________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મસંગ્રહની પણ વૃત્તિના
સંશોધકો અને ટિપ્પણકાર
( ઍ, હીરાલાલ ૨. કાપડિયા એમ.એ.)
છે .
“ધર્મસંગ્રહ એ સંસ્કૃતમાં ૧૫૯ પઘોમાં “અનુ. વિજય અને લાવણ્યવિજય. આ પૈકી પ્રથમ સંશોધકને જુમ્” છંદમાં રચાયેલી કૃતિ છે. એમાં ગૃહસ્થ ધર્મનું પરિચય નીચે મુજબ પ્રશસ્તિમાં અપાય છે – તેમજ બમણુ-ધર્મનું નિરૂપણ કરાયું છે. આમ એ
" सत्तककर्कशधियाऽखिलदर्शनेषु આચાર-પ્રધાન કૃતિ છે. એ આદર્શ માનવજીવન ઘડવા માટે ઉપયોગી થઈ પડે એવી છે. આ જાતની કૃતિ આ પૂર્વે પણ રચાઈ છે. દા. ત. ધર્મબિન્દુ, काश्यां विजित्य परयुथिकपर्षदोऽत्र्या ધમ્માયણપગરણ ( ધર્મરનપ્રકરણ ) અને विस्तारितप्रवरजैनमतप्रभावाः ॥ १० ॥ ગશાસ્ત્ર,
तर्कप्रमाणनयमुख्यविवेचनेन પ્રસ્તુત કૃતિના પ્રણેતા ઉપાધ્યાય માનવિજયગણિત प्रोद्बोधितादिममुनिश्रुतकेवलित्वाः । છે. એ જગદ્ગુરુ ' હીરવિજયસૂરિના સન્તાનીય
__चक्रर्यशोविजयवाचकराजिमुख्या વિજયાનન્દસરિના શિષ્ય શાતિવિજયગણિના શિષ્ય થાય છે. એમણે પિતાની કૃતિ નામે ધર્મસંગ્રહને __ ग्रन्थेऽत्र मय्युपकृति परिशोधनाद्यैः અંગે અનેક સાક્ષી પાઠપૂર્વકની વિસ્તૃત વૃતિ સંસ્કૃતમાં
[વિત્ર યોગનાથે ] . ૧૨ વિ. સં. ૧૬૩૧માં પૂર્ણ કરી છે. એ સ્વપજ્ઞત્તિ ૧૪૪૪૩ (૧૪૬૦૨-૧૫૯) ક જેવડી છે. આમ
___ बाल इव मद्गतिरपि આ મહાકાયવૃત્તિ છે. એને સંશોધક તરીકે પ્રસ્તુત
(વા રૂવ મતિઃ ) વૃત્તિની પ્રશસ્તિમાં બે નામ અપાયાં છે: (૧) યશ- સામાવિવાદુળે
૧ આ કૃતિનાં પહેલાં ર૯ પદ્યો, એ પૂરતી પણ વૃત્તિ અત્રામૂર્વ તિમાંઅને એ બંનેના ગુજરાતી ભાષાંતર “ શ્રી ધર્મ સંગ્રહ ભાગ
સ્તેષાં હ્રસ્તાવઢવૅન | ૨૨ ” લે ”ના નામથી જ જૈન ધર્મ વિદ્યા પ્રસારક વર્ગ” તરફથી પાલીતાણુથી વિ. સં. ૧૯૬૧માં પ્રસિદ્ધ કરાય છે.
આ પ્રમાણે છે. લા. જે. પુ. સંસ્થા તરફથી ત્યારબાદ સંપૂર્ણ મૂળ કૃતિ પજ્ઞ વૃત્તિ તેમજ ન્યાયાચાર્ય
પ્રકાશિત અને પંન્યાસ શ્રી આનસાગર (કાલાંતરે ત ટિપ્પણો સહિત દે. લા. જે. પુ. સંસ્થા તરફથી બે ભાગમાં અનુક્રમે વિ. સં. ૧૯૭૧ અને ૧૯૭૪માં
સુરિ બનેલા અને હવે સ્વર્ગસ્થ) દ્વારા સંશોધિત છપાવાઈ છે..
આવૃત્તિમાં ઉલ્લેખ છે. ચોખંડા તેમજ ધનુષાકાર
For Private And Personal Use Only
