Jain Dharm Prakash 1947 Pustak 063 Ank 01

SR No.: 533739
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1947
Total Pages: 32
Language: Gujarati, Hindi
Classification: Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India
File Size: 3 MB

Page 25

અંક ૧ લો ]
શ્રી આનંદઘનજીનું દિવ્ય જિનમાર્ગદર્શન
સમગ્ગદર્શન એ ધર્મવૃક્ષનું મૂલ છે, એ મૂલ વિના ધર્મવૃક્ષ ઊગે જ નહિ. સર્વવિરતિ આદિ પણ સમ્યગદર્શન ભાવરૂપ મૂલ હોય તે જ વિરતિ છે.-નહિં તે ભાવથી અવિરતિ જ છે. વ્રતને સમ્યકતવમૂલ કહ્યા છે એનું આ જ રહસ્ય છે. સમ્યકત્વરૂપ ભૂલ હોય તે જ વ્રત એ વ્રત છે; નહિં તે પરમાર્થથી, અશ્વત જ છે માટે પરમાર્થથી-નિશ્ચયથી આ દિવ્ય જિનમાર્ગના અધિકારીને પ્રારંભ સમ્યગદષ્ટિથી જ થાય છે. ત્યાર પહેલાં જે અપુનબંધકાદિ ભાવવાળ, ઉત્તમ ગુણલક્ષણસંપન્ન, હળુકર્મ, મંદકવાયી, મંદવિષયી, અતીવપરિણામી, અંતરંગ વૈરાગ્યવાસિત, સાચા માર્ગજિજ્ઞાસુ, તીક તત્વમાસુ, ખરેખરા મુમુક્ષુ આત્માઓ છે, તે અનકમે આ સમ્યગદષ્ટિ આદિ ભાવ પામવાની યોગ્યતાવાળા હોવાથી તેમને પણ અત્રે વ્યવહારથી અધિકારી કહ્યા છે; બાકી તેવા ગુણ-લક્ષણ વિનાના બીજા બધા* જનો-ગૃહસ્થ કે સાધુ નામધારીઓ-જે બાહ્યદષ્ટિથી ક્રિયાજડપશે કે શુકશાનીપણે તે માગે સ્વચ્છેદે વિચરતાં છતાં, “ અમે આ જિનમાર્ગમાં છીએ' એમ માને છે કે મનાવે છે, તે તે અત્ર અનધિકારી હાઈ કેવળ માર્ગબાહ્ય જ વર્તે છે. અને આવા અધિકારી જીવો આવા દિવ્ય માર્ગે વિચરવાને ખોટે દાવો કરતા રહી, ખરી રીતે તે આ વગોવે છે, હાંસી પાત્ર કરાવે છે. અને પોતે માર્ગ પામ્યા છે એવી મિયા ભ્રાંતિથી તે માર્ગભ્રષ્ટવંચક જે આત્મવંચના અને પરવંચના કરે છે ! આવા છ દ્રવ્યથી પણ આ માર્ગમાં વર્તતા નથી, કારણ કે તેમની દ્રવ્ય–બાહ્ય ક્રિયા પણ અપ્રધાન, ઉપયોગશન્ય, જડતરરૂપ ને આભાસમાત્ર હેય છે, તથા રૂપભાવની ઉત્પાદક હેતી નથી એટલે જ આવા છોને અત્ર અનધિકારી કહ્યા છે. માત્ર સમ્યગદષ્ટિ આદિ મુખ્યપણે અને અપુનબંધકાદિ ગૌણપણે આ દિવ્ય જિનમાર્ગના અધિકારી છે, એ જ તાત્પર્ય છે. એ જ –(ચાલુ)
ડે, ભગવાનદાસ મનસુખભાઇ મહેતા M. B. B. S.
* “ गुणठाणावावारे एत्तो विरओ अविरओ णियमा ।
'जह दहणो अदहतो सत्तीए दाहगो चैव ॥ णियमा गंत्थि चरितं कइया वि हु नाणदसणविहणं । तम्हा तम्मि ण संते असग्गहाईण अवगासो ॥"
શ્રી યશોવિજયજીકૃત ઉપદેશરહસ્ય ५ " ण य अपुणबंधगाओ परेण इह जोग्गया वि जुत्त त्ति । _ य ण परेण वि एसा जमभव्वाणं पि णिदिवा ॥"
શ્રી હરિભદ્રાચાર્યજીકૃત પંચાશકશાસ્ત્ર, અર્થાત–અપુન ધકથી પર એવા સકૃત બંધકાદિને અહીં-આજ્ઞામાં ગ્યતા પણ યુક્ત નથી. એથી પર-સમૃત બંધકાદિને પણ આ પ્રધાન દ્રવ્ય વંદના નથી એમ નથી, અર્થાત હોય છે જ, કારણ કે તે અપ્રધાન દ્રય વિદના તે અભવ્યોને પણ કહી છે.