Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવાનો અધિકાર છીનવીને પેાતાના અહંકારનું જ પ્રદર્શન કર્યું છે.
(
કામવાસના અને વિકારી દૃષ્ટિ ઘણી વધારે છે. એવા ઉદાહરણ બહુ ઓછા મળશે કે જ્યારે કાઈ મડિલાએ કોઈ પુરુષના શીસ પર હુમલ કર્યાં હોય. જ્યારે પુરુષોએ સ્ત્રીના શીલ પર હુમલે કર્યાના, અપહુચ્છુ કરવાના, બળાત્કાર કરવાના તે સેંકડો ઉદાહરણ મળશે. અસલમાં તા પુરુષ પોતાની વાસના પર જ્યારે કાબુ રાખી શકતા નથી, અથવા પુરુષની દૃષ્ટિમાં સ્ત્રીને જોઇને જ્યારે વિકાર આવ્યા ત્યારે તેણે પેાતાની દષ્ટિ કે વાસનાને વશ કરવાને બદલે તેમજ પોતાની ઇન્દ્રિયા ને મન પર અંકુશ રાખવાને બદલે નારીની નિંદા કરવાનું શરૂ કર્યું, તેમાં દેષ સ્ત્રીને નહિ, પણ પુરુષના છે. પુરુષે પેાતાના દોષ સ્ત્રીને માથે ચઢાવી દીધે
કલ્પસૂત્ર ’માં એક તરફ તો ‘કૃતિકમ ’ નામના કલ્પમાં સ્પષ્ટ રીતે રત્નાધિક તેને રત્નહીન વંદન કરે એવા વદનક્રમ બતાવ્યેા છે. પરંતુ બીજી બાજુ કેટલીક જગ્યાએ પુસિ બેટ્ટા (પુત્ત્વ જ્યેષ્ઠ) નામના કલ્પ બતાવીને ભલે ૫૦ વર્ષીની દિક્ષિત સાધ્વી હાય, પણ તેણે આજના નવદિક્ષિત સાધુ કરતાં રત્નહીન ખતા વવાના પ્રયત્ન કર્યાં. એમ માનવામાં આવ્યુ કે પુરુષાએ સ'ધની સ્થાપના કરી, સમાજ વ્યવસ્થા કરી, પરંતુ નારીને મેકે આપવામાં આવે તે પણ સંઘની સ્થાપનામાં બહુ મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ ભજવી શકે, અને ભજવ્યે પણ છે. ભગવતી
તે
સ્ત્રીને વાસનાની પુતળી બનાવવામાં વાસનાનામાનાથ તીથ કરે તે સ્વય' સંઘસ્થાપના કરી હતી. મહાસતી ચંદનબાલા, રાજિમતી વગેરે સાધ્વીએએ સંધ સ્થાપનામાં અગ્રભાગ ભજવ્યે છે. શુ' ચતુર્વિધ સઘમાં શ્રમણીવગ કે સાધ્વી વર્ગના ફાળે એછે છે? પુરુષ સાકામાં શુ' પાંચ ત્રતા ઉપરાંત છઠ્ઠું' મહાવ્રત કે શ્રાવકામાં ખાર વ્રતાથી આગળ વધીને તેરમુ' વ્રત છે કે જેથી તે પેાતાની મહત્તા સાબિત કરી શકે? પુરુષ જ્યેષ્ઠત્વકલ્પ અહીં નરજ્યેષ્ઠતાના અર્થાંમાં
દૃઢતા
પુતળા પુરુષ જ વિશેષતઃ નિમિત્ત બન્યા છે. પુરુષાના અહંકારે તેને પોતાના ગુલામ કે આશ્રિત અનતા શકયા છે. સ્ત્રીને નીચા દરજજાની ખતાવીને પેાતાની જાતને ઊંચા દરજજાની બતાવવામાં પુરુષના અહંકાર સિવાય ખીજું શું છે ? કયા ગુણુમાં પુરુષ સ્ત્રીથી ચઢિયાતા છે? ક્ષમા, દયા; સેવા, સહિષ્ણુતા, વાસલ્ય, કરુણા; ધમ પાલનમાં વગેરેમાં શું પુરુષ પાતાની જાતને ચઢિ યાતા સિદ્ધ કરી શકશે ? બલકે વર્તમાન કે ભૂતકાળના અધિકાંશ સત્તાધીશ પુરુષની વાસનાની રંગીન કહાનીએ આ વાતન ખાટી સાબીત કરે છે કે પુરુષ સ્ત્રી જાતિ કરતા ચઢિયાતા છે. સુરા સુંદરી, ઘૂત અને સત્તાલાલસાના ચક્કરમાં ફસાયેલે પુરુષ પેાતાને નારી જાતિ કરતા ચઢિયાતા હેાવાના દાવા ભલે કરે પણ તેના એ દાવા પોકળ છે. એ જ કારણે ધાર્મિક ક્ષેત્રમાં પણ મધ્યયુગના મથામાં સ્ત્રીની નિંદાને અયેાગ્યતાની ખાટી દલીલે રજુ કરીને તેઓના ( સ્ત્રીઓના ) ધર્મ શાસ્ત્ર ભણવાને, સાંભળવાનો, અમુક ધર્મસાધના કરવાના કે
ફેબ્રુઆરી, ૧૯૭૬
સાબિત થાય છે જ્યારે કૃતિક રત્નાધિક વંદન વ્યવહાર સ્પષ્ટ છે. એટલા માટે કાઈ કોઈ પ્રતમાં પુરુષજ્યેષ્ઠત્વ કલ્પતું નામ નથી, અથવા છે તે પુરુષજ્યેષ્ઠ કહીને છોડી દીધું છે. સાધ્વીએ દ્વારા સાધુઓને વંદન કરવાનું વિધાન બતાવ્યું નથી. એટલા માટે પુરુષ જ્યેષ્ઠત્વ શબ્દથી સાંખ્યદર્શીનના આત્માનું જ્યેષ્ઠત્વ ' જ વધારે સંગત છે કે સાધુ-સાધ્વી એને ભૌતિક જડ પદાથ ની અપેક્ષાએ આત્માની જ્યેષ્ઠતા અને મહત્તા સ્વીકારવી જોઇએ. પરંતુ પુરુષ સાધકોએ મધ્યયુગમાં સાધ્વી સધન વિકાસને રોકવા માટે તેઓના દ્વારા વ્યાખ્યાન કે ધર્માંપદેશ દેવાનું બંધ કર્યું" જો કે વ
,
For Private And Personal Use Only
૫૩ :
| SR No. | 531828 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 073 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 22 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |