________________
૧૭૫
આત્મતિ પ્રેરક હિતવચન. આત્મન્નિતિ પ્રેરક હિતવચન.
( લેખક-સદગુણાનુરાગી કપૂરવિજયજી. ) . ૧ આ હારૂં અને આ પરાયું એવી ગણના-માન્યતા-કલ્પના ટૂંકી બુદ્ધિવાળા–સંકુચિત મનવાળા કે ક્ષુદ્ર હૃદયવાળાની હોય છે; ફીત-વિશાળ હૃદયવાળાને મન તે આખી દુનિયા સ્વકુટુંબ સમાન હોય છે. તે સહુને સ્વ આત્મા સમાન લેખે છે.
૨ વિદ્યા અને અર્થ ધન ઉપાર્જન કરતાં તે જાણે મરવું જ નથી એવી રીતે કુશળ જનો ચિતવે; પરંતુ જાણે મૃત્યુએ એટલી પકડી હોય એવી ચિન્તાથી ધર્મ–કર્તવ્ય કરવા તત્પરજ રહે.
૩ જ્યાં સુધી જરા-વૃદ્ધ અવસ્થા આવી લાગી નથી, રોગ વૃદ્ધિ પામેલ નથી, અને પિતાની ઇંદ્રિ ક્ષીણ થઈ ગઈ નથી ત્યાં સુધીમાં અહ ચતુર નર ! ધર્મસાધન-આત્મસાધન કરી લે.
* ૪ ઘર બળવા લાગે ત્યારે કુવો ખેદ નકામો છે તેમ તથા પ્રકારની સાધન-સામગ્રીને લાભ લહી સાવધાનતાથી મૃત્યુ સામે તૈયારી કરી નહિ રાખનારને અંત વખતે નાસીપાસ થવું પડે છે..પસ્તાવું પડે છે, તેથી જ પાણી પહેલાં પાળ બાંધવી સારી છે.
૫ મન મરવાથી ઈન્દ્રિઓ મરે છે-મનને વશ કરવાથી ઇન્દ્રિયો સહેજે વશ થઈ શકે છે. ઇન્દ્રિયે મારવાથી (વિરાગથી વિષને જય કરવાથી-રાગ દ્વેષને જીતવાથી ) મહાદિક દુષ્ટ દોષોને અંત થાય છે, અને દેષમાત્ર દૂર થવાથી અક્ષયસુખરૂપ મોક્ષની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે તેથી મનને મારવું–વશ કરી લેવું શ્રેષ્ઠ–શ્રેયકારી છે.
૬ ગમે તેવાં સાંસારિક સુખ ક્ષણિક કલ્પિત અને ઉપાધિગ્રસ્ત છે ત્યારે મેક્ષના સુખ સ્વાભાવિક, અક્ષય, અનંત અને નિરૂપાધિક છે.
૭ સભ્યયથાર્થ શાન શ્રદ્ધા અને ચારિત્રનું સેવન કરવાથી જ (આત્મજ્ઞાન-દર્શન અને સ્થિરતા આદરવાથીજ) સકળ જન્મ મરણને અંત થઈ શકે છે. એ પવિત્ર રત્નત્રયીનું આરાધન કરવાથી સકળ કર્મજંજાળ છુટી જાય છે અને અક્ષય સુખ સાંપડે છે. ઈતિશમ
-:૦૪:૪૯
કરે રક્ષા વિપદમાંહી, ન એવી પ્રાર્થના મારી; વિપદથી ના ડરૂં કેદી, પ્રભે! એ પ્રાર્થના મારી. કરે દુઃખ તાપની શાંતિ, ન એવી પ્રાર્થના મારી; સહુ દુઃખી શકું છતી, પ્રભે! એ પ્રાર્થના મારી.
