________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાજવી આ પૃથ્વી પરથી પિતાના રાજ્યને મરતી ચૂક્યા હતા. તેમને કહેવામાં આવ્યું કે શિરસ્તે વખતે સાથે લઈ ગયો લેભ અને કીર્તિના એ છે કે, ન ચક્રવતી આવે તે જૂનાં નામેમેહથી ભરત તે છતાયેલે છે, એટલે તેને આમ માંથી એક નામ ભૂંસી નાખી ત્યાં પિતાનું નામ કરવું સૂઝયું, પણ હવે એ બંને દ્વારા હું પણ લખી લે. છતાઉં, તે પછી ભારત અને મારા વચ્ચે ફરક આ વાત સાંભળી ભરત ચક્રવતી સ્તબ્ધ થઈ કયાં રહ્યો ?”
ગયા. ચક્રવર્તીના નામની પણ શું આવી અવલેક સ્તબ્ધ થઈ બાહુબલિની ઉંચી થયેલી લેહના? આજે એક ચાવતનું નામ ભૂંસી હું મુઠ્ઠી તરફ અપલક દષ્ટિએ જોઈ રહી મનમાં મારું નામ લખીશ, તેમ હવે પછીને કોઈ અન્ય વિચારે છે કે, એક સેકંડમાં ભરતજ હતા ન ચક્રવર્તી અહિં આવી આ રીતે જ મારું નામ હતા થઈ જશે. બાહુબલિએ ઉપાડેલી મુઠ્ઠી એમને ભૂસી પિતાનું નામ લખશે. હવે તેને સમજાયું એમ તે પાછી નીચી નજ આવે. પણ હવે તેણે કે નામ તેને નાશ છે, કેઈના નામ અમર રહ્યા પિતા અને બંધુઓના માર્ગે જવા નિશ્ચય કર્યો નથી અને રહેવાના પણ નથી. નામની અમરતા ભારતના પ્રાણ લેવા ઉંચી કરેલી મુઠ્ઠીથી, પિતાના માટે ચક્રવર્તી પદ પ્રાપ્ત કરવા, ન કરવા જેવા મસ્તકના કેશને લેચ કર્યો અને યુદ્ધના મેદાન- કાર્યો કર્યા, યુદ્ધ કર્યા અને તેને આ અંજામ! માંથી ખસી જઈ સીધા જંગલના માર્ગે તપશ્ચર્યા તેને ખાતરી થઈ કે નામની અમરતાને મેહજ અથે ચાલી નીકળ્યાં.
બેટો છે, અને આમ વિચારતાં વિચારતાં તેના
ચક્ષુમાંથી અશ્રુઓ ખરી પડ્યાં. પિતાનું નામ છ ખંડ પર ભારતનું આધિપત્ય હવે સ્થપાઈ લખી ભારે હૃદયે પાછા ફર્યા. કહે છે કે દરેકે ગયું. દરેક ચકવતી છ ખંડ જીતીને કટિ શિલા દરેક ચકવર્તીને, આ સ્થળે નામ લખતી વખતે, પર જઈ દંડરત્ન વડે પિતાનું નામ લખે છે. નામની પિકળતા જોઈ રડવું આવે છે. પિતાનું નામ યાવચંદ્ર દિવાકરે. અમર બને,
મોટાં મોટાં દાન કરી નામને અમર કરવા, એ ભાવનાપૂર્વક હશે હશે આનંદ અને ઉલ્લાસપૂર્વક ભરતજી પણ કેટિ શિલા પર પિતાનું
પિતાના આરસના પુતળાં ઊભા કરવાની, તેમજ નામ લખવા જઈ પહોંચ્યાં.
આરસની તક્તિઓમાં સાત સાત પેઢીઓના નામે
કેતરાવી, દીવાલ પર મૂકવાની આપણા લોકોની પણ નામ ક્યાં લખે? ત્યાં તે નામ લખન રીત, કેટલી બાલિશ અને અર્થહીન છે, તેને વાની કેરી જગ્યાજ બાકી નહોતી. પૂર્વે થઈ ખ્યાલ ભરત ચક્રવર્તીની આ વાત ઉપરથી સહેજે ગયેલા અસંખ્ય ચક્રવર્તીઓના નામ ત્યાં લખાઈ સૌ કોઈને આવી શકે તેવું છે.
ધન-સંપત્તિ, શરીરનું આરોગ્ય અને સારું કુટુંબ પરિવાર જેમ પુ ગથી મળે છે, તેમ સંસ્કારિતા, ઉદારતા અને ધર્મકરણી તરફની રૂચિ પણ ઉત્તમ ભાગ્યયોગ જાગતે હોય તે જ મળે છે. તેમાંયે ધર્મ ઉપરની આસ્થા તે એવું અનેખું રસાયણ છે કે એના પ્રતાપે દુઃખને શાંતિથી સહન કરવાની, સુખસાહ્યબીમાં વિનમ્ર રહેવાની અને ગમે તેવા સંજોગોમાં પણ સદ્દવિચાર અને સદાચાર ટકાવી રાખવાની શક્તિ મળે છે.
૧૩૮)
(આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only