________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે.
શ્રી પ્રશ્નસિંધુ
રચયિતાઃ–આ. શ્રી વિજયપધસૂરિ.
( અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૨૦૧ ) - ૧૦૩. પ્રશ્ન–ય અને ઉપાદેયાદિ પદાર્થોમાંનાં કયા પદાર્થોને ઉદેશીને યમ અને નિયમની પ્રવૃત્તિ થાય છે ?
ઉત્તર–ત્યાગ કરવા લાયક પદાર્થોને ઉદ્દેશીને યમ અને નિયમ શબ્દની પ્રવૃત્તિ થાય છે. એટલે વાવÍા સુધીનું જે પ્રત્યાખ્યાન કરાય તે યમ કહેવાય, ને અમુક મુદ્દત સુધી જે અભક્ષ્યાદિનું પ્રત્યાખ્યાન કરાય તે નિયમ કહેવાય, એમ સમ્યકત્વમુદી વગેરે અનેક ગ્રંથોમાં જણાવ્યું છે. તેમાં પાઠ છે કે–ચમશ્ચ નિગમતિ, द्वी त्याज्य वस्तुनि स्मृतौ ॥ यावज्जीवं यमो. शेयः, सावधिनियमः स्मृतः ॥१॥ - ૧૦૪. પ્રશ્ન-અઢીદ્વીપના પાંચે મેરુ ઊંચાઈમાં એક સરખા છે કે નાના મેટા ?
ઉત્તર–જબૂદ્વીપની મેરનું પ્રમાણ લાખ જનનું છે અને ધાતકી ખંડના બે મેરુ અને પુષ્કરવર દ્વીપાર્શ્વના બે મે-કુલે ચારે મેરુપર્વતે જંબુદ્વીપના મેરુ કરતાં નાની છે, કારણ કે તે ચારેનું પ્રમાણ ૮૫ હજાર યોજન છે, એમ શ્રી હેમચંદ્રસૂરિ મહારાજે ત્રિષષ્ટિશલાકા પુરુષચરિત્રમાં જણાવ્યું છે. ચંવાર એવ: - क्षुद्राः धातकीपुष्कराद्धयोः ॥ योजनानां पञ्चदश सहना मरुतोऽणवः ॥१॥ - ૧૦૫. પ્રશ્ન-નવ વેયકની ઉપર રહેલા પાંચ અનુત્તર વિમાનોની નામ ક્યા ક્યા?
ઉત્તર-૧ વિજય. ૨ વૈજયંત. ૩ જયંત. ૪ અપરાજિત. પ સર્વાર્થસિદ્ધ. આ રીતે પાંચ અનુત્તર વિમાનના નામો શ્રી પ્રજ્ઞાપનાસૂત્રાદિમાં જણાવ્યા છે. આ
૧૦૬. પ્રશ્ન-એ પાંચે અનુત્તર વિમાને કેવા પ્રકારે રહૃાા છે?
ઉત્તર–૧ વિજય વિમાન-પૂર્વ દિશામાં. ૨ વૈજયંત વિમાન-દક્ષિણ દિશામાં. ૩ જયંત વિમાન-પશ્ચિમ દિશામાં, ૪ અપરાજિત વિમાન-ઉત્તર દિશામાં છે. આ ચારેની મધ્યમાં સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાન જાણવું
સ્થાપના:
૦ અપરાજિત विजयं वैजयन्तं च, जयन्तं चापराजितम्। ... प्राक् क्रमेण विमानानि, मध्ये सर्वार्थसिद्धकम् ॥१॥
- જયંત ૦..
સિદ્ધ ૧૭. પ્રશ્ન-પાંચે અનુત્તે વિમાનમાં રહેલા દેવની ભવસ્થિતિનું પ્રમાણુ શું ?
ઉત્તર—આયુષ્યનું બીજું નામ સ્થિતિ છે. ૦ વૈજય ત' . વિજ્યાદિ ચારે વિમાનમાં રહેલા દેવોનું જઘન્ય આયુષ્ય ૩૧ સાગરોપમનું ને
* *( ૨૨૯ )
સર્વાર્થ
| વિજય
For Private And Personal Use Only
