________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ww.kobaltherg
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કે સમ્યક્ત્વ એટલે શું ?
એ
– લેખક :– તિલાલ માણેકચંદ શાહ-નડીઆદ
સમક્તિ પામીને ચિત્તને નિર્મળ કરીને જીવ જેને સત્યમાં પ્રતીતિ છે, જે સાચાની શ્રદ્ધા અર્ધ પુદગલ પરાવર્તકાળ સુધી સંસારમાં રહે કરે છે અને એવી જેની અવસ્થા છે, તેમજ છે. કેઈક આત્મા તો બેઘડીમાં મિથ્યાત્વની ગાંઠ દિવસે દિવસે વધતી જતી ક્ષમા તથા નિર્લોભતા ભેદીને સમ્યક્ત્વ પામીને, ચારેગતિનો નાશ કરી આદિ સમતાની રીત ગ્રહણ કરે છે અને ક્ષણે મોક્ષ પામે છે. એટલે બે ઘડી એક એક સમય ક્ષણે સત્યને સાક્ષાત્કાર કરે છે એ મહાભાવ વધારતાં વધારતાં અર્ધ પુદ્ગલ કાળ સુધીના સમક્તિ કહેવાય છે. જેટલા સમયે થાય, તેટલા ભેદ અવિરતી સમ્યફ
કેઈને સ્વભાવથી સમકિત પ્રાપ્ત થાય છે, દર્શનના છે. જે સમયે સમ્યફત્વને ઉદય થાય તે
તો કોઈને ગુના ઉપદેશથી થાય છે. આમ છે, ત્યારથી જીવ પિતાના ગુણને ગ્રહણ કરે છે.
ચારેગતિમાં મોહરૂપી નિદ્રામાં રહેલા જીવોને તેમજ સંસાર અવસ્થાના દોષોને નાશ કરે છે
આ રીતે સમક્તિ પ્રાપ્ત થાય છે, તેના પ્રકાર યથા પ્રવૃત્તિકરણ અપૂર્વકરણ અને અનિવૃત્તિ. બતાવ્યા. આત્મ સ્વરૂપને પરિચય હો. કરણ આ ત્રણ કરણ છે. તેમાં કોઈ વખતે આમ પ્રતીતિમાં નિઃશંકપણું, આત્માથી ભિન આયુષ્ય કર્મ સિવાય બીજા સાતે કર્મની સ્થિતિ ઉદ્દગલ એટલે કે બીજા પાંચ દ્રવ્યોનો પરિચય કેડા કેડી સાગરોપમ પ્રમાણે રહે ત્યારે યથા હોવી અને પોતાના આત્મ સ્વરૂપમાં લીન રહી પ્રવૃત્તિકરણ થાય પછી મિથ્યાત્વની ગાંઠ ભેદી, માયા પ્રપંચને વિલીન કરવા આ સમ્યકત્વના પિતાનું અપૂર્વ વીયબળ અનુભવે ત્યારે અપૂર્વ લક્ષણ છે. કરણ થાય. છેલ્લે સમ્યક્ત્વ પ્રગટ થવાથી કર્મને દયા, પ્રત્યેક આત્મા સાથે મિત્રીભાવ, સ્વવિલન કરવામાં પાછા હઠે નહિ ત્યારે અનિવૃત્તિ લઘુતા, ઈષ્ટ-અનિષ્ટ પર સમભાવ, દેવ-ગુરૂ પર કરણ થાય છે કેઈ આ ત્રણે કરણ કરીને ભક્તિ. વિરાગતા અને ધર્મ પ્રત્યે રાગ એ મિથ્યાત્વનો નાશ કરે છે અને સમતિ પામે સમ્યકત્વના આઠ ગુણ છે. છે તે સમકિતી કહેવાય છે.
જિન શાસનને પ્રભાવ વધે તે ભાવ સમ્યક્ત્વનું સ્વરૂપ, સસ્તફત્વની ઉતપત્તિ, રાખ, હેય-ઉપાદેયને વિવેક રાખો, ધીરસમ્યક્ત્વનું લક્ષણ, સમ્યફવન ગુણ, સમ્યકત્વનું નથી કર્મો ઉદય સહન કરવા, સમકિત પામીને ભૂષણ, સમ્યકત્વના દોષ, સમ્યકત્વનું લુપ્ત થવું હર્ષ ધારણ કરવો અને તત્તવ વિચારમાં પ્રવીણતા અને સમક્તિના અતિચાર આ આ આઠ સમ્ય. કરવી આ પાંચ સમક્તિને ભૂષણ છે, કૃત્વના વિવરણ છે.
આઠ મદ, આઠ મળ, છ આયતન અને ત્રણ
મે-૮૬]
For Private And Personal Use Only