________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૭૪
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
ચૈત્ર
તેમાં ઘણું રહસ્ય છે. જેમ સોનું પેડશ વણિકાવાળું શુદ્ધ સુવર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી તેને અગ્નિ-તાપની અપેક્ષા રહે છે, પણ જોડશ વણિકા પ્રાપ્ત થયા પછી તેની અપેક્ષા રહેતી નથી; તેમ જ્યાં સુધી આત્મા નિર્મળ કમરહિત શુદ્ધ આત્મસ્વભાવ પામતું નથી ત્યાં સુધી તેને શુદ્ધ વ્યવહારરૂપ અગ્નિતાપઠારો આત્મશુદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવાની અપેક્ષા રહે છે, પણ નિર્મળ પરમાત્મદશાને પામેલા ગારૂઢ પરમષિઓને તેની અપેક્ષા રહેતી નથી. તેવા પુરુષો કપાતીત હોય છે; પરંતુ તેવી પરભદશા પ્રાપ્ત થયા પૂર્વે, પોતાની તેવી દશા કલ્પી લઈ, જે શિથિલાચારી, સ્વછંદવિહારી જને શુદ્ધ વ્યવહારનું અવલંબન છેડી દે છે, તેમાં માર્ગ ભ્રષ્ટ થાય છે, એટલું જ નહિ પણું અધઃપતને પણ પામે છે, સંયમશ્રેણીથી લડથડતા લડથડતા પહેલે ગુણસ્થાનકે પણ આવી પડે છે.
જે પરમાર્થને સાધક થાય તે જ સદ્વ્યવહાર છે, જે પરમાર્થ ને બાધક થાય તે અસદુવ્યવહાર છે. સમરત જિનવાણી પણ પરમાર્થ સાધક વ્યવહારના વિવરણરૂપ છે. એટલે પરમાર્થમૂળ જિનવચન સાપેક્ષ જે વ્યવહાર છે તે સાચે વ્યવહાર છે, બાફી બીજે બધે વચનનિરપેક્ષ વ્યવહાર તે જૂઠા વ્યવહાર છે, કેટલાક લેકે ગ૭-મતની જે કલપના છે તેને વ્યવહાર માની બેઠા છે, વાડીનાં કદાગ્રહ સાચવવામાં ને પોષવામાં જ વ્યવહારની પર્યાપ્તિ માની બેઠા છે પરંતુ તે તે અસદુથલાર છે, તે તે અલૌકિક લોકત્તર માગને લૌકિક કરી મૂકવા જેવું છે, કારણ કે કયાં ભગવાન જિનેશ્વરને પરમ ઉદાર સુવિશાલ તત્ત્વમાર્ગ ? ક્યાં ક્ષદ્ર મતભેદના નિવાસસ્થાનરૂપ સંકુચિત ગચ્છભેદના નામે ચાલતા સાંકડા ચીલા ? તે બન્નેને મેળ કાઈ કાળે થાય એમ નથી. વર્તમાનકાળમાં ઘણા લોકો ગુછ-કદાગ્રહ ને પોતપોતાના “ વાડ” સાચવવામાં શૂરા-પૂરા છે, છતાં તવની મોટી મોટી વાત કરતાં લાજતા નથી ! ઓ પણ કાળની બલિહારી છે !
“ગઇના ભેદ બહુ નયન નિહાળતાં, તત્ત્વની વાત કરતાં ન લાજે !
ઉદરભરણાદિ નિજ કાજ કરતાં થકાં, માહું નડિયા કલિકાલ રાજે, ધાર તરવારની સેહુલી દોહલી ચૌદમાં જિનતણી ચરણસેવા.
શ્રીમાન્ આનંદધનજી સાચે વ્યવહાર તે શુદ્ધ આત્મારૂપ સત્ વસ્તુને જે સાધ્ય કરે, તેના સાધનમાં જે નિમિત્તભૂત થઈ ઉપકારી થાય, તે છે. દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ આત્માનું સ્વરૂપ છે, એટલે સમ્યગ દર્શન-જ્ઞાન–ચારિત્રની જેથી વૃદ્ધિ થાય, પુષ્ટિ થાય, નિર્મળતા થાય, તે
* सुद्धो सुद्धादेसो णायव्वो परमभावदरिसीहिं।
વૈવાસિરા પુજા કારમે દિવા મથે --શ્રી સમયસાર व्यवहरणनयः स्याद्यद्यपि प्राक्पदव्या-मिह निहितपदानां हंत हस्तावलंबः । तदपि परममर्थ चिचमत्कारमात्र, परविरहितमंतः पश्यता नेष किंचित् ॥"
- -શ્રી અમૃતચંદ્રાચાર્યજીકૃત શ્રી સમયસારકલશ
For Private And Personal Use Only