________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૧૦, ૧૫ જાન્યુઆરી ૨૦૦૫
Hire & Fire ભાડેથી મેળવો અને પછીથી ધમકાવો
પૂ. આચાર્યદેવશ્રી વિજય ભુવનભાનુસૂરિજી મ.ના શિષ્ય પં. ગુણસુંદર વિજયજી ગણી
માનવીને કોઈક વસ્તુની થોડા સમય માટે જરૂર | સગવડતા લાવી આપે છે. પણ પાપાનુબંધી પુણ્યના પડે છે ત્યારે તે ચીજને ભાડાથી મેળવે છે. આમાંનું | ઉદય વખતે જીવ, સામેવાળા જીવની પરિસ્થિતિ-ક્ષમતા કેટલુંક લાંબા સમય માટે ભાડે લેવાનું હોય છે તો વગેરે ભૂલી જઈ, હિંસક બની એનો કસ કાઢવાના કેટલુંક ટૂંકા સમય માટે પણ ભાડે લેવાય છે. મનુષ્ય હવે | રસવાળો હોય છે. સામી વ્યક્તિનો એ વિચાર કરવા મનુષ્યને પણ ભાડે લેતો થઈ ગયો છે. થોડા કે વધુ તૈયાર જ નથી હોતો. સામી વ્યક્તિનું જે થવું હોય તે સમય માટે એ એની સાથે એગ્રીમેન્ટ કરી લઈ એની | થાય, મને સુખની સામગ્રી મળવી જોઈએ. વળી આવો પાસેથી અમુક કાર્ય કરવા-કરાવવાનું નક્કી કરી લે તો જીવ “ચારગતિરૂપ અને વિષય-કષાયરૂપ સંસારને હોય છે.
છોડવા જેવો છે'' એવું સમજવા--સ્વીકારવા તૈયાર વિવેકયુકત માનવ ભાડાની વસ્તુનો પણ |
નથી હોતો. એને ઉપકારી દેવ-ગુરુ-ઘરના માતા-પિતા વિવેકપૂર્ણ ઉપયોગ કરતો હોય છે, ભાડુ પુરૂ વસૂલ |
આદિના પૂજન-સન્માનમાં રસ નથી હોતો અને શીલકરવાનો ખોટો મોહ નથી કરતો અને એટલે જ વસ્તુનો
સદાચારના આચરણો એને પસંદ હોતા નથી. એની દુરુપયોગ કરવાનું ટાળે છે. એ જ રીતે ઘરના કે | એક ધૂન હોય છે. ખાવા-પીવો-આનંદ કરો. (ઇટ ડ્રીન્ક
બીમરી) દુકાનના નોકરો વગેરે સાથે પણ સંડ્યવહારપૂર્ણ જ| વ્યવહાર કરતો હોય છે. કલ્પસૂત્રશાસ્ત્રમાં રાજા ! આવા નબળી કોટિના પુણ્યવાનને કર્મસત્તા સિદ્ધાર્થના નોકરિયાતવર્ગ માટે કૌટુમ્બિક પુરૂષ જેવા | પૌદ્ગલિક સુખ માટેની સામગ્રી આપી દે છે પણ માના શબ્દો યોજાયા છે. અને ખરેખર નોકરિયાત | પછીથી દુર્ગતિમાં એનું Firing હેરાનગતિ કરતી હોય વર્ગને જ્યારે ઘરના માણસ જેવી જ ટ્રીટમેન્ટ મળે છે ત્યારે માલિકને એનું વળતર પણ એવું સુંદર મળતું હોય | બાકી પુણ્યના ઉદયથી મળેલી સામગ્રીનો
સદુપયોગ કરવામાં આવે, એવા સમયે સામેવાળા કેટલાક એવા પણ વિચારના હોય છે કે જીવોની અનુકમા, કરુણા, યાતના, ચારે ગતિરૂપ નોકરિયાત પાસે કામ કરાવવું હોય તો Fire કરો અને સંસારની સાચી ઓળખાણ અને “હું કયારે આનાથી ખખડાવો ધમકાવો! એનો તિરસ્કાર કરો એના પર છૂટું?' એવો વૈરાગ્ય, વિષય-કપાયની મંદતા, ક્રોધ કરો. આ નોકરિયાત વર્ગને આ રીતે Firing કરો | સદાચાર, સદાચારિયો પર આંતર બહુમાન, તો જ તે આપણું ધાર્યું કામ કરે. એમ જયાં ધારેલી | સદાચારોનું શકય પાલન, દેવ-ગુરુ પર શ્રદ્ધા-ભક્તિ, ક્ષમતા (Quality) મુજબનું કામ ન થતું હોય ત્યાં પણ | શક્તિ અનુસાર દાન-ત્યાગ, ઇન્દ્રિયો પર નિયમન સામેની વ્યક્તિને ધમકાવો તો જ તમારું કામ | વગેરે કરવાથી નવું જોરદાર પુણ્ય બંધાય છે આવું વ્યવસ્થિત થશે. આવા લોકો સામીવાળી વ્યક્તિને ભાડે | પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય એને આગળ વધારતા વધારતા રાખેલું મશીન સમજે છે અને એની પાસેથી વધુમાં વધુ | કર્મની નિર્જરા પર લઈ જાય છે અને અનુક્રમે સર્વ કર્મઅને સારામાં સારું કામ લેવાની અપેક્ષા રાખે છે. આવી | કષાયનો ક્ષય કરાવી પરમ આનંદ-અનંતજ્ઞાન, વર્તણુંક અવિવેકતાનું ફળ છે.
અનંતવીર્ય આદિની સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરાવે છે. Firing પુણ્યના બે પ્રકાર છે. પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય| કરવું જ છે તો તો પછી અશુભકર્મો અને કષાયો-વિષય પાપાનુબંધી પુણ્ય. બન્ને પ્રકારના પુણ્ય સામગ્રી- | લગન પર જ કરવું પડે.
છે.
For Private And Personal Use Only