________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
માનવદેહની શોભાનું કારણ બની શકે નહિ અને નથી, આમ છતાં જે પતિને પિતાની પત્ની, બનતા હોય તે એવા માનવદેહની કિંમત પત્થરથી માત્ર અલંકારો અને આભૂષણોના કારણે જ પણ ઊતરતી થઈ ગણાય.” સમતાએ વિચાર્યું પ્રિય લાગતી હોય, તે પતિને મૂખ ન કહેવાય કે સ્ત્રીનું સાચું આભૂષણ તે તેનું શીલ અને તે શું ડહાપણને ભંડાર કહેવાય? તમે પુરુષ ચારિત્ર છે અને જેની પાસે તે હોય તેને વળી છો એટલે સ્ત્રીના માનસની તમને ખબર ન પડે, આવા હારની જરૂર શી?
પણ અલંકાર અને આભૂષણો પહેરવામાં અનેક - સમતાના પતિએ તેને એક દિવસે પૂછય: કારણો રહેલાં છે. પ્રથમ તે અમે સ્ત્રીઓ એમ
ભાભી તે તેનો હાર હંમેશાં પહેરી રાખે છે. માનીએ છીએ કે અંદરનું કરૂપ બહારના અલંકાર તે પછી તું તારો હાર શા માટે નથી પહેરતી અને ટાપટીપ દ્વારા છુપાવી શકાય છે. બીજું એ હાર પહેર્યો હોય ત્યારે તું કેવી સુંદર અને કારણ પતિને પ્રિય થવાનું પણ હોય છે, કારણ કે સેહામણી લાગે છે!'
પતિને રીઝવવા માટે અનેક વખત પિતાના દેહને - પતિની વાત સાંભળી સમતા હસી ને બેલી. શણગાર પડે છે. ત્રીજું કારણ અલંકારો દ્વારા “હાર વિનાની હું શું કદરૂપી લાગું છું ? તમને
- પતિને મૂર્ખ બનાવવાનું પણ હોય છે. સ્ત્રી એ ગમતી નથી? હારના કારણે જ શું હું તમને
વાત સારી રીતે સમજતી હોય છે કે જ્યાં સુધી પ્રિય લાગું?”
પતિ પિતાની પાછળ ઘેલે ન બને ત્યાં સુધી તે સમતાના પતિએ કહ્યું: “એમાં ગમવા ન
પિતાનું ધાર્યું કામ કરાવી શકતી નથી.' ગમવાની વાત નથી, પણ અલંકારોથી દેહની શોભા
સમતાની વાતે તેના પતિને ચમકાવ્યો અને વધે છે, અને તેથી જ બધી સ્ત્રીઓ અલંકારો
તેને વિચારતા કરી દીધે. આભૂષણે ઉપયોગ કરે જ છે ને !'
(૨) સમતાએ જરા ગંભીર બની કહ્યું: “અંદરથી છેડા વર્ષો બાદ મમતા ભારે બિમાર પડી, જે અપૂર્ણ અને કંગાલ હોય તેને પતિના અને સમતાએ દિવસ અને રાત ખડે પગે ઊભા પ્રિયપાત્ર બનવા માટે બાહ્ય અલંકારોની જરૂર રહી તેની સારવાર કરી. મમતાને જ્યારે લાગ્યું પડે, પણ મંદિરની સમૃદ્ધિ વિના બહારની શોભા કે પિતે આ ગંભીર માંદગીમાંથી મુક્ત નહિ તે મૂર્ખ માણસને રીઝવી શકે, ચતુરને નહિ. થાય, ત્યારે પિતાના પતિ, દિયર અને સમતાને હું તમને ચતુર ન માનતી હોત તે મારા પિતાની પાસે બોલાવ્યા. શરીરના અંગે અંગને અલંકારથી ઢાંકી દેત. મમતાએ આંખમાં આંસુ સાથે સૌને ખમાસ્ત્રીનું સાચું આભૂષણ અલંકાર નહિ પણ શીલ વતાં કહ્યું: “હું તે હવે થોડા દિવસની મહેમાન અને ચારિત્ર છે. ?
છું. પણ જતાં જતાં મેં કરેલાં પાપકૃત્યને સમતાની વાત સાંભળી તેના પતિએ કટાક્ષ- બે મારાથી સહન નથી થતું, એટલે તેની યુક્ત ભાષામાં કહ્યું: “તે પછી જે સ્ત્રીઓ કબૂલાત કરી એ બેજે હળવે કરું છું. ” અલંકાર પહેરે છે, તે બધી સ્ત્રીઓના પતિરાજે મમતા આટલું બોલી ત્યાં શ્વાસ ચડવા મૂખ છે એમ તારું કહેવું છે? અલંકારો શું લાગ્યો, પણ તેની દરકાર ન કરતાં કહેવા લાગી : માત્ર પતિને રીઝવવા માટે જ સ્ત્રીઓ પહેરે છે?” “સમતા એક સામાન્ય સ્ત્રી નથી, પણ આપણા
સમતાએ જવાબ આપતાં કહ્યું : “કેઈપણ ઘરની સાક્ષાત્ લમી છે. મેં તેને દુઃખ આપવસ્તુ એકાતે આમ જ છે એમ કહેવું તે યોગ્ય વામાં કાંઈ બાકી રાખ્યું નથી”. સમતાએ
For Private And Personal Use Only