Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તરવાળાને પણ પ્રેમ અને પૂજ્યબુદ્ધિ પ્રગટ મળે છે. તેનો ઉપદેશ ઘણે ભાગે અમોઘ હોય થશે. તેનું નિશાન એક સત્ય આત્મા જ રહેશે, છે. એકવાર કહેવાથી જ બીજા ઉપર સારી અસર તેની નજરમાં હજારો માર્ગો દેખાઈ આવશે અને થાય છે. તેની આજુબાજુ નજીક આવેલા ના કોઈ પણ માગે પ્રયાણ કરનારને કાં તે તેનું વેર વિરોધ શાંત થાય છે. આ તેના સમભાવની નિશાન બદલાવીને કાં તો તેની અપેક્ષા સમજા- છાયા છે. આ ભૂમિકા પછીની ભૂમિકામાં મનની વીને બીજા માર્ગ તરફ અપ્રીતિ કે શ્રેષની લાગણી ઊઠતી વૃત્તિઓનો ક્ષય થાય છે, હવે તેના મનમાં બંધ કરાવી પ્રભુ માર્ગને રસિક બનાવી શકશે. સંકઃ કે વિકપ બિલકુલ ઊડતાં નથી. જે તેના ગમે તે કર્મ માર્ગમાં પણ જ્ઞાનની મુખ્યતા છે તે વસ્તુ છે. તેમાં વચનને કે મનને પ્રવેશ હશે, તેના સહજ વાર્તાલાપમાં પણ આત્મજ્ઞાન કરવાનો અધિકાર નથી. તેનું મન મનાતીત ભરેલું હશે, તેની ધાર્મિક દશનામાં પણ આત્મ વસ્તુમાં લય પામી જાય છે. આત્માના અખંડ માર્ગ જ ડગલે ને પગલે પોષાતા રહેશે, તે સુખને તે ભક્તા બને છે. આ વિશ્વ તેને હસ્તાવ્યવહારથી બધાને બોલાવશે, બધાને ચાહશે મલકવતું દેખાય છે. હાથમાં રહેલું આમળું જેમ છતાં તેનું હૃદય નિલે પ જ રહેશે. “હું આત્મા જોઈ શકાય છે, તેમ તે વિશ્વને જોઈ શકે છે. છું, શુદ્ધ આત્મા છું’ આ નિશાન અને હૃદયની આ સર્વ પ્રતાપ આત્મા સિવાય અન્ય વસ્તુનું ભાવના તદાકારે પરિણમતી રહેશે. તેને કઈ ચિંતન ન કરવાનો જ છે. આ પરવસ્તુના ચિંતપરચિંતનને અધ્યવસાય નહિ હોય. પહેલાં અને ત્યાગ આમ ક્રમસર વેરાગ્યની વૃદ્ધિથી અને વસ્તુની કાળી બાજુને તે જોતા હતાહવે તેની સત્ય તત્વના જ્ઞાનથી બને છે. દષ્ટિ બધી બાજુ જેનારી થશે, છતાં તેનું હૃદય જેવી રીતે પર દ્રવ્યનું નિરંતર ચિંતન ઉજવળ બાજુ તરફ જ પ્રવૃત્તિ કરતું રહેશે અને
1 સહરા અને કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે જે આત્મદ્રવ્યનું કાળી બાજુની ઉપેક્ષા કરશે, અથવા કાળી બાજુના
સ્મરણ કરવામાં આવે તે સુક્તિ હાથમાં જ છે. સ્વભાવને જાણીને અમુક ભૂમિકામાં એમ જ
લોકોને રંજન કરવાને નિરંતર પ્રયત્ન કરો છો વર્તન હોય, એવી જ લાગણી હોય એમ માનીને
ન તે પ્રયત્ન જે તમારા આત્માને માટે કરે તે પોતે પોતાના નિશાન તરફ સુરતા રાખીને આગ
મોક્ષપદ તમારા માટે છેટું નથી. પરને રંજન બને આગળ ચાલ્યા કરશે. એવી રીતે બને
કરવા તે વિભાવ પરિણામ છે. આત્મા સ્વભાવરૂપ વસ્તુના સ્વભાવને જાણનાર તે રાગદ્વેષ ન કરતાં
1 ગઇ કેરી છે. સ્વભાવ દશામાં આવ્યા વિના તાત્ત્વિક સુખ પોતાના સ્વભાવમાં જ રહેશે.
નથી. ગુરુ પાસેથી આત્મજ્ઞાન મેળવી, અન્ય જેમ જેમ આત્મા આગળ વધતા જાય સંગને ત્યાગ કરી આત્માનું અવલંબન લઈ છે, તેમ તેમ પરવસ્તુના ચિંતનનો ત્યાગ તેનામાં તેમાં સ્થિર થવાથી આ પર દ્રવ્યને અવશ્ય વધારે ને વધારે થયા કરે છે. આ વૈરાગ્ય છેવટે વિયોગ થાય છે, માટે આત્મદ્રવ્યમાં જ પ્રીતિ સમભાવના રૂપમાં બદલાઈ જાય છે. એ સમ- કરવા ગ્ય છે. તત્ત્વદષ્ટિવાળાને શું ત્યાગ કરવા ભાવમાં નહિ રાગ કે નહિ તેષ, પણ કેવળ મધુર ગ્ય નથી? અર્થાત્ સર્વ છે. આત્મસ્વરૂપની શાંતિ જ હોય છે. આ શાંતિમાં આવતા પર પ્રાપ્તિ વિના રાજ્યથી, સ્ત્રીઓથી, ઇદ્રિના વસ્તુનું-પૌદ્ધગલિક વસ્તુનું ચિંતન લગભગ બંધ વિષયેથી, કલ્પવૃક્ષો અને કામધેનુ આદિથી પણ થાય છે. તેની મીઠી નજરથી બીજાને શાંતિ કેઈ કૃતાર્થ થયેલ નથી અને થશે પણ નહિ.
૧૩૬
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531790 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 069 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 22 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |