________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
૧૬૨
કામી અને ઉગ્રસ્વભાવી પતિ સ્ત્રોતની ગ્રહધર્મિણી શિવા અને પાંડુરાજવીની ભાર્યાં કુંતાઉભયના જીવનમાં નજર ફેરવતાં કાઇ ભારે સંકટમાંથી તેમતે પસાર થવું પડયું હોય તેમ નહીં જશુાય. ઘડીભર જણાશે કે સતીઓની તેધમાં તેઓને મૂકવામાં ઉતાવળ થઈ છે, પણ જરા ખારીકાથી એ ઉભયના પતિઓની જીવનલીલાના વિચાર કરવામાં આવશે તે સદ્ગજ જણાશે કે જે માનસિક વ્યથામાંથી તેમને પસાર થવુ' પડયું છે એને તાગ જ્ઞાની સિવાય કાને ન જડે. એ કારણે શરૂમાં જ કહી દીધું છે કે મનસા વાચ, કર્મણારૂપ અખંડ બ્રહ્મચર્યના દર્શોના માત્ર ગણત્રીની સંખ્યામાં છે. બાકી ત્રણ પ્રકારે શુદ્ધ પતિવ્રતાપણું તેા ડગલે ને પગલે જણાય તેમ છે અને એમાં પહુ ગ શ્રદ્ધા અને સત્ત્વરૂપ જોડલી તે રૂમઝુમ કરતી દેખાય છે.
જેમ સ્થૂળભદ્રની મ્હેતા બાળબ્રહ્મચારિણી ને વિદુષી હાઇ ભરહેસર 'ની સજ્ઝાયમાં સ્થાન પામી છે તેમ કૃષ્ણ વાસુદેવની આઠ પટરાણી સ્વામી
પ્રત્યેની અનન્ય ભક્તિથા યાદ કરાઇ છે, અલબત્ત વરચીવાળા પ્રસંગે શકડાલ–મંત્રીની એ સાતે દીકરી, એએ પેાતામાં રહેલ સ્મશક્તિના નિતરાં દર્શન કરાવ્યા અને એ જ પ્રમાણે ભ॰ તેનીશ્વરને વિવાહ મનાવવાના કાર્યમાં એ માટે અગ્રહિષીઓએ જળક્રોડા ટાણે ઠીક ઠીક ઉદાહરણ આપી, ગંભીર એવા તેમીકુ વને હસાવી દીધા અને લગ્ન ઠોકી બેસાડવા,
પુષ્પચૂલા ને પ્રભાવતીના પ્રસંગે તા સાવ સાંદા જાશે. પતિ પ્રત્યેની વફાદારીમાં એ ઉભય રત જણુાશે, એમાં એકાદા અકસ્માત પ્રગટતાં જ ૐનાનો નજર આત્મશ્રેય તરફ વળે છે છતાં એ સારું વળવામાં પણ પતિદેવની આજ્ઞા તો ખરી જ. તેમના પ્રત્યેની સ્નેહશું ખલા મંત્રી સુખા વેળા પણુ ભૂલતી નથી. એનું નામ જ હાર્દિક પ્રેમ,
અનેારમાના શિરે એવું સીધુ. સંકટ નહાત‘
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મન્યુ' પણ પતિ એવા સુદનના શિર કડક ચઢ એ કેમ સહ્યું જાય? પેાતાના સ્વામી નિર્દોષ છે એવી પ્રતીતિવાળી એ લલનાએ શાસનદેવીને ડાલાવ્યા. શૂળાનુ સિંહાસન ત્યારે જ થયું. મદ્દરેખાના માથે સંકટાની પરંપરા હારબંધ ઉભરાણી. જેના હાથે જ વહાલા પતિનું મૃત્યુ ! ગર્ભિણી અવસ્યા છતાં જેની લોલુપતામાંથી જાતને યાવત્રા ભાગી છૂટવાપણું ! પ્રસવ કાળનું કષ્ટ, એમાં કામી દેવના હાથમાં સાવું, પણ અટલ શ્રદ્ધા અને જરૂર પડયે મરણને ભેટવાની તૈયારી વાળી એ સતીના જીવનમાં એકાએક શાંતિના વયસ વાચે. કષ્ટના વાળ વિખરાયા અને આત્મશ્રમના ૫થે એ પળી.
મતીની વાત તે। આબાળવૃદ્ધ પ્રસિદ્ધ છે. પતિના હાથે જ રઝળતી બનવા છતાં પ્રીતિમાં જરા પણ ઝેક આવવા દેતી નથી. છુપાતાફરતા સ્વામીને પુનઃ સ્વયંવર કરવાના મિષે એ શેાધી ક્રાાઢે છે. એવી જ રીતે કળાવતી પોતાના સ્વામી શ’ખરાખના હુકમે કાંડા કપાયા છતાં, ગભિ' અવસ્થામાં અરષમાં ધકેલાયા છતાં, મનમાં જરા પણ અવગુણ ધરતી નથી.
બાર વર્ષ સુધી નજર સામે ધણી હોવા છતાં, વિરહ ને વહેમનુ દુઃખ વેઠી જેના માત્ર ઢીલા થઈ ગયા છે એવી એ સતી અંજના સામે ઊભેલ પતિને જોઇ પેલું સત્ર દુ:ખ ભૂલી જાય છે અને ભાવિમાં આવનાર મહાન સંકટના વિચાર સરખા પણુ મનમાં આણ્યા વિના તેમના શબ્દમાં અંજાઇ જાય છે. જો કે એ દિનથી પતિના પ્રેમ મેળવે છે પણ પતિ તા યુદ્ધ માટે વિદાય થાય છે. પેાતાને એ મેળાપથી ગમ રહે છે. એથી જે નામેાશી અને હકાલપટ્ટી સાસરા–પિયરમાંથી આર્ ભાય છે એ જ્યારે વાંચવામાં આવે છે ત્યારેરૂંવાડા ખડા થાય છે. આવા સંકટને હિંમતથી તરી જનારની કૂખે હનુમાન જેવેા લાડકવાયા ઉદ્ભવે એમાં શું આશ્ચયૅ. આ અને આવા સંખ્યાબંધ ઉદાહરણા નારીજીવનમાં નાંધાયેલા સાહિત્યના પાતે માજીદ છે, એ
For Private And Personal Use Only