________________
૨૨
શ્રી જૈન ધર્મપ્રકાશ. વિગેરેની નિરર્થકતા આગળ ચચી ગયા તેથી આદર્શ 'જિનમંદિરમાં એવી કિંમતી વસ્તુઓને તો જરા પણ અવકાશ નથી, તેથી જિનમંદિરને કિલ્લે બનાવવાની જરાય જરૂર નથી. સામાન્ય બહિરૂપસર્ગ નિવારણ અર્થે રાત્રિના જિનમંદિર બંધ રહે તે વાંધા જેવું નથી. બાકી આપણું મંદિરની ઘટનાજ એવી હેવી જોઈએ કે સેને માટે જ્યારે જોઈએ ત્યારે તે ખુલ્લાં હોય.
આપણું મંદિરને આપણે અભયદાન આપવું જોઈએ. અત્યારે એવાં ભાગ્યેજ મંદિરે દેખાય છે કે-દરવાજામાં હાથ નાખીએ અને આગળીઓ ઉઘાએ કે મંદિરદ્વાર ઉઘી જાય અને ભગવાનનાં સહેજે દર્શન થાય. અત્યા૨નાં મંદિરે લગભગ બધાંય સભય બની ગયાં છે અને તેથી તેમને સુરક્ષિત બનાવવાની જરૂર પડે છે. જે મંદિરને ચારને ડર નહિ, લુંટારાને ભય નહિ, તેજ મંદિર નિર્ભય કહેવાય. આવી નિર્ભયતા આપણુ મંદિરને અપાવવી તે આપણે ખાસ ધમ છે અને મંદિરવ્યવહારના ઉદ્ધાર અર્થે માટી આવશ્યક્તા છે. આ રીતે જ્યારે જિનમંદિરમાં ખોટ ભભકો દૂર થશે, ઘીની ધમાલ બંધ થશે, જનતાના સે કઈ બાળકને આવવાની છુટ મળશે અને આ ચોર લુંટારાને ભય નીકળી જશે ત્યારે જિનમંદિર અભંગદ્વાર અને શાન્તરસઘન બનશે અને આ અનેક વિટંબણાથી ભરેલા વિષમ સંસારમાં પાપી અને પુણ્યવાન–સર્વ કોટિના ને પરમ વિશ્રાતિનું સ્થાન થઈ રહેશે.
પરમાનંદ.
આ લેખમાં લેખકે જિનમંદિરને સમવસરણ સાથે સરખાવી તે પ્રમાણેની છુટ જિનમંદિરમાં હોવાનું ચગ્ય ગયું છે. આ સરખામણી ગ્ય છે, પરંતુ તેમાં એક બાબત ખાસ ખ્યાલમાં રાખવા જેવી છે કે-સમવસરણમાં સાક્ષાત્ તીર્થંકર બીરાજે છે; તેમના પ્રતાપને પ્રભાવથી સર્વ અપવિત્રતા નાશ પામે છે અને આવનારના વિચારો ઉપર પણ તે પ્રબળ અસર કરે છે. પરસ્પરના વૈર વિરોધ દીર્ઘકાળના પણ નાશ પામે છે. અપવિત્રતા નાશ કરનારા બીજા પણ અનેક સાધને સમવસરણમાં વિદ્યમાન હોય છે, તેવાં જિનમંદિરમાં હોતા નથી, માટે જિનમંદિરમાં અપવિત્રતા ટાળવાની આવશ્યકતા છે. અપવિત્ર વસ્તુ લાવવા દેવાની તે માટે જ મનાઈ છે. તેમજ અપવિત્ર શરીરવાળા, નિરંતર અપવિત્ર વસ્તુનું કાર્ય કરનારા અને અપવિત્ર માંસ મદિરાદિકને આહાર કરનારાને જિનમંદિરમાં પ્રવેશ કરવા દેવો તે ચગ્ય જણાતું નથી. અસ્પૃશ્ય જાતિ કે અમુક વર્ણ માટે અટકાયતનું કારણ નથી, પણ અપવિત્રતાનું નિવારણ કરવાની જરૂર છે.
