Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लागिमगागुडणारा पाामहाः
કે એ કામ શાસ્ત્રવિશારદ આચાર્ય તેમજ સાધુઓનું છે. પ્રતિક્રમણ બહુ મહત્વની કિયા હૈઈને તેમાં ફેરફાર કરવા, અમુક સૂત્રે કાઢી નાંખવા, બીજા સૂત્રે દાખલ કરવા અથવા તે પ્રચલિત ભાષામાં નવાં સૂત્રો બનાવવા વિગેરે બાબતે સાધુસુનિ. રાજના પ્રદેશની અને તેઓ કરે તેજ સર્વમાન્ય બની શકે. આમ હવાથી સદ્ધર્મ રક્ષક સાધુજનોને મારૂં સવિનય વિજ્ઞાપન છે કે નિરસ બનતી જતી અને તેથી જ જેના જીવનમાંથી લુપ્ત બનતી જતી પ્રતિક્રમણ ક્રિયાને ઉદ્ધાર કરવા–તેને રસવતી બનાવવા-સુંદર, સરળ, સુગ્રાહ્ય કાવ્ય, પશે તેમજ સૂત્રોથી સુગ્રથિત કરવા સત્વર પ્રવૃત્ત બનવાની ખાસ જરૂર છે.
નાટક કાવ્યનું એક અંગ હેઈને જૈન કાવ્યોનો વિચાર કરતાં નાટક વિષય તરફ સહેજે દષ્ટિ દોડે છે. નાટકના બે ઉદ્દેશ છેવર્તમાન સામાજિક જીવનનું યથાર્થ પ્રતિબિંબ રજુ કરવું અને તેજ જીવનના ખોટા અંશે દૂર કરે અને સારા અંશોનું આરોપણ કરે એવા મહાન આદર્શ સમાજ સમક્ષ મૂકવા. નાટકમાં સર્વ રસને પૂરો અવકાશ હોવાથી લોકોને નાટકમાં સૌથી વધારે રસ પડે છે, તેમજ ભજવાતા નાટકની લેકજીવન ઉપર અસર પણ એટલીજ બળવાન થાય છે. કે પણ દેશના નાટકો જુએ એટલે એ દેશનું સામાન્ય જીવન કેવું છે અને તેની પાછળ શા ઉદેશો રહેલા છે તેનો એકદમ ખ્યાલ આવી શકે છે. નવી ભાવનાઓનો પ્રચાર કરવા માટે નાટક ઉ ત્તમ સાધન છે. લોકો ઉપર ધર્મની સત્તા મજબૂત ટકાવી રાખવા ખાતર તેમજ અન્ય જનમાં ધર્મને પરિચય તેમજ પ્રચાર વધારવા માટે ધાર્મિક નાટકો રચાતા તેમજ ભજવાતા. અત્યારે પણ હિંદુધર્મનાં અનેક નાટક રંગભૂમિ ઉપર ભજવાય છે. જૈન ધર્મમાં પણ નાટક સાહિત્ય રચાયેલું છે. ધાર્મિક નાટક ભજવવાને પ્રાચીન કાળમાં રીવાજ હોય એમ ધાર્મિક કથાઓ ઉપરથી માલુમ પડે છે. અષાઢાભૂતિ ને ભરત ચક્રવતી' ને પાઠ ભજવતાં કેવળજ્ઞાન પામવાનું દષ્ટાન્ત બહુ આકર્ષક છે. અત્યારે સ્થિતિ પલટાઈ ગઈ છે. અત્યારે જૈન નાટકે ભાગ્યે જ રચાય છે અને તેવાં નાટકે રંગભૂમિ પર ભજવવા સામે તે જેને બહુજ મોટે વિરોધ છે. વર્તમાન નાટકમાં કૃષ્ણ ગેપીની શૃંગારાત્મક ચેષ્ટાઓ જોઇને અને તે કારણથી કૃષ્ણ વિગેરેને પ્રેક્ષકવર્ગના અતિ ઉપહાસનાં પાત્ર બનેલ જોઈને રખેને આપણા ઇષ્ટદેવની આવી સ્થિતિ થાય એ ભયનું પરિણામ છે, પણ આવી સ્થિતિ આપણી બાબતમાં ઉભી થવાને જરાય સંભવ નથી એને જેન બંધુ
૧ આ પૃથા બહુ વર્ષોથી તદન બંધ થઈ ગયેલ હોવાથી પૂર્વ કેવી રીતે નાટકના પ્રયોગ થતા હતા તે કલ્પનામાં આવી શકતું નથી, તેમ તેને લગતી લેખીત હકીકત પણ દષ્ટિગોચર થતી નથી. એટલે આ બાબત હાલ તે સુજ્ઞ જનોએ લક્ષમાં લઈને પ્રથમ તે સંબંધી વિચાર કરવાનું છે અમલમાં મૂકવાની ઉતાવળ કરવા જેવો આ વિષય નથી. એ તત્રી,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533419 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1920 Pustak 036 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1920 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |