Atmanand Prakash Pustak 090 Ank 08 09

SR No.: 532010
Original Sutra Author: N/A
Author: Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publication Year: 1992
Total Pages: 20
Language: Gujarati, Hindi
Classification: Magazine, India_Atmanand Prakash, & India
File Size: 3 MB

Page 8

ઉદારતા પણ એવી જ અનુકરણીય, અમદાવાદમાં ‘લાલભાઈ દલપતભાઈ ભારતીય સંસ્કૃતિ વિદ્યામંદિરના આરંભમાં એમણે પિતાની દસ હજાર હસ્તપ્રતો તદ્દન નિમમપણે કાઢી આપી હતી. નિખાલસતા અને નમ્રતા પણ એમના વ્યક્તિત્વને દીપ્તિમંત કરતાં. અને એમની વત્સલતાથી તો કોઈ
અનભિજ્ઞ નથી. જેન કે જેનેતર, નિરક્ષર કે સાક્ષર, ધનિક કે નિધન સૌના પ્રત્યે એ પૂરે સમભાવ રાખતા.
એઓ રૂઢિગ્રસ્ત આચાર-વિચારની મર્યાદા જાણુતા, તો નવી નવી ઉપયોગિતાને પણ પિછાણુતા, આથી જ ક્ષીરનીર-વિવેક એઓ જાળવી શકતા. શ્રમણસંઘના ભિન્નભિન્ન સમુદાયે વચ્ચે જે વાડાબંધી જેવું હોય છે તેનાથી તેઓ સર્વદા અલિપ્ત રહેતા. કઈ પણ ગચ્છના અનુયાયીને એમને છોછ નહોતા. આ રીતે એમણે એક આદર્શ શ્રમણનું ઉદાહરણ પૂરું પાડ્યું છે. પરનિંદાથી પર પુણ્યવિજયજીએ સામી વ્યક્તિના નાનામાં નાના ગુણને પણ મોટો ગણી સન્માન્ય હતે.
સાનની જેમ એમણે ચારિત્ર્ય પર પણ ખૂબ ભાર મૂક્યો હતે. શીલ અને પ્રજ્ઞા જ ઉચ્ચ વ્યક્તિત્વનાં ઘડતર-બળે છે એમ એમના જીવન પરથી કઈ પણ કળી શકતું. એમની વિદ્યાને અલ કારનો ઓપ નહોતો દીધે.
પિતાના અવિરત જ્ઞાનયજ્ઞ ભંગ ન થવા દેવા માટે એમણે જુનવાણી કક્ષાના મોટામોટા આડબરી મહોત્સ ટાન્યા હતા. તેમ એ જ ઇરાદાથી સુધારાના બહાના નીચે ઉઘાડવામાં આવતી ઊહાપોહયુક્ત ચળવળથી પણ એ સદા દૂર રહ્યા હતા. પદવી કે પદની એમણે કપિ. આકાંક્ષા રાખી નહતી. શિષ્ય કે નામના મેળવવા પાછળ પણ એમણે નજર રાખી નહોતી. આથી જ આવા સાંસારિક ૦ મેહથી પર રહી એઓ એકધારી જ્ઞાનસાધના અને આત્મસાધના કરી શક્યા હતા. મુનિ તે જૈન સૂરિઓમાં સામાન્ય પદવી છે. જ્યારે “આચાર્યની પદવી અતિ માનવતી છે. વડીલ સૂરિઓ અને પાટણના શ્રીસંઘે એમને “આચાર્ય પદથી વિભૂષિત કરવાનું ઠરાવ્યું ત્યારે એમણે નમ્રતાપૂર્વક એ પદને પણ અસ્વીકાર કર્યો. વિદ્વત્તાના પ્રતીકરૂપ
અપાતી પંન્યાસ પદવીને પણ એમણે અસ્વીકાર કરે. વડોદરાના શ્રીસંઘે તે એમણે પૂછી વગર જ વિ. સં. ૨૦૧૦માં “આગમપ્રભાકરનું બિરૂદ આપી દીધેલું. પરંતુ આનું થશે વળગણ એમને નહેતું.
દેશ-પરદેશી અનેક વિદ્વાનોએ એમની રાહબરી નીચે સંશોધન કર્યું છે. છતાં ય ગુરુપદને લેશ પણ મદ ક્યાંય કળી શકાશે નહિ. ઉચ્ચતમ ઉપાધિ પીએચ. ડી. ના પરીક્ષક તરીકે પણ એમણે એટલી જ નિલેપતાથી કામગીરી કરી હતી. ઈ. સ. ૧૯૫૯માં અમદાવાદ ખાતે મળેલા
ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના વીસમા અધિવેશનના ઇતિહાસ-પુરાતત્ત્વ વિભાગના એઓ પ્રમ વરાએલા. ઈ ૧૯૬૧માં કાશ્મીર ખાતે મળેલા “એલઈડિયા ઓરિયેન્ટલ કોન્ફરન્સના એકવીસમાં અધિવેશનમાં “પ્રાકૃત અને જૈન ધમ” વિભાગના અધ્યક્ષ તરીકે એ પસંદ થએલા. ઈ. ૧૯૭૦માં અમેરિકાની “ઓરિયેન્ટલ સંસાયટએ એમને માનાર્ડ સભ્ય તરીકે ચૂંટી કાઢયા હતા. આવું માન મેળવનાર કદાચ એઓ પ્રથમ જ હિંદી હશે. એમના પાંડિત્યનો આ કંઈ ઓછો પૂરા નથી. આથી જ પ્રો. ડો. ડબ્લ્યુ. નેમેન બ્રાઉનના શબ્દો યથાર્થ લાગે છે (He is a worthy representative of the best Indian tradition of learning and teaching.
૭૨]
[આત્માનંદ પ્રકાશ