________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક જ દે ].
નીતિમય વચને
૧૧૫
પ્રશ્ન ૨૦-ચક્રીનું ચક્ર સ્વગાત્રી ઉપર ચાલતું નથી એ વાત શું ભરતચી જાણતા હતા કે જેથી તેણે બાહુબળી ઉપર ચક મૂક્યું ?
ઉત્તર–જાણતા નહીં હોય એમ લાગે છે, છતાં જાણતા હોય તો પણ ક્રોધના આવેશમાં ભૂલી જવાય છે.
પ્રશ્ન ૨૧-તીર્થકરના ચાર જન્માતિશયમાં તેમનો આહારનિહાર ચર્સ. ચક્ષવાળા ન દેખે એમ કહેલ છે તો શું માતાપિતા પણ તે નહીં દેખતા હોય?
ઉત્તર–એ અતિશય આહારનિહાર કરતા ન દેખે એવો છે. કર્યા પછી ખબર પડે–દેખે. વળી અતિશય એનું જ નામ છે કે જે સામાન્ય મનુષ્ય સમજી ન શકે, આ બાબતમાં શંકાને સ્થાન નથી.
નીતિમય વચન
૩૧. પ્રારબ્ધના યોગથી માણસને જે કાંઈ સારું અથવા ખોટું થવાનું હોય છે તે નિરો થાય છે. પ્રાણીઓ મહાન ઉદ્યમ કરે તે પણ જે થવાનું નથી તે થતું નથી અને જે થવાનું છે તે થયા વિના રહેતું નથી.
૩૨. તત્ત્વનો વિચાર કરે એ બુદ્ધિનું ફળ છે, વ્રત પાળવું એ દેહનું સત્વ છે, પાત્રને દાન આપવું તે ધનની શ્રેષ્ઠતા છે અને માણસને વિષે પ્રીતિ કરવી એ વાણીનું ફળ છે.
૩૩, જેનો પક્ષ કર્મરાજાએ કરેલો છે તે પુરુષને ઉપરાઉપર આવી પડતા અનર્થો પણુ ગુણકારી થાય છે તે પછી તેને દુઃખ કયાંથી જ હોય ? અર્થાત ન જ હોય.
૩૪. જિનેશ્વરના વચનને પ્રાપ્ત થએલા પુરુષના હૃદયને કોઈ ઉત્તમ રૂપવાળી સ્ત્રી પણ હરણ કરી શકતી નથી.
૩૫. જે પ્રિય અને હિતકારી હોય તે જ સત્ય વચન કહેવાય છે, પરંતુ જે અપ્રિય અને અહિતકારી હોય તે સત્ય ન જાણવું. જે વચનથી બીજા જીવસમૂહા દુઃખ પામે તેવું વચન પરમાર્થી પુરુષોએ ન બેલિવું તે જ ઉત્તમ છે.
૩૬. જે વચનથી બીજાઓ દુઃખ પામે છે, જે વચનથી પ્રાણીવધ થાય છે તેમજ આત્મા લેશ પામે છે તેવું વચન ઉત્તમ પુ કયારે પણ બેલતા નથી.
૩૭. ગુરુની પાસે સર્વ પાપની આલોચના લેનાર પુરુષ સાચું સાધુ પદ પામે છે, અને આલોચના નહિ લેનારા પુરુષની ગુણપક્તિ વૃદ્ધિ પામતી નથી. * ૩૮. સુખને અર્થે કરેલી હિંસા દુઃખને સમલ આપે છે, મંગલને અર્થે કરેલી હિંસા અમંગલ આપે છે અને જીવિતને અર્થે કરેલી હિંસા નિછે મૃત્યુ આપે છે. "
૩૯, “તુ' મરી જા !” એમ કહ્યાથી પણ પ્રાણીને દુઃખ થાય છે, તે પછી દાણું પ્રહારવડે મારેલે પ્રાણી કેમ દુઃખી ન થાય અર્થાત થાય જ, મુનિશ્રી વિદ્યાનંદવિજયજી
For Private And Personal Use Only