________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir જૈન અને મહદ્દ જૈન. જૈન અને મહદ્ર જૈન, જૈન કેને કહેવાય? જે તીર્થંકરપ્રણીત આગમમાં શ્રદ્ધા હોવાને દાવો કરતે હેય, જેને જેનકુળમાં જન્મ થયે હોય, અને જે મંદિર ઉપાશ્રયમાં જવાને વિગેરે શ્રાવકેચિત સામાન્ય આચાર પાળતું હોય તેને સામાન્યતઃ જૈન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જે રીતે જૈન તેમજ જૈન ધર્મને આપણે અત્યારે સમજીએ છીએ તે રીતે આ લક્ષણ પણ યોગ્ય છે. પણ આ કાળ આદર્શ તેમજ ભાવનાઓના વિનિમયને છે, તેથી ઘણી વખત એવું જોવામાં આવે છે કે જેવી રીતે કહેવાતે બ્રાહ્મણ વ્યાપારમાં જોડાવાથી બ્રાહ્મણ મટી જાય છે, કહેવાતે વૈશ્ય લક્ષમીની આરાધના છેડીને સરસ્વતી દેવીનો ઉપાસક બની જતાં વૈશ્ય મટી જાય છે, તેમજ કહેવાતે જૈન ઘણુ વખત જૈનેતર ભાવનાઓને ગ્રાહક બનતાં જેને મટી જાય છે અને તેવીજ રીતે જે મનુષ્ય સંકેત અનુસાર જેને લેખાતું ન હોય તેનામાં જેન ભાવનાઓ ઓતપ્રેત થતાં જૈન બની જાય છે. આવા જેનને હું મહદ્ જેન તરીકે ઓળખવા માગું છું. ભગવાન મહાવીરે જૈન ધર્મને પુનરૂદ્ધાર કર્યો એટલે કે જેનના જે વિશિષ્ટ આદર્શ ગણાય તે સમાજજીવનમાં લુપ્ત થતા જતા હતા તેની સમાજશરીરમાં પુનઃ પ્રતિષ્ઠા કરી. આ આદર્શ શું? અહિંસા, સત્ય અને સંન્યાસ. જેને ભગવાન મહાવીરે ઉપદેશ કર્યો તેજ આત્મજીવનમાં તેમણે જીવી બતાવ્યું. તેમના જીવનની સમીક્ષા કરીએ તો ઉક્ત ત્રણ આદર્શો સવિશેષ પ્રત્યક્ષ થાય છે. યજ્ઞયાગાદિકમાં તેમજ અન્નવ્યવહારમાં હિંસાનું પ્રાબલય હતું; ભગવાન મહાવીરે હિંસાને હાસ કીધે અહિંસા ધર્મનો પ્રચાર કીધે. લેકમાં વહેમનું સામ્રાજ્ય હતું, તેઓના વિચારવાતંત્ર્યને વેદની બેડીથી જકડી લેવામાં આવ્યું હતું, પથ્થર એટલા દેવ પૂર જાતા હતા, બ્રાહ્મણવર્ગ સલાહકારક મટી સત્તા ભી બની ગયેલ હતું. આ સામે 1 મહાવીર જૈન વિદ્યાલય મુંબઈના રીપોર્ટના પુંઠા ઉપર આવેલા આ લેખ સંબંધી હાલમાં ચર્ચા ચાલતી હોવાથી તે અહીં પ્રગટ કરવામાં આવ્યો છે. 2 મહ૬ જૈન શબ્દ મોટા જૈનના અર્થમાં વાપરેલ નથી પણ જેનેતર વર્ગમાં જે ભાવનાવાળાઓને તે સંજ્ઞા આપવામાં આવી છે. તંત્રી. For Private And Personal Use Only
