________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
T માગરાર
સગાંવહાલાંઓને એ માલ લાગે છે કે એને અનંત મૂલ્યવાન મહાધનની કિંમત કે પીછાન થતી નથી. એ પિતાના કરમટામાં કે નિષ્ક્રિયતામાં રાઓમાં રહે છે અને સંસારચક્કરમાં પડી જઈ માંદો પડે છે ત્યારે હારીને બેસી જાય છે. પછી વિલ કરવાનો વિચાર કરે છે, હાથે ન ખરચી શકે તેને બદલે વાળવા પ્રયત્ન કરે છે, અનેક પ્રકારના પશ્ચાત્તાપ કરે છે અને કદાચ શુદ્ધિ હોય તે સાચી મૂંઝવણ પણ દેખાડે છે. આ સર્વ અર્થવગરની વાત છે, વગરવિચાર્યું ગાળેલ જીવનનાં રોદણાં છે, દર દેશી વગર ખડકેલા ઢગલાઓના પકાર છે, વિચાર વગર કરેલ દેડાદોડીનાં આમળાં છે. મમ્મગુશેઠને સેનાના બળદ હતા, એકનું શીંગડું' અધૂરું હતું. હીરામાણેકથી જડેલ બળદ હોવા છતાં એને સંપત્તિ અધૂરી લાગતી હતી, પણ એના નસીબમાં તે તેલ ને ચોળા જ હતાં. બીજી ચીજ એને ભાવતી નહોતી અને ખાય તે પચતી પણ નહોતી. આવા મમ્મણશેઠ આપણે ઘણા જોઈએ છીએ. એ વાપરી પણ શકે નહિ અને આપી પણ શકે નહિ. એને નવકારવાળી ગણવાની તે વાત શી હોય, પણ એને ધન સિવાય દુનિયામાં બીજી કોઈ વાત સુજતી નથી. એને રાત્રે બાર વાગે પણ નદીમાંથી લાકડાં ખેંચવાનાં જ હોય છે. આવી ધનની સ્થિતિ છે, આવી સંસારની સ્થિતિ છે, આવી સગપણ સ્નેહની સ્થિતિ છે. પ્રાણી એની અધીમાં પડી જઈ સ્વને પણ ભૂલી જાય છે, એને અહીં મૂકી જવાના છે એ વાતને પણ વિસ્મર, જાય છે. આવી તૃષ્ણાથી એાસરવા ભગવાનને ઓળખવાની, એની જપમાળા જપવાની, અને વારંવાર એ આદર્શને યાદ કરવાની જરૂર છે. જાપ એનું કારણ બને છે અને ન આવડે તે જાપ જપતાં પણ શેઠ દેવાડે ગયા છે એવું કહેવરાવે છે. નિરંજન નાથ થવું હોય તો જા૫ પ્રાથમિક માર્ગ છે અને આદર્શ ને લાયક થવા માટે સુંદર ઉપાય છે. રાગની ચીકાશને મેળી પાડવા, કુટિલતાને નરમ કરવા, પાકી વળગણને ઢીલી કરવાનું પ્રબળ કારણ જાપ હાઈ કવિ નિરંજન નાથનો જાપ કરવા ભલામણ કરે છે અને આખા દિવસમાં એક પણ માળા ન ગણી શકનાર ભવાભિનંદીના સંબંધમાં શાકેદ્ગાર કાઢે છે. આ સર્વ પશ્ચાત્તાપની કબૂલાતો છે, માગે ચઢનારની પ્રાથમિક ભૂમિકા છે, સ્વને ઓળખવાના માગે ચઢવાની દશા છે અને નિજતાર્થતા પ્રાપ્ત કરવાના દ્વારનું ઉદ્દઘાટન છે. આવી પશ્ચાત્તાપની દશા પણ વિરલ છે, પણ છતાં કર્તવ્ય છે, ખૂબ વિચારણા મળે છે. અને પરમ શ્રેય સાધનાર હે' આદરણીય છે.
મૌક્તિક
દહા-યહી પ્રાર્થના કરે હમેશાં, ચહી માગ વરદાન;
જન્મ જન્મ તેરી ભક્તિ કરકે, મસ્ત રહું ભગવાન. ૧ જીવન તેરે ચરણમે, સેપ દીયા જિનરાજ અબ યા મુજકે ફી હૈ, મીલ ગયે તારનાર. ૨ દેખ રહા કયા નયનસે, જીવન જાણુ અણુમેલ; ચેત ચેત મન મુખરો, જિન નામ વિના મત બેલ. ૩
--F – એન. બી. શાહ
For Private And Personal Use Only