________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૦
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ જયેશ
સૂચીપત્ર( પૃ. ૧૮)માં ઉલ્લેખ છે. જો આ સાચી બીના હોય તે એ ટીકા સત્વર પ્રસિદ્ધ થવી ઘટે. I યકભાસ ( ગા. ૬૧) ઉપરથી વિદ્વવલ્લભ મુનિ પુણ્યવિજયજીએ એ અનુમાન દેવું છે કે આ ભાસના કર્તા જિનભદ્ર ગણિ ક્ષમાશ્રમણ છે. આ ભાસમાં કપભાસ, વવહારભાસ, પંચકપભાસ અને પિંડનિજજુત્તિ સાથે મળતી આવતી ગાથાઓ છે.
- અણુઓગદ્દારગૃહિણ( પત્ર ૭૧ )માં નીચે મુજબ ઉલ્લેખ છે. , “સીપરા ગુણ નિમિમાંસમારિયા તમત્તા ” .
આ ઉપરથી હું એ અનુમાન કરું છું કે જિનભદ્ર ક્ષમાશ્રમણે “ સરીપદ 'ની એટલે કે પરણવણાના એક પદની અથવા તે એ સમગ્ર આગમન ગુણિગુ રચી છે.
વિસેસણવઈમાં સયરી(સિત્તરી) નામના કર્મ ગ્રંથને નિર્દેશ છે એમ એની ૯૦મી, ૯૧મી, ૯રમી અને ૯૩મી ગાથા ઉપરથી જોઈ શકાય છે. આ સત્તરીના કર્તા તરીકે સામાન્ય રીતે ચંદ્રષિ મહત્તરનો ઉલ્લેખ કરાય છે કે જેમણે પંચસંગ્રહ રચેલ છે. એની ટીકા સ્વપજ્ઞ ગણાય છે. જો એ ખરેખર પત્ત જ ટીકા હોય તે એના ૨૧૨ આ પત્ર ઉપરથી એ વાત સ્પષ્ટ તરી આવે છે કે સત્તરીના કર્તા તે આ સ્વપજ્ઞ ટીકાના કર્તા નથી; કેમકે ત્યાં સંતતિકાકાર ( અને સાથે સાથે કર્યસ્તવકારને પણ ) મત નાધેલ છે. આ હિસાબે સત્તરીની રચના ચંદ્રષિ મહત્તરની પૂર્વેની છે,
વિશેસણવઈ( ગા. ૩૧)માં સામાઈયસૃણિ અને વસુદેવ ચરિત્રને ઉલ્લેખ છે તે આ બે ગ્રંથે કયા છે તે વિચારવું ઘટે. વિસેસણવડ ઉપર પજ્ઞ વ્યાખ્યા - નથી, પણ એની કેટલીક ગાથાઓની વ્યાખ્યા નંદીચુણિ અને હારિભદ્રીય વૃત્તિમાં છે. : 'જિનભદ્રગણિ યાકિની મહત્તરાના ધર્મસૂનું તરીકે સુપ્રસિદ્ધ હરિભદ્રસૂરિની
પહેલા થયા છે એ વાત નિર્વિવાદ છે, કેમકે હરિભકરિએ એમના નામનો સ્પષ્ટ ''નિર્દેશ કર્યો છે એટલું જ નહિ પણ એમની કૃતિ વિરાણવઈમાંથી તેમજ વિશેસવ-સ્મયભાસ”માંથી અવતરણ આપ્યાં છે.
૧. આ પદવીથી જિનદાસ ગણિ તેમજ ધમ્મિલ હિંડીના કર્તા ધર્મસેન ગણિ, દેલ અને શિવચન્દ્ર ૫ણ વિભૂષિત છે. - ૨. જુઓ નંદીની વૃત્તિ પત્ર પર.
૩. એજન, અહીં વિશેસણવઈની ૧૫૩ મી અને ૧૫૪ મી ગાથા ઉદ્દધૃત કરાયેલી છે. આ બે ગાયાએ નંદિગ્રુણિ( પત્ર ૨૧)માં પણ છે.
૪. (હારિદ્રીય) નંદીવૃત્તિ( પત્ર, પ૯)માં એમાંથી એક ગાથા ( ગા. ૧૧૫) અવતરણુરૂપે અપાયેલી છે એટલું જ નહિ પણ એનાં કર્તા તરીકે “ભાષ્યકાર ” એ
For Private And Personal Use Only