Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ચક્રવર્તીનું રુદન
ભગવાન ઋષભદેવના મોટા પુત્ર તે ભરત. ભગવાને દીક્ષા લેતાં પહેલાં ભરતને ગાદી આપી અને બાહુબલી આદિ અન્ય પુત્રાને જુદા જુદા દેશે! વહેંચી આપ્યા. ભરતે ચક્રવર્તી બનવાના નિશ્ચય કર્યાં, પણ એમ ચક્રવર્તી ખનનારે પ્રથમ તો છખંડ પર પેાતાનું આધિપત્ય સ્થાપવુ પડે છે. આમ કરવા માટે અનેક યુદ્ધો લડવા પડતા હાય છે. સાઠ હજાર વર્ષોંના અવિરત પ્રયત્ને પછી, દિગ્વિજય કરીને ભરત મહારાજા જ્યારે પેાતાના રાજ્યાભિષેક મહેાત્સવ ઉજવતા હતા, ત્યારે તેમના નવાણું બધુએ પૈકી એક પણ ત્યાં હાજર ન હતા, જો કે આમ ંત્રણ પત્રિકા તા સૌને મેકલવામાં આવી હતી. આ વાતનુ` ભરતને ભારે દુઃખ થયું. ચક્રવર્તીના ખ’ધુઓએ પણ ચક્રવતીનુ આધિપત્ય સ્વીકારવાનુ` હાય છે. આવી તાબેદારી ન કરવી પડે એ માટે તે ભરતના અઠ્ઠાણું ભાઇએએ ત્યાગ માગ ગ્રહણુ કરી દીક્ષા લઇ લીધી હતી.
ભરતનુ` ચક્ર વિનીતા નગરીમાં પ્રવેશ નહેતુ કરી શકતું. ભરતના ભાઈ બાહુબલીનુ બળ અોડ હતું. તેણે વિચાયુ કે જો વડીલ બંધુ આમ લઘુ મધુએ પર પેાતાની સત્તાનુ સામ્રાજ્ય સ્થાપે, તે પછી તેનામાં વડીલપણું રહ્યું કયાં ? એટલે બાહુબલીએ ભરતનુ આધિપત્ય ન સ્વીકારતા તેની સત્તાને સામેથી પડકાર કર્યાં.
લેવાયે.. પ્રચ′ડ માનવ મેદની સમક્ષ યુદ્ધ શરૂ થયુ. દષ્ટિયુદ્ધ, વાગયુદ્ધ, માયુદ્ધ અને મુષ્ટિ યુદ્ધમાં બાહુબલી શ્રેષ્ઠ પૂરવાર થયા. ભરતથી
ચક્રવર્તીનું રુદન]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખકઃ-મનસુખલાલ તારાચ'દ મહેતા માહુબલીને આવા વિજય સહન ન થયા. તેને લાગ્યું કે આ તે કિનારે આવેલું વહાણુ ઝૂમવા જેવું થાય છે. તેથી, યુદ્ધના નિયમના ભંગ કરી ભરતે પેાતાના હાથમાં જે ચક્ર હતું તે બાહુબલી તરફ વહેતું મૂક્યું. આ ચક્રમાં એવી શક્તિ રહેલી જ હાય છે, કે જેની સામે તે મૂકવામાં આવે, તેને પ્રાણ અવશ્ય જ જાય. બાહુબલી સામે ચક્ર મૂકાયેલુ' જોઈ, ચારે બાજુ લોકોમાં હાહાકાર ફેલાઈ ગયા. પણ આ ચક્રના એક નિયમ છે કે એક જ ગાત્રની વ્યક્તિ પર આ ચક્રની કશી અસર થતી નથી. ભરતજી આ વાત ભૂલી ગયા અને આવેશમાં આવી જઈ ચક્ર છેડયું તે ખરું, પણ ચક્ર તે જેવું ગયું તેવું જ પાછું કર્યું.
ખાહુબલિજી, ભરતના માવા અસાધારણ, કોપાયમાન થયા. ધ માણુસને ચ'ડાલ સ્વરૂપ યુદ્ધના નિયમના ભંગ કરતાં પગલા સામે ભારે બનાવી દે છે. ક્રાધાવેશમાં તેમણે ભરતને કહ્યું, “ વડીલ બંધુ ! આપણે ભગવાન ઋષભદેવના પુત્ર ! નીતિમય યુદ્ધની પ્રતિજ્ઞાને ભંગ કરી, તમે આપણા કુટુંબની કીર્તિને ધક્કો લગાડ્યો છે. મારું રક્ષણ કરવામાં તમારા ચતુર એકેન્દ્રિય ચક્ર રત્નને જે વિવેક પ્રગટ્યો, તેનાથી પણ તમે ચુત થયા. તમારા જ બધુ પર ચક્ર મૂકી, તમે જે પાપઉપાર્જન કર્યું, તે પાપની શિક્ષા રૂપે, સુષ્ટિ પ્રહાર વડે, ચક્ર યુક્ત એવા તમને હમણાં જ હણી નાખુ છું.”
આથી ભરતને બાહુબલીની રાજ્યધાની તક્ષશિલા પર ચઢાઈ કરવાની ફરજ પડી. યુદ્ધમાં કોઈ જીવની હિંસા ન થાય એટલે ખ'ને ભાઇઓએ
આમ કહી બાહુબલિજીએ પાતાની મુઠ્ઠી ઊંચી કરી, પણ ત્યાં તે તેમનામાં વિવેક પ્રગટ્યો. જાતે જ લડવુ' અને વિજેતા નક્કી કરવાના નિયમનામન પોતેજ પાતાની જાતને કહ્યું, “રાજ્યના લેાભથી ભરતની માક ભાઈના વધને ચિંતવતા-ઈચ્છતા એવા મને ખરેખર ધિક્કાર હા! આ રાજ્યને ભાગવી કરવું છે. શુ? કયા
[૧૩૭
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531822 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 072 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 22 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 12 MB |