Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
وها نحن نغني
હું અનુમતિવિવરણ ૭ અનુમતિના ત્રણ પ્રકાર છે. ૧ પ્રતિસેવનાનુમતિ, ૨ પ્રતિશ્રવણનુમતિ ને ૩ સંવાસાનુમતિ.
૧, પ્રતિસેવનાનુમતિ—કોઈપણ મનુષ્યની સાથે વસતાં તે માણસ કઈ પણ પ્રકારના પાપકાર્ય કરે તે આપણને અગ્ય લાગે છતાં આપણે જે તેને છતી શક્તિએ કાંઈ પણ કહીએ નહીં, તેનું નિવારણ કરીએ નહીં તો આપણને પ્રતિસેવનાનુમતિને દોષ લાગે; કારણ કે તેનાથી કરાતા અકાર્યને નિવારવાની, તેને તેમ કરતા અટકાવવાની, તેને તે કાર્ય કરવા યોગ્ય નથી એમ સમજાવવાની, આપણે સાથે રહેતા હોવાથી, આપણી ફરજ છે. તે ફરજ બજાવીએ નહીં અને મૂંગા રહીએ તે તેના કાર્યમાં આપણી મૂંગી પણ અનુમતિ છે એમ સમજવું. કુટુંબી માટે તેમજ ઘરની અંદરના સ્ત્રી-પુત્રાદિ પરિવાર માટે પણ અભક્ષ્યનું ભક્ષણ કરતાં કે અપેયનું પાન કરતાં અટકાવવાની, તેને સમજાવવાની આપણી ફરજ છે. તે નહીં બજાવવાનું કારણ કયાં તે ઉપેક્ષાભાવ હોય અથવા આપણે તેનાથી દબાયેલા હઈએ તે જ સંભવે છે, પરંતુ એવા કારણથી આપણી સાચી ફરજ બજાવવામાં આપણે પ્રમાદ ન કરવો જોઈએ.
૨. પ્રતિશ્રવણનુમતિ–એ છે કે-આપણી સાથે આપણા સંબંધવાળા કોઈ પણ માણસ ન બોલવાનું અસંબદ્ધ બોલતા હોય તે તે સાંભળી ન રહેતાં તેને તેવું બોલતાં અટકાવવો જોઈએ, તેને સમજાવવો જોઈએ. તે બોલે છે તેથી અમુક પ્રકારની હાનિ છે, નુકશાન છે, કર્મબંધ છે તે વાત મીઠા શબ્દથી સમજાવી તેવા શબ્દો વાપરતાં અટકાવે જોઈએ, જે તેમ ન કરીએ ને સાંભળી રહીએ તે આપણને પ્રતિશ્રવણનુમતિ સંબંધી દોષ લાગે. આ બાબતમાં પણ પ્રથમની અનુમતિ અનુસાર આપણું શક્તિનો, બુદ્ધિ, સહવાસને ઉપયોગ કરવું જોઈએ કે જેથી તે માણસ તેવું બોલતાં અટકે. ખાટું અભિમાન કે નિષ્કારણ ક્રોધ કરીને જેમ તેમ ન બોલે, માયા ન કેળવે, પરવંચના ન કરે. આ સંબંધમાં જે ઉપેક્ષા કરવામાં આવે તે પ્રતિશ્રવણનુમતિ સંબંધી દોષ લાગે. ઉત્તમ મનુષ્યનું હાથે અન્યને સન્માર્ગે ચડાવવાનું અને ઉન્માર્ગે જતાં રોકવાનું છે. તેમાં છતી શક્તિએ પ્રમાદ ન કરે. કદી સામા માણસને દુ:ખ લાગવાને સંભવ હોય તે પણ હિતની વાત કરતાં અચકાવું નહીં. કાંઈ સહન કરવું પડે છે તે પણ કરવું અને સાચી વાત જરૂર કહેવી.
૩. સંવાસાનુમતિ–સાથે રહેવાથી લાગે છે. સાથે રહ્યા છતાં સાથેના માણસે કાંઈ અકાર્ય કરતા હોય કે અસભ્ય વચન બોલતા હોય, અભય ભક્ષણ કરતાં હોય, અપેયનું પાન કરતા હોય તો તેની ઉપેક્ષા ન કરતાં તેને સારી રીતે સમજાવી અકાર્યથી પાછા વાળવા બનતે પ્રયત્ન કરે, પ્રયત્ન કર્યા છતાં સુધરે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533705 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 34 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |