________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જે ધર્મ પ્રકાશ
છે કે ચરણને હિંસા કહેવી એ આ દષ્ટિબિન્દુથી યોગ્ય નથી. વિશુદ્ધ હાથથી કામ કરનારને પરિણામ વિશુદ્ધ જ આવે છે અને તેમ થવું તે તદ્દન એટ! જણાય છે. બાહ્ય નજરથી હિંસા લાગે તેવા કાર્યનો આ પ્રમાણે દયામાં - માવેશ કરવામાં આવે છે એનું નામ અનુબંદર દયા છે, એ અનુબંધ દયામાં જ નજરથી હિંસાના કાર્યને આશયની શુદ્ધતાને અંગે, પરિણતિની નિર્મળતાને
ગે, લયસ્થાનના સુસ્પષ્ટપણાને અંગે વિશુદ્ધ ગણવામાં આવે છે. એક મોટું સેનીટેરીયમ ( આરોગ્ય ભુવન ) બંધાવનાર, ધર્મશાળા ચણાવનાર કે અનાથાલય શરૂ કરનારને આરંભ અનેક પ્રકારનો થાય છેહાલ સ્થાપન કરનાર અને નભવના અનેક સ્થળ હિંસાના કાર્યમાં ભાગ લેવો પડે છે એમ જણાય છે. એક સ્કુલ, કહો કે ડગ ચલાવવા કે નભાવવામાં અનેક પ્રકારના આરંભ કરવાં પડે છે. પણ એનું લક્ષ્યસ્થાન હિંસા કરવા તરફ નથી, પરંતુ આરોગ્ય, શિક્ષણ અને બીજા ઈપણ પ્રકારે જનસેવા તરફ જ છે અને ઘણાખરા એવા પ્રસંગોમાં આત્મષ્ટિ આઈ લેવામાં આવે છે, તેથી બહારથી તેવાં કાર્યોમાં હિંસાના પ્રસંગો અનિવાર્યપણે આવી જાય તો તે માટે દીલગીર રહી પ્રાણી એ કાર્યો હાથ ધરે છે અને તેમ કરતાં પિતે સુજ્ઞ હોવાથી ખાસ જરૂર પડે તેટલીજ હિંસા કરે છે, અંત:કરણ પૂર્વક તપાસ રાખી, હકમ આપી અથવા જાતે દુ:ખ વેઠી બનતી રીતે ઓછી હિંસા થાય તેમ કરે છે, પણ સામાન્ય હિંસાના લાયથી કામ મૂકી દેતો નથી. આ સર્વને સમાવેશ અનુબંધ દયામાં થાય છે. વાત એમ છે કે ઉપર જણાવેલ કોઈપણ કાર્ય ડરતી વખતે પ્રાણીનું લક્ષ્ય હિંસા કરવા તરફ હતું જ નથી, માત્ર પરહિત, સમા
સેવા અને આત્મોન્નતિ કેમ થાય એ તરફજ તેનુ લક્ષ્ય છે અને લક્ષ્ય પ્રમાણે કસંબંધન થતું હોવાથી આવા કાર્યનો સુજ્ઞ પુરૂ ચરનુબંધ દયામાં રામવેશ કરી ગયા છે.
છે સહારે દારૂ-વ્યવહાર કરવામાં વિશાળ દરિબિન્દુ રાખવામાં આવ્યું છે. તે જ દયા કહે છે અથવા સાકાર ને ર યા કરે છે તેનો અવસમા વે શાય છે. પાંજરાપોળમાં જે જીવને મૂકવામાં આવે છે તેની ત્યાં શું સ્થિતિ થાય છે તેનો મૂકનાર પ્રાણી વિચાર કરતો નશ્રી, પણ વ્યવહારમાં એમ માનવામાં આવે છે કે એ પ્રમાણે કરવું તે દયા છે તેથી તે માર્ગને અનુસરે છે. સામાન્ય જનસમૂહના અભિપ્રાય ઉપર અને શાસ્ત્રના સ્થળે ખ્યાલ ઉપર અહીં લક્ષ્ય રહે છે.
૮ નિકટય દયા-વહાર દર દેરી સાપ પણ કરવાથી વ્યતિરા દિધી યા પાળમાં રહે છે, મા-દયામાં પણ અન્ય સર્વ ની જઈ વિડ છે. રવી વિશિદીપ જલો તેટલી આ પીવામાં આવે તે અત્ર
For Private And Personal Use Only