________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર
જૈનધર્મ પ્રકાશ
છ ઘોષસમ’-વાચનાચાર્યના ઉચ્ચારણ પ્રમાણે ઉદાત્ત, અનુદાત્ત ને સ્વરિત એવા ઘાષક ( બોલીને ) મણ કરેલું હોય.
૮. અહીનાક્ષર–આછા અક્ષર ન હોય,
૯ અનત્યક્ષર અધિક અક્ષર ન હોય.
૧૦. અવ્યાવિદ્રાક્ષ-આભીરીએ પરેવેલી રત્નમાળામાં જેમ રત્ન સમૃહુ આઘી પાછો-જેમ તેમ પરાવેલ હોય તેમ વ્યત્યાસિત વર્ણવિન્યાસવાળુ એટલે આડા અવળા વર્ણવાળુ જે હાય તે વ્યાવિદ્ધાક્ષર કહીએ. એવું ન હોય તે અન્યાવિદ્ધાક્ષર કરીએ. આ વિશેષણ વ માત્રની અપેક્ષાએ જાણવુ. પદ્મવાકયની અપેક્ષાએ ન જાણવું કારણકે તેને માટે આગળ બીજી વિશેષણ છે. ૧૧. અસ્ખહિત નાના મોટા પથ્થરવાળી જમીનમાં જેમ હળ ખળના પામે તેમ ાળનાવાળું ન હોય તે અાિત.
૧૨. અમિલિત-વિદશ અનેક પ્રકારના ધાન્યને મેળવનારની જેમ જે મળેલુ’ નીં તે અમિલિત અથવા વિપસ્ત પદ્ય વાકય જેમાં મેળવેલાં ન હોયયથાસ્થિતજ મેળવેલા ડ્રાય તે અમિલિન અથવા પદવાયનો વિચ્છેદ જેમાં ખરાબર છે-જેમ તેમ મેળવી દીધેલા નથી તે અમિલિત
૧૩ અવ્યત્યાઐતિ’વિવિધ પ્રકારના અનેક શાસ્ત્રોના પદ વચરૂપ પત્રવાને વિમિશ્ર કરી દીધેલા હોય તે વ્યત્યાઐતિ અથવા અસ્થાન છિન્ન સ્થિત એટલે જયાં ત્યાંથી જેમ તેમ પદાને કે વાર્યોને ત્રાડી નાખીને ગુથી કાઢેલા હાય તે પણ વ્યત્યાગ્રંતિ, જેમ-પ્રાસ રાયમ્ય પથ ક્ષમા નિધનં તાઃ આવા ધડા વિનાના પદો મેળવી દીધા હાય તે. કાળીએ કરેલી ક્ષીરમાં જેમ દુધ ચોખા ભળેલા ન હેાય તેના જેવું ન હોય-અરાબર યથાસ્થિત પદવાગ્યાદિકની સયેજના કરેલી હોય તે અવ્યત્યાઐતિ
૧૪ પરિપૂર્ણ છંદને આશ્રીન જે માત્રાદિ નિયત માનવાળું હોય તે સૂત્રથી પ રિપૂર્ણ અને આકાંક્ષાદિ દોષરહિત હોય તે અર્થથી પિરપૂર્ણ, અથવા જે ક્રિયા વિગેરેના અધ્યાહાર વિનાનુ હાય અસ્વતંત્ર ન હોય તે અર્થથી પિપૂર્ણ
વ્’.
૧૫ પરિપૂર્ણ ઘાય’- પરાવર્તનાદિક કરતાં જે ઉદાત્તાદિ થાપે કરીને પિરપૂર્ણ ઉચ્ચારવામાં આવે તે પરિપૂર્ણ ઘોષ કહીએ. શિખતી વખતે અધ્યાપકના ઉચ્ચાર પ્રમાણે ઉદાત્તાદિ ઘેષ સહિત જે બેલવામાં આવે તે ઘોષસમ
For Private And Personal Use Only
