________________
પરમ સુખ બત્રીશીની સંક્ષિપ્ત વ્યાખ્યા.
૭૫
૧૫ સંતેષની વૃદ્ધિથી પુષ્ટ થયે છતે, નિસ્પૃહતારૂપ નાવવડે જ્યારે તું લેભ--સમુદ્રને તરી જઈશ ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૬ વિષય-કષાયથી વ્યાપ્ત થઈ કાયમ તરફ ભમતા મનને જ્યારે તું આત્મારામમાં સ્થિર કરીશ ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૭ જ્યારે ગર્વ–મદભરી નકામી વિકથાઓ કરવાને ઢાળ તજી દઈ, વચનગુતિવડે ભારે કાબુ રાખતો રહીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૮ કાચબાની પેરે અંગોપાંગને સંકેચી રાખી, જિતેન્દ્રિય બની પિતાની કાયાને કબજે રાખી શકીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૯ સદાગમના સંસેવનવડે જ્યારે તું રાગરૂપી વિષધરનું અતિ આકરૂં વિષ બીલકુલ દૂર કરી નાંખીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૨૦ જ્યારે ક્ષમારૂપી ખર્ગવડે દ્વેષ વિનાજ દ્વેષને તું સુખને અર્થી છતે હણી નાંખીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૨૧ આળસ-પ્રમાદ રહિત બની જ્યારે તું મેહમયી નિદ્રાને ખરેખર જય કરીશ ત્યારેજ સદા સદભાગી એ તું પરમ સુખને પામી શકીશ.
૨૨ અનાદર પ્રમુખ પ્રમાદ તજીને જ્યારે તું ઉત્તમ ધર્મકરણ કરવા ઉજમાળ થઈશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૨૩ જ્યારે વિવેકવડે કામ–ભેગને અત્યંત જય કરીને શુદ્ધ દયાનસંપદામાંજ તું રાતે રહીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૨૪ નિંદાકારી શત્રુ અને સ્તુતિ-પ્રશંસાકારક મિત્ર એ બંને ઉપર સમતેલ મનવૃત્તિ થશે ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૨૫ સમ-વિષમ સ્થિતિ આવ્યે છતે કદાપિ હર્ષ–શેક નહીં જ કરીશ ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામીશ. . ૨૬ મિથ્યા માન અને મમતાને મૂકી જ્યારે તું પોતાના શુદ્ધ નિરંજન આત્માને નિશ્ચળપણે ધ્યાઈશ ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામીશ. - ૨૭ સમસ્ત દેથી મુક્ત થવા માટે જ્યારે તું સદા પ્રયત્ન કરીશ અને પરમાત્મદશા પામીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખને પામી શકીશ.
૨૮ જ્યારે મોક્ષમાર્ગ આરાધવા ખુબ લીન થયે છતો વિશુદ્ધ સાધુધર્મના શિખરે પહોંચીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખને ભાગી થઈ શકીશ.
૨૯ લાભ કે હાનિ, સુખ કે દુઃખ તેમજ જીવિત કે મરણ એ સર્વમાં તને સમભાવ આવશે ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામી શકીશ.
૩૦ જ્યારે પરમાત્માના ગુણગ્રામ કરવાવડે આત્માને પરમાત્મા સાથે
