________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
CHRS
ભગવાન મહાવીરને ઔદાર્યવાદ
MAHA VIR
ન્યાયવ્યાકરણ પૂ. પંન્યાસશ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ
(કુમારશ્રમણ) સમાજમાં એક વ્યક્તિને બીજા-ત્રીજા- સરળતા તથા દાનધર્મની ગંગા પ્રવાહિત કરવા સેંકડો-હજારો તથા લાખે વ્યક્તિઓથી સંબંધ માટે જ જન્મે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં હે આવશ્યક છે અને પૂરો સમાજ ભગવત્ – સમાજ, ગામ તથા દેશમાં એક બીજાને સહાયક તાવ સાથે સંબંધિત હવે અત્યંત જરૂરી છે. થનાર ઈન્સાન જ મૈત્રીભાવની વીણા વગાડનાશે
સંબંધનો અર્થ છે-એક બીજા સાથે સત્ય, બની શકે છે. અન્યથા ભગવતુ-તત્ત્વની અવસભ્ય, સદાચારમય, નૈતિક, અહિંસક, પૂર્ણ- ગણના કરી અને સામાજિક જીવનને લાત અહિંસક તથા પ્રેમપૂર્ણ વ્યવહાર.”
મારી મનુષ્ય જ્યારે સ્વયં પોતાના સ્વાર્થ, ધર્મ( Religion નો અર્થ પણ એ જ છે ક્રોધ, લોભ તથા માયાવશ બનીને બીજા કે દાનધર્મ દયાધર્મની સાથે સાથે બીજાના
મનુષ્યથી જુદા પડે છે, ત્યારે સમાજ તથા અપરાધને માફ કરીને, મનુષ્ય માત્ર, બીજા
દેશમાં વેર, વિરોધ, હિંસા તથા પ્રપંચ વધે મનુષ્ય સાથે ચાવતુ પૂરા દેશ સાથે આત્મીય
છે, જેનાથી આખા દેશમાં વિનાશ થવાનાં સંબંધ સ્થાપિત કરે.
લક્ષણની શરૂઆત થાય છે. પરિણામસ્વરુપ
દેશમાં પ્રાકૃતિક પ્રકોપ, અતિવૃષ્ટિ, અનાવૃષ્ટિ, ધર્મ” શબ્દને પણ આ જ અર્થ છે.
ભૂખમરે, નગ્નતા, શઠતા તથા જુદા જુદા “ઘાયતીતિ ઘઃ” અર્થાત્ દાન, પ્રેમ તથા
* અસાધ્ય રેગેની વૃદ્ધિ થવી સ્વાભાવિક છે. આત્મીય સંબંધથી એક બીજાને મદદગાર બનવું, પિતાના સ્વાર્થોનું બલિદાન દઈને
આ એક અનુભવસિદ્ધ વસ્તુ છે કે જે દેશ, બીજાને પિતાના જેવા બનાવવા.”
ગામ તથા સમાજમાં એક શ્રીમંત બીજા
શ્રીમંતથી; એક સત્તાધારી બીજા સત્તાધારીથી “યજ્ઞ” શબ્દ ધાતુથી બન્યું છે, જેને તથા એક ધર્માચાર્ય બીજા ધર્માચાર્યથી; અર્થ છે, પૂજા કરવી, સેવા કરવી, દાન કરવું વાયુદ્ધ તથા દંડાદંડીને યુદ્ધમાં જીવન યાપન વગેરે. એક મનુષ્ય બીજા મનુષ્યને પિતાના કરી રહ્યા હોય, તે તે દેશ, ગામ તથા સમાજ સમાન સમજીને તેને સત્કાર કરે, ગરીબ, કઈ પણ સ્થિતિમાં પોતાની આઝાદીનું રક્ષણ અનાથે તથા દરિદ્રાની સેવા કરે અને પિતાની કરી શકતું નથી. વસ્તુ, સત્તા તથા શ્રીમંતાઈ બીજાને આપીને ફળસ્વરૂપ “પાડા–પાડાની લડાઈમાં પખાબધાને પિતાના જેવા બનાવે.
લીને દંડ”—એ કહેવતની જેમ સ્વાથ ધ આ બધાનું તાત્પર્ય એ થયું કે એક બનેલા શ્રીમંત, સત્તાધારી તથા ધર્માચાર્યોની મનુષ્ય, બીજા મનુષ્યને બગાડવા માટે, દુઃખી
Aી લડાઈ પણ દેશ તથા સમાજને રસાતલમાં કરવા માટે કે વેર-ઝેર કરવા માટે અવતરિત પહોંચાડવાનું કારણ બને છે.
નથી, પરંતુ પ્રેમ, મૈત્રીભાવ, ઔદાર્ય, ભગવાન મહાવીર સાચા અર્થમાં ભગવત
માર્ચ-એપ્રિલ, ૧૯૭૮
૮૩
For Private And Personal Use Only