________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
વિ. સં. ૧૭૩૨માં ખંભાતમાં બાર હાલમાં ગુજરાનના અભ્યાસોને ઉપયોગી થઈ પડે એવું સંકરણ તીમાં રચેલું સ્તવન છપાએલું છે. આ સ્તવન વિષે તૈયાર કરવાનું બાકી રહે છે. એ માટે તે પ્રાચીન મેં યશાહનમાં વિસ્તૃત માહિતી આપેલી છે અને વિશ્વસનીય હાથથીઓ એકત્રિત કરાવી એટલે અહીં તે એટલું જ કહીશ કે આ સ્તવનને જોઇએ અને મધ્યકાલીન યુગની ગુજરાતી ભાષાના કતએ બારમી હાલની ત્રીજી કડીમાં “દેઢ કલા વિશિષ્ટ અભ્યાસી અને સંપાદનકળાના નિષ્ણાતને કામ થકનું ગુણણું” કહ્યું છે. એ કૃતિ એમણે દિવાળીને સંપાવું જોઈએ, દિવસે પૂર્ણ કરી છે.
પર્વતિથિ વિગેરેનાં ત્યવંદનાદિને સંગ્રહ” આ સ્તવન ગૂર્જર સાહિત્યસંગ્રહ (વિમાગ ૧, પૃ. નામના પુસ્તકમાં મોન એકાદશીને અંગે ચાર સ્તવને ૧૮૬-૧૯૬)માં પણ છપાવાયું છે, પરંતુ ભાષા વિજ્ઞાન અપાયાં છે. તેનાં પ્રતીકાદિ નીચે મુજબ છે - કમાં પ્રતીક પરિમાણુ
કતાં . દેશ સોરા દ્વારકા પુરી
૫ હાલ
જ્ઞાનવિમલસરિ દ્વારકા નગરી સમેસર્યા રે
૩ હાલ
કાંતિ ( કાંતિવિજય ) સમવસરણ બેઠા ભગવંત
તેર કરી
*સમયસનરમણિ એકાદશી તિથિ સેવીએ રે સાત કડી
મેરવિજય આ પૈકી પહેલાં બે સ્તવમાં સુવતશ્રેણીને “શ્રી વિશાળસેમ સુરીશ્વર પ્રભુ સુણે સ્વામીજી પૂર્વભવપૂર્વક વૃત્તાંત છે.
તપગચ્છ શિરાર મુણિ, ત્રીજા સ્તવનમાં કહ્યું છે કે મલિનાથે દીક્ષા
તસ ગુરુ ચરણ કમળ નમી સુણો સ્વામીજી, લીધી તે દિવસે મૌન સેવ્યું હતું. એ ત્રીજું સ્તવન વિ. સં. ૧૬૮૧ માં જેસલમેરમાં રચાયું છે.
સુવતરૂપ સજઝાય ભણી-૧૫” જૈન જ્ઞાનપ્રસારક મંડળ” તરફથી ઈ.સ આ સજઝાયમાં નીચે મુજબ “પંચપર્વ” ને ૧૯૧૧ માં “સાર્થ પંચપ્રતિક્રમણ સૂત્ર”ના નામથી ઉલ્લેખ છે – જે પુરતક છપાવાયું છે તેમાં પૃ. ૪૦૧–૪૦૫ માં (૧) બીજ, (૨) પાંચમ, (૩) આઠમ, (૪) એજિનવિજયે ચાર હાલમાં વિ. સં. ૧૮૫ માં અમદાવાદમાં ચેલું અને નિમ્ન લિખિત પંક્તિથી શરૂ પ મૌન એકાદશીનું સ્તવન છપાયું છે. - આ સક્ઝાયના પ્રારંભમાં કહ્યું છે કે નેમિનાથે જગપતિ નાયક નેમિનિણંદ, દ્વારિકા નગરી સમસ” એકાદશી પ્રકાશી, એને મહિમા વર્ણવ્યો અને વાસુદેવ
સજઝાય-આત્મકલ્યાણમાળા (y 3, 3છે એ આરાધી. ૪૪૫)માં મૌન એકાદશીની ગુજરાતીમાં રચાયેલી એક “પતિથિ વિગેરેના ચિત્યવંદનાદિને સંગ્રહ સાપ છપાયેલી છે. એ પંદર કડીની છે. એની નામના પુસ્તકમાં આ ઉપરાંત બે સજઝા છે. તેમાં અંતિમ કડી કર્તા વિશે અને સાથે સાથે આ કૃતિ ઉયરને સાત કડીની સજઝાય રચી છે અને એને સઝાય” છે એ બાબત પ્રકાશ પાડે છે. આ રહી પ્રારંભ “આજ મારે એકાદશી રે, નણદલ મૌન કરી એ કડી:
મુખ રહીએ "થી કરાવે છે, જ્યારે બીજીના કર્તા * એમનું આ રતવન સમયસુદર-કૃતિકુસુમાંજલિ ( ૨૪૦-૨૪૧) માં પણ છપાયું છે.
For Private And Personal Use Only