________________
ન કોમની ઉન્નતિ માટે સુધારા.
૧૫૩ ફાવી શકે છે, પરંતુ ટુંક વખતમાં તેઓ પિતાની પાછળ બાળ વિધવાઓને રડતી અને કકળતી મૂકીને મૃત્યુ પામે છે. આ રીતે તે નિદૉષ બીચારી ( બાળવિધવા ) ની જીંદગી બરબાદ થઈ જાય છે. માટે દરેક ગામના મહાજન સમસ્તે એવા ઠરાવ કરવા જોઈએ કે અમુક ( ૪૫ વરસ ) વયથી મોટી ઉમ્મરના માણસને કેઈએ કન્યા આપવી નહિ. આ રીતે વૃદ્ધલગ્નને અંત આવી જશે.
મરણું પાછળનાં જમણે કેટલાક ગામમાં મરણ પાછળ તુરત અથવા અમુક વખતે જમણે કરવામાં આવે છે. કેટલાક ગામમાં મરનારની પાછળ ઘણા લાંબા વખતે પણ જમણે કરવામાં આવે છે. ગમે તેવાં જમણ છે, મરણુ બાદ તુરતનાં હે, અમુક દિવસે પછીનાં હે અથવા અમુક વરસ યા વરસે પછીનાં છે, અને આવાં જમણે ગમે તેવાં પવિત્ર સ્થળોએ ધર્મના ન્હાના નીચે કરવામાં આવતાં હોય તે પણ તે મરણ પાછળનાં હોવાનાં કારણે
હ્યા અને સમજુ માણસ માટે હું ત્યાજ્ય માનું છું. આવાં જમણે સદંતર બંધ થવાં જોઈએ. અલબત્ત અમુક મરનાર માણસના પુણ્યાર્થે કરવામાં આવતી નકારશીની હું તરફેણમાં છું. તેમજ સંઘ, ઉપધાન, ઉજમણા, શાંતિસ્નાત્ર આદિ ધાર્મિક ક્રિયાઓ પાછળ કરવામાં આવતી નકારાશી તેમજ પશુષણાદિક પવિત્ર દિવસોમાં કરવામાં આવતાં જમણની પણ હું ખાસ તરફેણમાં છું, અને તે એટલાજ ખાતર કે તેથી જૈનશાસનની ઉન્નતિ થાય છે. આ નકારશી આદિ જમણે ખરેખર સવામીવાત્સલ્ય જ છે. પરંતુ મરણ પાછળનાં તે કઈ પણ જમને નષ્ટ ઉપમા જ આપી શકાય અને તેવા જમણે ડાહ્યા પુરૂને તો ખરેખર વક્ય જ હોવા જોઈએ.
સ્વચ્છતા–આપણે રહેવાના ઘરની અંદર પૂરેપૂરી સ્વચ્છતા જાળવવી જોઈએ. આપણે માટલીમાંથી પાણી કાઢવા માટે અને પીવા માટે એક જ વાસણ ઘણે ભાગે વાપરીએ છીએ. આ કેટલી ગેબરાઈ ( અસ્વચ્છતા ) ગણાય? એટલું જ નહિ પણ આ પ્રમાણે તેનું તેજ ભાજન વાપરવાથી જૈનધર્મવા સિદ્ધાંત પ્રમાણે અસંખ્યાતા સંમુછિમ-લાળીઆ જ સમયે સમયે ઉત્પન્ન થાય છે અને મારે છે, માટે દરેક જેનબંધુએ માટલીમાંથી પાણી કાઢવા માટે નાં તેમજ પીવા માટેનાં ભાજને જુદાં જુદાં રાખવાં. આ સિવાય જમણવારેમાં પણ આપણે શું જોઈએ છીએ. જમણવારમાં આપણે બીલકુલ સ્વચ્છતા
જાળવતા નથી, જરૂર કરતાં વધારે લઈએ છીએ ને છાંડીએ છીએ. આ પ્રમાણે - છાંડવામાં જમા કરનારને કેટલે ગટને બગાડ થાય છે ? તેને જમનારાએ * ભાગ્યેજ ખ્યાલ કરતા હશે. જે જરૂર જેટલું અથવા ઓછું લઈએ તે છાંડવાને
