________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એ રમણ-રત્નોના ચરણમાં
મોહનલાલ દી. ચોકસી
અગાઉ સતીઓ સંબંધીના લેખમાં જે કેટલીક વિષમ સંગોમાં બાળપુત્ર ઉદાયનનું, એને રાજ્યનું ભિન્નતા જોવામાં આવી, એ ઉપરથી એમ સમજવાનું તેમજ પિતાના શિયળનું રક્ષણ કરવું. એ વેળા તેણે નથી કે સતીવની કોઈ એકધારી વ્યાખ્યા નથી, દીર્ધદર્શિતા અને દ્રઢ મનોબળ ન દાખવ્યું હોત તે ? અથવા તે જે નામો આલેખ્યા એટલી જ સતીઓ છે. હીંમત હારી ગઈ હતી તે ? સામે જ સર્વનાશ કિયા શિયળનું પાલન જરૂર પડે છે અને એના રક્ષણ કરી રહ્યો હતે. મન મજબૂત કર્યું અને દુશ્મનને ટાણે જરૂર પડે છવનની આહુતિ આપવાની તૈયારી યુક્તિથી થાપ આપી તાત્કાલિક ભયને આઘો ઠેલો. દાખવવી પડે છે, એ સત્ય અને અટલ મહા વિના લોક શું કહેશે? એની પરવા રાખ્યા વિના અણીચો શકય નથી જ, એ સર્વના મૂળમાં બ્રહ્મચર્ય વ્રતના સો વર્ષ જીવે' એ કહેવત મુજબ પુત્રની સ્થિતિ સંગીન નિતરાં દર્શન થાય છે. પાંચ મહાવતેમાં આ ચેથા બનાવી અને ભગવત મહાવીરદેવની સાનિધ્યમાં, વ્રતની ગણુને શ્રેષ્ઠ પદે છે. આઠ કર્મોમાં મેહરીય ચંડમોતને હા ભાવી પ્રવજ્યા અંગીકાર કરી. કર્મને રાજા સમાન લેખી એને જય કરવામાં પાસ આવડતના બળે જરા પણ કટુતા પેદા કર્યા વગર ત્રણ વાર મુશ્કેલીઓ દર્શાવી છે તે ઉપરથી સહજ તારવી કાર્ય સંપ્યા. શકાય કે અખંડપણે આ વ્રતનું મન વચન કાયાથી પાલન એ બચ્ચાંની રમત નથી, પણ સર્ષ રમાડવા
કૌશયાએ તે મારા પુત્રને વનવાસ જ જે જેવું કપરું કાર્ય છે અને જેના વંશવારસો કે અન્ય ક્ષારસુલસાએ તે એકસામટા બત્રીસ નવલેહી બા સંબંધના કોઈ નામનિશાન નથી જણાતા. છતાં સંતાનોને કાયમને માટે છે છેડયો. જેમનું પુન: જેમણે ઉપર વર્ણવેલ સર્વશ્રેષ્ઠ ગુણે ધારણ કરી,
મુખ જોવાનું મળનાર નથી એવા દીકરાઓનું એકી. જે સ્મૃતિ પોતાની પાછળ રાખી છે તેથી જ આજે સમયે મરણ સાંભળવું, એ ધા જેવો તે ન ગણુાય. પ્રાત:ક ળના માંગલિક સમયે સૌપ્રથમ એ પવિત્ર
અહતના ધર્મને અંતરના ઊંડાણથી ઓળખનાર જ નામને યાદ કરવામાં આવે છે.
એ જીરવી શકે. - શ્રી રામના માતુશ્રી કૌશલ્યાના જીવનમાં ઊડીને સીતાની, રાવણની લંકામાં જે દશા થઈ હતી આંખે વળગે તેવું કાર્ય એક જ જણાશે કે, વહાલયા અને સુભદ્રાને માથે જે કલંક ચેટયું હતું એ પુત્રનો વિરહ સહીને પણ પતિસેવા-રાજવી દશરથને સંબંધી લંબાણ કર્યા વગર કહી શકાય કે એ વેળા સાથ ન છે પતિની આજ્ઞામાં સાથ પુરાવ્યો.
ધીરજ રાખી, ઉમય રમણીએ પિતાના સરવે ઉપર - મૃગાવતીના પરાક્રમની વાત જ નિરાળી છે. મુસ્તાક રહી તો આખરે સત્યના દર્શન જનતાને થયા એક તરફ પાટનગર કૌશાંબા ઉપર ચંપ્રદ્યોતને હુમલો, સંકટ સહ્યા વિના, સુવર્ણની જેમ અમિ પરીક્ષામાં પ્રાણવાભ શતાનોને બીજી બાજુ મૃત્યુ અને એવા ૫સાર થયા વિના, જય જયકાર નથી બોલાતે.
For Private And Personal Use Only