________________
૨૨ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ કાર્તિક આત્માથીને ઉપકારી છે, અને ઝભાવ એટલે આત્મભાવ, આત્મામાં તથારૂપ જ્ઞાનદર્શનગુણનું પરિણુમન, આત્મસ્વભાવપરિણુતિ.
આમાં પ્રધાનરૂપ દ્રવ્ય આસાને અધિકાર તે અપુનબંધકાદિક દશાવિશેષને પામેલા સમક્ષઓને જ છે; કારણ કે તેવી પ્રધાનરૂપ દ્રવ્ય આજ્ઞા જ વિશિષ્ટભાવ ઉત્પન્ન કરવાને યોગ્ય એવી હોય છે. આ અપુનબંધકાદિ દશા પૂર્વ સદ્ બંધકાદિને તે આ પ્રધાનરૂપ છે, કારણ કે તે દ્રવ્ય આના પાલન પણું અનુપગપણે ક્રિયા જડપણે કરે છે. આમ દ્રવ્યઆડાના ચુખ્ય અધિકારી તો અપુનબંધકાદિ હેય અને ભાવઆશા તો સમ્યગ્રષ્ટિ ભાતિ જ ધો છે, તે જ તેના અધિકારી છે.
આ દ્રવ્ય-ભાવ આજ્ઞાના અધિકારી૫ણુની ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિ પણ સમ્યફપણે આઝાપાલનથી હોય છે; માટે આજ્ઞા-આરાધનમાં અપ્રમાદ સેવવો એ જ કાળલબ્ધિની પરિપકવતાને સર્વશ્રેષ્ઠ ઉપાય છે, એ આ ઉપરથી તને સુપ્રતીત થશે. પથિક–મહાત્મન ! આ ઉપરથી તે અણુનબંધકાદિ ઉચ્ચ દશાવિશેષવાળા સંત
ધિકારી હાઈ આ દિવ્ય જિનમાર્ગના અધિકારી છે એમ ફલિત થાય છે. - પાગિરાજ–અહો વિચક્ષણ! હા, એમ જ છે. આ અપુનબંધકાદિ પણ વ્યવહારથી આ દિવ્ય માર્ગના અધિકારી કહ્યા છે. પણ નિશ્ચયથી–પરમાર્થથી તો સમ્યગદષ્ટિ આદિ ભાવસંપન્ન છ જ અત્રે ખરેખરા મુખ્ય અધિકારી છે. કારણ કે “સમૂહો ઘો”
* “ દ્રવ્ય સેવ વંદન નમનાદિક, અર્ચન વળી ગુણગ્રામજી,
ભાવ અભેદ થવાની ઇહા, પરભાવે નિઃકામે.” આત્મભાવ તે ભાવ, દ્રવ્યપદ બાહ્ય પ્રવૃત્તિ નિસગ' . '
-શ્રી દેવચંદ્રજી. + "एते अहिगारिणो इह ण सेसा दव्वओ वि जं एसा । इयरीए जोग्गयाए सैसाण उ अप्पहाण त्ति ॥"
- શ્રી હરિભદ્રાચાર્યજીકૃત પંચાશકશાસ. અર્થાત–આ (અપુનબંધકાદિ ) અહીં અધિકારીઓ છે, પણ બાકીના તે દ્રવ્યથી પણ અધિકારી નથી; કારણ કે આ દ્રવ્ય વંદના ઇતર–ભાવ વંદનાની ગ્યતા સતે હેય છે. અપુનબંધકાદિથી શેષને તે દ્રવ્ય વંદના અપ્રધાન હોય છે.
* હંમૃો ધો ૩ો નિળfહં કિસ્સામાં : તે લોકળ વળે હંસલી વંરિવ્યો ”
શ્રી કુંદકુંદાચાર્યજીત અષ્ટમામૃત.
