Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| બાવળ
પી જેને પમ પ્રકાર ખ્યાન -યાગ. જે જે લાગણીઓથી–પરિણામેથી ભવિષ્યમાણ કરાવનાર કમી આવે છે તે 1 ભાન-લાગણીઓને ત્યાગ કરે તે પ્રત્યાખ્યાન છે.
જે યોગી આળસનો ત્યાગ કરી આત્મતત્વમાં લક્ષ રાખીને આ છ આવશ્યક કરે છે તેના મોનો સંવર થાય છે. મિથ્યાજ્ઞાનનો ત્યાગ કરનાર આત્મા અનાત્મનો વિવેક કરી સમ્યગ જ્ઞાનમાં લીન થાય તે જ આવતાં કમને નિરોધ
દ્રવ્યભાવતા –નાની દ્રવ્યધી-વ્યવહારે વિષયો મેળવે છે પણ ભાવથી ભગવતો નથી, ત્યારે અજ્ઞાની જીવ દ્રવ્યથી-વ્યવહારે વિષયે ભેગવતા નથી પણ ભાવથી ભગવે છે. જ્ઞાની પુરુષ આત્મ-અનાત્મ, જડ-ચેતન્યને ભેદ જાણતા હોવા છતાં કર્મની પ્રબળતાને લઈને તેને ત્યાગ કરવાની પોતાની અસમર્થતાને લીધે દ્રવ્યથી-દેખવા માત્ર વ્યવહારથી પાંચ ઇંદ્રિના ખાવાપીવાદિ વિષયો ભગવે છે પણ તેમાં આસક્તિ ન હોવાથી ભાવથી તે તેનો ભક્તા નથી એટલે કર્મબંધ કરતા નથી; બીજો અજ્ઞાની મનુષ્ય અજ્ઞાનતાને લીધે પિતાનું હિત અહિત જાણતા નથી છતાં દ્રવ્યથી–વ્યવહારે ઉપવાસ આદિ કરીને ખાનપાનાદિ ભેગેને ત્યાગ કરે છે તો પણ તેની તે તે વિયેની આસક્તિ ગયેલી ન હોવાને લીધે દ્રવ્યથી તે ભોગો ન ભેગવવાં છતાં ભાવથી તે તે વસ્તુઓને જોતા થાય છે. ઈંડા વખત માટે શેડા ભેગોનો ત્યાગ કરી ભવિષ્યમાં લાંબા વખત માટે વધારે મેળવવા પ્રયત્ન કરે તે પણ અંદરની આસક્તિ સૂચવે છે, એટલે પરિણામ અનુસારે કર્મને બંધ થાય છે.
વ્યવહારે જે મનુષ્ય નિવૃત્ત થાય છે–ત્યાગ કરે છે ત્યાગી થાય છે તેને વ્યવહારપરાયણ લોકે પૂજે છે; પણ જે અંદરથી ભાવથી ત્યાગી થયા છે. વિષાથી પાછો હઠડ્યો છે તે તત્ત્વજ્ઞ લોકો વડે પૂજાય છે. વ્યવહાર લોકે વ્યવહાર પરાયણને અધિક માને છે. તત્ત્વજ્ઞ લેક તત્ત્વજ્ઞ પુરુષોમાં અધિકતા જુવે છે.
જે મનુષ્ય દ્રવ્યમાત્રથી વ્યવહાર ત્યાગી થયા છે તેને આવતાં કર્મો બંધ થવારૂપ સંવર થતો નથી પણ જે ભાવથી નિવૃત્ત થયો છે–પાછો હઠ્યો છે તેને નિશ્ચયથી કને સંવર થાય છે-આવતાં કર્મો બંધ થાય છે-અટકી જાય છે
દ્રવ્યથી વિષની નિવૃત્તિ કરતાં ભાવથી નિવૃત્તિ કરવી તે ઉત્તમ છે પર વળ ભાવથી નિવૃત્તિ કરતાં સર્વથા સંવર થઈ શકતો નથી, માટે વ્યવહાર દ્રવ્યથી મન, વચન, કાયાએ નિવૃત્તિ કરવાની પણ જરૂર છે. | માં મા અન્તતાવના પરમાઈને અમને વ્યવહાર-વ્યથી મન, વચ્ચે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533623 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1937 Pustak 053 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 38 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 17 MB |