________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Chindulgium
છે શ્રીપ્રશ્નચિંતામણિ ગ્રંથમાંથી
કેટલાક પ્રકારે
આ ગ્રંથ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીએ સંસ્કૃત ભાષામાં બનાવેલ છે. તેમાં બે વિભાગ છે. દરેક વિભાગમાં સો સે પ્રશ્નોત્તરે છે. તેમાંના કેટલાક પ્રશ્નોત્તરે ધ્યાન ખેંચવા સાથે સમજવા લાયક હોવાથી અહીં લખવામાં આવ્યા છે.
પ્રથમ વિભાગ-પ્રશ્ન ૧૪ મે–આ કાળમાં ક્ષાયિક સમકિત ન હોય એમ કેટલાક કહે છે તેથી આ પાંચમા આરામાં ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામીએ કે નહીં?” ઉત્તર–આ કાળે ક્ષાયિક સમતિ વ્યવચ્છિન્ન થયેલ છે એવા અક્ષરે કઈ જગ્યાએ દેખાતા નથી તેથી પામીએ એમ જણાય છે.”
નોટઃ-કર્મ ગ્રંથાદિકમાં ક્ષાયિક સમકિત “જિનકાલિય નરણ એટલે કેવળીના કાળમાં-સમયમાં વર્તતા મનુષ્યને જ હોય એમ પ્રત્યક્ષ કહેલ હોવાથી વ્યવચ્છેદ થવાની જરૂર નથી. ઉત્તર લખતાં આ હકીકત ધ્યાનમાં રહી નહીં હોય એમ લાગે છે.
પ્રશ્ન ૨૦ મે–ગ્રહવાસમાં રહેલ તીર્થકર જિનપ્રતિમાને પૂજે કે નહીં?” ઉત્તર–“ત્રણ જ્ઞાન સહિત જિનંદ્ર ગ્રહવાસમાં રહ્યા સતા પુષ્પ, ધૂપ, દીપાદિવડે જિનબિંબને પૂજે છે. સિદ્ધાકૃતિ હોવાથી. શ્રી શત્રુંજય મહાભ્યના આઠમા સર્ગમાં કહ્યું છે કે–ત્યારપછી સ્વામી સારી રીતે સ્નાન કરી, દિવ્ય વસ્ત્રાભરણેને ધારણ કરીને ગૃહચૈત્યમાં રહેલા શ્રી અરિહંતના બિંબને પૂજે છે. આ પ્રમાણે શ્રી અજિતનાથજીના અધિકારમાં સર્ગ આઠમામાં કહેલ છે. જુઓ શત્રુંજય મહામ્ય ભાષાંતર પૃષ્ઠ ૨૬૩ (આ હકીક્ત દીક્ષા લેવાને માટે નીકળતી વખતની છે.) આ બાબત પણ વિચારવા યોગ્ય છે. શ્રી અજિતનાથજી સિવાય અન્ય કોઈ પણ પ્રભુના ચરિત્રમાં આવી હકીકત મળતી નથી.
પ્રશ્ન ૩૪–શ્રી બૃહસંગ્રહણિમાં કહ્યું છે કે-ચંદ્રના વિમાનની નીચે ચાર અંગુળે નિરંતર રાહુનું વિમાન રહે છે.” એ બે વિમાન વચ્ચે ચાર અંગુળનું જ અંતર કહેલું છે, તે ચંદ્રના વિમાનને વહન કરનારા મનુષ્યના શરીરથી બમણા શરીરવાળા હસ્તિ વિગેરેના રૂપધારી ૧૬૦૦૦ દેવો કેમ રહી શક્તા હશે ?” ઉત્તર–આ ચાર અંગુળ પ્રમાણુગુળના સમજવા. તે ઉસે ધાંગુળથી ૪૦૦ ગુણી હોવાથી અને ચંદ્રના વિમાનને વહન કરનારા દેવના ગજાદિકના શરીર ઉસેધાંગુળના પ્રમાણવાળા હોવાથી તેઓ રહી શકે છે; અડચણ આવતી નથી.'
For Private And Personal Use Only