Page Text
________________
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૬ પર્યુષણ મહા પર્વ ઊજેવો ને કષાયથી બચે
મુનિરાજ શ્રી લક્ષમીસાગરજી મહારાજ
જૈન ધર્મમાં પ્રતિવર્ષ ચુંપણ એ મહા પર્વ આ ચારે કપાયાના ઉદયકાળની સ્થિતિ કેટકેટલા આવે છે અને ગામે ગામ જૈન ભાઈઓ શ્રદ્ધાપૂર્વક સમયની હોય છે તે વિચારી જોઈએ. પહેલે બહુમાનથી ઉજવે છે. એ પર્વને રહસ્યમય હેતુ સંવલન કષાય જેના ઉદયકાળની સ્થિતિ પંદર ખાસ જાણવા જેવું છે. પર્યુષણમાં છેલ્લે દિવસે દિવસની છે. તેથી તેના નિવારણ માટે પાક્ષિક સંવત્સરી વાર્ષિક દિવસ છે. જેમ લગ્ન સમયે પ્રતિક્રમણ કરીએ છીએ. બીજે પ્રત્યાખાની કષાય અમુક દિવસે કે ટાઇમે હેય છે. પણ તેની તૈયારી જેને ઉદ્યકાળ ચાર માસ હોય છે તેથી ચમાસી ઘણા દિવસો અગાઉથી કરવામાં આવે છે. તેમજ પ્રતિક્રમણ કરીએ છીએ, ત્રીજે અપ્રત્યાખાની કપાય સંવત્સરી વાર્ષિક દિવસની તૈયારી દેઢ માસ તેને ઉદયકાળ એક વર્ષને હોય છે તેથી આપણે અગાઉથી કરવામાં આવે છે તેથી અષાડ સુદી સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ કરીએ છીએ. વર્ષ દરમ્યાન ચૌદશને દોઢ મહિનાનું ધર કહેવાય છે. શ્રાવણ સુદી એલ કષાયનું મિચ્છામિ દુક્કડં દેવાય છે અને ચોથને મહીનાનું ઘર કહેવાય છે, શ્રાવણ વદી ચોથને ચોથે છેલે કપાય અનંતાનું 'ધી જેને ઉદયકાળ પંદર દિવસનું ધર કહેવાય છે અને શ્રાવણ વદી જાવાનો છે. તેથી તે તે ભગવેજ છૂટકે છે. બારસને આઠ દિવસનું ધર (અઠ્ઠાઇધર કહેવાય છે) આ થઈ કપાયરૂપી અરિ કહેતા આત્માના અને ત્રણ દિવસ બાકી રહેતા ભાદરવા સુદી બીજને
દુશ્મનની વાત. તેથી જૈનકુળમાં જન્મેલે ધર્મને તેલાધર (ત્રણ દિવસનું ઘર) કહેવાય છે. છેવટે ભાદરવા ખપી આત્મા પાક્ષિક, ચૌમાસી અને સંવત્સરી પ્રતિસુદી ચોથને સંવત્સરી પર્વ કહેવાય છે.
ક્રમણ અવશ્ય કરે. છેવટે સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ તે
કરે અને કઈ દિવસ દહેરે ઉપાશ્રયે સંજોગવશાત સંવત્સરી વાર્ષિક દિવસનો શો હેતુ છે તે ન પણ જતો હોય તે પણ ગમે તેવા સંજોગમાં ખાસ જાણવા જેવું છે. આત્મા અનાદિકાળથી પણ સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ કરે છે તે આપણે જોઈએ ક્રોધ, માન, માયા લેભરૂપી ચાર કપાયેથી છતાયે છીએ, જે આ સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ નથી કરતા છે તે ચાર કષાયના ચાર મુખ્ય ભેદ છે. તેમાં તેને શાસ્ત્રમાં અવહેવારીયે ( દિવાળીઓ ) કહેલ છે પહેલે કષય સંજવલન, બીજે પ્રયાખાની, ત્રીજે તેથી જોઈએ છીએ કે સંવત્સરીને મહિમાં છે. અપ્રત્યાખાની અને ચા અનંતાનુબંધી. આ આત્માને દુમનરૂપી કપાયને જીતવા જિનેવર એક રાજાના લડારમાં કીમતી રત્ન હતું, અને ભગવાને જે માર્ગ બતાવેલ છે તે મિચ્છામિ દુક્કડં પ્રતિવર્ષ રાજ તરફથી રત્સવ ઉજવવામાં આવતું. અર્થાત્ બાંધેલ કર્મ મિથ્યા થાઓ તેનું મન-વચન પણ તેને હેતુ શું છે તે કોઈ જાણતું નહીં. રાજાને -કાયાથી સંવત્સરીના દિવસે ગુરુ અને સમક્ષ તે હેતું જાણવા ઉઠા થઇ તેથી દીવાન તથા પ્રજાબેલનું હોય છે.
જનને પૂછ્યું, લેકે કહે આપણું બાપદાદાઓ ઉજવતા આવ્યા છે. તે ગતાનગતિક રૂહી છે. આ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531673 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 058 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |