________________
७४
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ.
પરમ સુખ બત્રીશીની સંક્ષિપ્ત વ્યાખ્યા.
-
5
૧ ધર્મ અધર્મનું અંતર સમજી જીવ અજીવાદિક તને પીછાની જ્યારે આત્માને ઓળખીશ ત્યારે તું પરમ સુખ પામીશ. પરમ સુખ તે તાત્ત્વિક મેક્ષ સુખ.
૨ જ્યારે નિર્દયતા-કઠોરતા તજી મૈચાદિક ભાવના યુક્ત છતો દયાળુ બનીશ ત્યારે તું પરમ સુખી થઈશ.
૩ જ્યારે સહુને વિશ્વાસ નારી મૃષા–જૂડી વાણું નહીં વદીશ અને હિત ને પ્રિયકારી સત્યજ વદીશ ત્યારે તું પરમ સુખ પામીશ.'
૪ અન્યને થતી પીડા સમજી જ્યારે તું પરના અથે કે સ્વપર ઉભયના અથે કેઈનું અણઆપ્યું કશું નહીં લઈશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ. ( ૫ શુદ્ધ ધર્મના અભ્યાસથી જ્યારે તું વિષયભેગથી વિરમશ અને બ્રહ્મચર્ય પાળવામાં રકત રહીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૬ ધન ધાન્યાદિક વસ્તુઓ વિષે થતી ભારે મૂર્છા–મમતા સાવ તજી, જ્યારે તું પરિગ્રહના ઉન્માદથી મુક્ત થઈશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ. ( ૭ વીણાદિકને મધુર સ્વર અને ઉંટ ગર્દભને કઠોર શબ્દ સાંભળતાં જ્યારે મને વૃત્તિ સમતલ રહેશે ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૮ ઈષ્ટ કે અનિષ્ટ વસ્તુ દીઠે છતે, સદબુદ્ધિ ધારી જ્યારે તું રાગરેષથી દૂર રહીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ. '
- શુભ કે અશુભ ગંધ નાસિકામાં આવતાં જે તેમાં રાગ દ્વેષ નહીં કરે-કરતે અટકીશ તેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૦ મનગમત કે અણગમતે આહાર પામી જ્યારે તું તેમાં સમભાવહર્ષ ખેદ રહિત પરિણામ રાખીશ ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૧ સુખકર-સુંવાળે કે દુખકરબરસટ સ્પર્શ થયે છતે જ્યારે તું નિવિકારી–સમભાવ રાખી શકીશ ત્યારે જ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૨ સર્વે સંતાપકારી ક્રોધ અને વિરેધને તજી જ્યારે તું દયા અને સમતાઅમૃતમાં આસક્ત મિગ્ન થઈશ ત્યારે તું પરમ સુખને ભાગી થઈ શકીશ.
૧૩ માન-અહંકાર મૂકી લઘુતા ધારી, જ્યારે તું નમ્રતારૂપ વજાવડે માનરૂપ પર્વતના ચૂરેચૂરા કરીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
૧૪ પરને દુખ–પાશમાં નાખવા માટે કરવામાં આવતી ભારે ઠગાઈને તજી જ્યારે તું શ્રેષ્ઠ સરલતા આદરીશ ત્યારેજ તું પરમ સુખ પામીશ.
