Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- મોક્ષ માર્ગમાં જતો અટકાવે તે મોહ
લેખક શ્રીમતી મધુબેન નવિનભાઈ શાહ
જે અનુષ્ઠાન, આરાધના પ્રવૃત્તિથી મેહ હટે તેનું નામ અપ્રમત્તભાવ.
ચૌદ ગુણસ્થાનક તેમાં અપ્રમત સાતમું ગુણઠાણુ અપ્રમત કોને કહેવાય પૂર્વને અભ્યાસ વૃત્તિને વિષય તરફ વારંવાર ખેંચી જાય છે માટે સદા અપ્રમત-જાગતા રહેવું. જેના વિષય કષાય પાતળા હોય તે અપ્રમત અપ્રમત ગુણઠાણે પણ મેહતે થોડા ઘણા અંશે હોય જ દેશવિરતિને મોહનીય કર્મ જોરદાર જેનું મહનીય કમ જોરદાર તે પાગલ અભવ્યને માટે મોહનીય કમની નીદ અનાદિ અનંત જ્યાં દુર્ગુણેની પુષ્ટિ અને સદ્દગુણેનું શોષણ તેનું નામ મેહનિંદ. ગર્વિષ્ટ મનુષ્ય ભયંકર મોહ વડે પીડાય છે. વ્યક્તિ ધાર્મિક અનુષ્ઠાન ગમે તેટલું કરતી દેખાય પણ ચિત્તમાં કેવળ સ્વાર્થ જ પડ્યો હોય, મૈત્રી, પ્રમોદ કરૂણ માધ્યસ્થ જેવા ભાવોથી વંચિત હોય, તેઓનાથી, મેહનીજ પુષ્ટી ચતી રહે છે. આઠેય કર્મોની રાજધાની મેહનીય કર્મ છે. મેહનીય કર્મની સ્થિતિ સિત્તેર કેડાછેડી સાગરોપમની હોય છે. મેહુ દૂર રહે વીતરાગના સાનિધ્યમાં મેહ એટલે મિથ્યાતાને દૂર કરવું હોય તે શરણાગતિ અરિહંતની.
અનંતકાળથી જીવને સંસારમાં રખડાવનાર હોય તે તે મોહ છે. મેહ આત્માને અતિ બળવાન મહા શત્રુ છે. એ મહારાજાએ એવી પ્રતિજ્ઞા કરી કે મારે દરેક જીવોને સંસારમાં સમુદ્ર ભ્રમણ કરાવવું. કેઈ જીવ સંસાર સમુદ્રને પાર કરીને મુક્તિ કિનારે પહોંચી ન જાય એટલા માટે એણે ઠેકાણે ઠેકાણે ઠાણ ન ખ્યા છે. જયાં મેહને નિવાસ ત્યાં આમાના ઉત્થાન કયાંથી હોય ? આત્માને ઉન્નતિને શિખરે ચઢાવનાર ચૌદ ગુણસ્થાનક રહેલાં છે.
મેહ રાજાએ પહેલા ગુણસ્થાનકથી માંડીને અગ્યારમાં ગુણસ્થાનક સુધી એના ચોકીદાર બેસાડી દીધા છે. બારમાં ગુણસ્થાનકે ચોકી પહેરો ઉઠી જાય છે. અગ્યારમાં ગુણસ્થાનકે પહોંચેલા જીવને પણ મોહ રાજાને ચેકિદારો પહેલે ગુણ સ્થાનકે પટકાવી દે છે. અનંતકાળ ભવસાગરમાં રઝળાવે છે. એ મહારાજાને એ મુંઝવણ થાય છે કે રખેકેઈ જીવ મેક્ષે પહોંચી જાય પણ જગતમાં જે મહાન પુરૂ થઈ ગયા તેઓ મોહરાજા ઉપર વિજય મેળવીને મેક્ષમાં ગયા છે અત્યારે પણ જઈ રહ્યા છે (મહાવિમાંથી) અને ભવિષ્યકાળમાં જશે.
અંતરમાં જ્ઞાનની જત પ્રગટે પછી સંસારમાં કઈ પદાર્થને મેહ રહે નહિ પ્રકાશ અંધકારને હઠાવે છે તેમ જ્ઞાન મેહને હઠાવે છે. જ્ઞાનના બળથી પદાર્થોની અસારતા સમજાય પછી મેહ ક્યાંથી રહે. કોઈપણ ચીજ જીવનને મેહ કે રાગદ્વેષ કરાવતી નથી. પણ તે વસ્તુ પ્રત્યેની આશક્તિને કારણે જીવ કમ બંધન કરે છે.
- પંદરમું પાપ સ્થાનક રતિ-અરતિ રતિ-અરતિના તોફાન છે માટે મેહ છે.
ફેબ્રુઆરી-૯૩]
[ ૧૭
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 532007 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 090 Ank 03 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pramodkant K Shah |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1992 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |