________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૮, ૧૬ જુન ૨૦૦૨ ઋષભદેવ કોઈની ભિક્ષા સ્વીકારતા નથી. એ તો | શ્રેયાંસકુમાર ભવોભવની બાજી જીતી ગયા. સતત ધર્મધ્યાનમાં રત છે. આમને આમ એક | વસ્તુની મહત્તા નથી, ભાવની મહત્તા છે. એ આખો મહિનો વીતી જાય છે. પણ ભિક્ષાનો યોગ | વાતનો જગતને એ દિવસે ખ્યાલ આવ્યો. આ થતો નથી. શ્રી ઋષભદેવે પોતાની ધ્યાન સાધના | દિવસે વૈશાખ સુદ ત્રીજનો હતો. એ અક્ષયદાનને એમ ને એમ ચાલુ રાખી. મેરુ ચળે પણ તેમનો | લીધે અક્ષયતૃતીયાના નામે પ્રસિદ્ધ થયો. આજે પણ નિશ્ચય ચળે તેવો ન હતો. તેઓ તો માત્ર મૌન સેવે | વરસીતપ કરનારા એનું પારણું આ જ દિવસે છે અને આગળ ને આગળ વધ્યે જાય છે. કોઈ | શેરડીના રસથી કરે છે. હાથી ધરે છે, કોઈ ઘોડા ભેટ ધરે છે. કોઈ | દીક્ષા લીધા પછી તેઓ દેશના જુદાં-જુદાં યુવાવસ્થામાં આવેલી કન્યા અર્પણ કરે છે, પણ | ભાગોમાં વિચરતાં હતા. ક્યારેક ખંડેરમાં તો પ્રભુ જળકમળવત સહુથી દૂર જ રહ્યા. તેઓ તો કયારેક સ્મશાનમાં ધ્યાન લગાવતા હતાં. તેઓ અપરિગ્રહી હતા. આ પરિગ્રહનો તો તેમણે ત્યાગ |
અંતરના શત્રુને જીતતા હતા. અયોધ્યા નજીક કર્યો હતો. આમને આમ બાર માસ વીતી ગયા. |
આવેલા પુરિમતાલ નામના એક પરાના બગીચામાં જેમ દીપક તેલ વિના પ્રકાશતો નથી, વૃક્ષ જળ ! તેઓ ધ્યાન ધરતા હતા. આ સમયે તેમણે અંતરના વિના જીવતું નથી તેમ દેહ આહાર વિના ટકી | શત્રુઓ પર પુરેપુરો વિજય મેળવ્યો. દીક્ષા લીધા શકતો નથી. ભગવાનને આહારની જરૂર હતી, એ બાદ એક હજાર વર્ષ પછી ભગવાનને કેવળજ્ઞાન પણ સાથે સાથે એવી પ્રતિજ્ઞા હતી કે આહાર | પ્રાપ્ત થયું. તેમણે લોકોને ઉપદેશ આપ્યો. “કોઈ નિર્દોષ મળે તો જ સ્વીકારવો. ત્યાગીને યોગ્ય, | જીવને મારવો નહિ. બધાની સાથે હેતથી રહેવું. નિરવધ અને એષણીય ખોરાકની જરૂર હતી. જુઠું બોલવું નહિ. ચોરી કરવી નહિ. શિયળવૃત
એ સમયની ખાધેપીધે સુખી પ્રજા આ સમજે | પાળવું. સંતોષથી રહેવું. “ઘણા લોકો આ ધર્મ ક્યાંથી? ગામે ગામ વિચરતા ભગવાન] પાળવા લાગ્યા. ઋષભદવે એક સંઘ સ્થાપ્યો. આ હસ્તિનાપુરમાં આવ્યા. અહિં બાહુબલિના પૌત્ર | સંઘને તીર્થ પણ કહેવાય છે અને તેથી આદિનાથ શ્રેયાંસે ભગવાનને જોયા. એમને પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન | પહેલાં તીર્થ કરનાર એટલે તીર્થકર થયા. થયું અને ભિક્ષા આપવા માટે ઉત્સુક બન્યા. આદિનાથ ભગવાનના પરિવારમાં ચૌર્યાસી
શ્રેયાંસકુમારે ઋષભદેવને બે હાથ જોડી | હજાર સાધુઓ, ત્રણ લાખ સાધ્વીઓ, ચાર હજાર વિનંતી કરી, “પ્રભુ! આપ મારું આગણું પાવન | સાતસો પચાસ ચૌદ પૂર્વધારી, વીસ હજાર કરો. આપને લેવા યોગ્ય ઇક્ષુરસ (શેરડીનો રસ) | કેવળજ્ઞાની, ત્રણ લાખ પચાસ હજાર શ્રાવકો અને સ્વીકારો.” આ ઈકુરસ નિર્દોષ અને બેતાલીશ | પાંચ લાખ ચોપ્પન હજાર શ્રાવિકાઓ હતા. દોષથી મુક્ત હતો. ઋષભદેવે કરપાત્ર લંબાવ્યું. પોતાના નિર્વાણનો સમય નજીક આવેલો જાણી અને શ્રેયાંસકુમારે ઘડામાંથી શેરડીનો રસ | તેઓ અષ્ટાપદ નામના પહાડ પર ગયા. ત્યાં સર્વ વહોરાવ્યો. આમ એક વર્ષના ઉપવાસ બાદ પ્રભુએ આકાંક્ષાઓ છોડી સમભાવમાં સ્થિર થયા. છઠ્ઠા એ દિવસે ઇક્ષુરસથી પારણું કર્યું.
દિવસે તેમનું નિર્વાણ થયું. આજે પણ લોકો સવારે નગરજનોએ જય જયકાર કર્યો. આકાશમાં
ઉઠીને ભગવાન આદિનાથનું સ્મરણ કરે છે. પંજદિવ્ય પ્રગટ થયા. વાતાવરણ દુદુભિનાદથી (ગુજરાતી સમાચાર તા. ૨૩-૧૧-૨000ની
અગમનિગમ અને અધ્યાત્મપૂર્તિમાંથી સાભાર) ગાજી ઉઠ્યું. સામાન્ય એવા શેરડીના રસમાં |
For Private And Personal Use Only