Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનવતાનું પ્રાગટય
ધર્મનું આખરી ક્ષેત્ર આચરણ છે. તમે રોજ આપણે કહીએ છીએ તેમ મન વર્તતું નથી. આપણા પૂજા, દેવદર્શન કરતા હશે. માખ્યાન શ્રવણમાં અને આપણા મનની વચમાં માલિક મન હોય છે નિયમિત રીતે જતા હશે, એકાગ્રતાથી ધ્યાનમાં અને નેકર આપણે હાઈએ એમ લાગે છે. ધર્મનું બેસતા હશે, પરંતુ એ બધું કર્યા છતાં યે જો અન્તિમ ધ્યેય આપણને મનના માલિક બનાવવાનું તમારા આચરણમાં ધર્મ નહિ દેખાય, તમારે છે. આપણે ધારીએ તે મુજબ વર્તન કરવાની વ્યવહાર શ્રેષરૂપ કે અન્યાયરૂપ હશે તે પછી પૂજ, આપણું શક્તિ હેવી જોઈએ. આમ આપણું મન દેવદર્શન કે વ્યાખ્યાનેથી તમે કંઈ સિદ્ધ કર્યું નથી જ્યારે આપણને આધીન બન્યું હશે ત્યારે જ એ જ ફલિત થશે.
આપણાથી ધર્મનું આચરણ થઈ શકશે ધર્મનું મુખ્ય કામ માણસના આચરણમાં કબીર સાહેબે આ જ અર્થમાં કહ્યું છે કે : પરિવર્તન કરવાનું છે. સાચું શું છે એ આપણે તેને કે હરિનામ હૈ, દેને કે અન્નદાન, બધા જાણતા હોઇએ છીએ આપણે સાચું વર્તન તરને કે સ્વાધીનતા, કૂબને કે અભિમાન, કરવું જોઇએ એમ આપણું હૃદય આપણને સુય લેવા જેવી વરતુ હોય તો ઈશ્વરનું નામ એટલે છે પણ ખરું, પરંતુ આપણા ખેરા સંસ્કાર,
કાયમની જાગૃતિ જોઈએ. દાનમાં અન્નદાન જેવું આપણું લોભ, મોહ કે કામની વૃત્તિઓ આપણને
કેઈ દાન નથી, જેનાથી દયા કરુણ અને બંધુત્વની જાણે પરાણે ખોટું કામ કરવા પ્રેરે છે. સાચું વર્તન
લાગણી નિર્માણ થાય છે. જીવન તરી જવા માટે કે શુદ્ધ વ્યવહાર કરવાની આપણું માનસિક શક્તિ
સાચી રીતે જીવન પાર કરવા માટે આપણી ઇન્દ્રિ, બાઈ બેઠા હોઈએ એમ આપણને લાગે છે. જેના
આપણું મન આપણને સ્વાધીન હોવા જોઈએ. હાથને લકવો થયે હેમ તેને હાથ ધારેલું કામ
મનની ઉપર સવારી આપી હોવી જોઈએ. મન કરી શકતા નથી, તેમ આપણું મન આપણુ ખોટા
આપણા ઉપર સવારી કરતું હશે તે આપણાથી સરકારને લીધે સત્ય આચરણ-શુદ્ધ વ્યવહાર કરી
ધર્મનું આચરણ નહિ થાય, અભિમાનથી આખરે શકતું નથી. પૂજ, દેવદર્શન, વાંચન-મનન ઈત્યાદિ
ડૂબી જવાશે.. દરેક ક્રિયાને અતિમ હેતુ આપણા મનમાં એ શક્તિ નિર્માણ કરવાને છે કે જેનાથી આપણને જે સાચું
ધર્મનું આચરણ લાગે છે તે કરવાની આપણામાં શક્તિ આવે, આપણું અભિમાન અનેક પ્રકારના હોય છે. ક્યાંક લેમ, મોહ ધ ઇયાદિ સંસ્કારનું બળ ઓછું ભાષા માટે અભિમાન, કથાક પ્રાન્ત માટે અભિમાન થતું , આપણું મન આપણું હાથમાં રહે, ક્યાંક ધર્મ માટે અભિમાન. આવા સંકુચિત આપણું મન સ્વાધીન બને અને આપણે કહીએ માનસ અને સ્વાર્થદષ્ટિથી ભાષા, પ્રાન્ત કે ધર્મનું એમ કરે. ઘણે ભાગે તે એમ દેખાય છે કે મન- ઉત્થાન થતું નથી જ; ઊલટું એનાથી પારાવાર સંસ્કારે કહે છે તેમ આપણે વતીએ છીએ. નુકશાન થાય છે. પાણીમાં પડવાથી ડૂબી જવાય
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531684 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 059 Ank 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |