Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપાધ્યાયજીના ૧૫ર લધુ સ્તવને
૧૧૯.
કરાયું હોય તે તેની મને ખબર નથી. આમ હોવાથી ગર્ભિત બે સ્તવને છે. એને અંગે મેં મારા લેખ ગૂ, સા. સં.(ભા. ૧)માં છપાવાયેલાં સ્તવનો નામે “વાચક જણનાં નિશ્ચય અને વ્યવહારને અંગેનાં એ આ લેખને મુખ્ય વિષય છે. વિશેષમાં સો ગાયા સ્તવને”માં વિચાર કર્યો છે અને એ લેખ “આત્મા ઉપરનાં સ્તવનેને હું બુકસ્તવન' ગણું છું એટલે નંદ પ્રકાશ (પૃ. ૫૫, અં. ૪)માં પ્રસિદ્ધ થયો છે એવા ત્રણ સ્તવને અત્ર અભિપ્રેત નથી. એ ત્રણ એટલે બાકીના નિમ્નલિખિત બે લઘુ સ્તવને વિશે સ્તવને તે ઉપર્યુક્ત સવા સે, દેઢ સે અને સાડી થોડુંક કહીશ. ત્રણ સો ગાથાના સ્તવને છે.
(1) મૌન એકાદશીનું દેઢ કલ્યાણનું સ્તવન. ઉપર્યુકત ત્રણે ચોવીશી'માં ચોવીસ ચોવીસ રૂ. (૨) વર્ધમાન-જિનસ્તવન. વને છે; “વિહરમાન જિનવીશીમાં વીસ છે; નવ
પ્રથમ સ્તવન બાર ઢાલમાં ગુજરાતીમાં રચાયું છે. નિયાનસ્તવને નવ છે; “વિશિષ્ટ જિનસ્તવન' ૩૯
એમાં સાતમી અને અગિયારમી ઢાલ છ છ કડીમાં છે અને તેમ–રાજુલનાં છ ગીતને-પદોને એક કૃતિ
છે, જ્યારે બાકીની ઢાલ પાંચ પાંચ કડીમાં છે. ગણતાં સામાન્ય જિનસ્તવને ૧૧ છે. આમ કુલે
અંતમાં એક કડીને “કળશ” છે. આમ આ સ્તવનમાં ૭૨ (૨૪૪૩)+૨૦+૯+૩૯+૧૩=૧૫૧ લઘુ સ્તવની એકંદર ૬૩ કડી છે,
ઉપરાંત ચાર લઘુ સ્તવનો ગૂ. સા. સં. (ભા ૧) - માં અપાયાં છે. આ એકંદર ૧૫૫ સ્તવનેમાંથી મેં
આ સ્તવન ખંભાતમાંના ચાતુર્માસ દરમ્યાન અત્યાર સુધીમાં પહેલાં ૧૦૧ રતવતોની રૂપરેખા વિ. સં. ૧૭૩૨માં રચાયું છે. એમાં પાંચ ભરત મારા નિન લિખિત ત્રણ લેખ દ્વારા આલેખી છે અને પાંચ ઐરાવત એ દસ ક્ષેત્રની અતીત, વર્ત. એટલે હવે બાકીનાં ૫૪ સ્તવનો જ વિચારવાના રહે છે. માન અને અનાગત એ ત્રણ ચોવીસીમાં જે
ત્રણ ત્રણ તીર્થકરોનાં મન એકાદશીએ એટલે કે (૧) વાચક યશવિજયની વીશીઓ-જૈન
માગશર સુદ અગિયારસે કલ્યાણક થયેલ છે એ નવ સત્ય પ્રકાશ' (વ. ૨૧, અં. ૧૦).
નવ તીર્થકરનાં નામ ભરતાદિ દસ ક્ષેત્રો આશ્રીને (૨) “ છ બેલની વિહરમાણ-જિન-વીસીનું હાલ ૩-૧રમાં રજૂ કરાયાં છે. આમ ૯૦ તીર્થ વિહંગાવલોકન” જૈન ધર્મ પ્રકાશ' (પૃ. ૭૨, અં.૧૧) કોનાં નામ અપાયાં છે. આ ૯૦ તીર્થકરો પૈકી
(૩) “નવનિધાન નવસ્તવને”-આત્માનંદ પ્રકાશ ૩૦નાં ત્રણ ત્રણ કલ્યાણક અને બાકીના ૬૦નું એકેક (પૃ. ૫૩, અં. ૧૧-૧૨). આ ૧૦૧ (૭૨+૨૦+૯) કલાણુક મૌન એકાદશીએ છે. આમ એકંદરે ૧૫૦ સ્તવન પૈકી બીજી વીશીમાંનું બાવીસમું સ્તવન (૯૦) કલ્યાણ થાય છે. તેમજ નવનિધાન નવ રતવને હિન્દીમાં છે, જ્યારે વર્ધમાન-જિન સ્તવન નામનું દિતીય સ્તવન બાકીનો ૯૧ સ્તવને ગુજરાતીમાં છે.
૧. આ સ્તવન ગૂ. સા. સં. (ભા. ૧, પૃ. ૧૮૬-૮૬) ચાર લધુ સ્તવને-આમાં નિશ્ચય વ્યવહાર માં છપાયું છે, પરંતુ પૃ. ૧૯૬માં કહ્યા મુજબ કેટલેક સ્થળે ૧. આને અંગે મેં “ન્યાયાચાર્ય યશોવિજય ગણિના જૂની ભાષાને બદલે ચાલુ ભાષા રખાય છે એ ઠીક ન ગણાય. ત્રણ બહાસ્તવને” નામના મારા લેખમાં વિચાર કર્યો છે. ૨. આ સ્તવન ગૂ. સ. સ. (ભા. ૧ પૃ. ૫૨૦ ) માં આ લેખ “જૈન સત્ય પ્રકાશ” (વ. ૨૨, અં.)માં છપાયો છે. છપાયું છે. એમ લાગે છે કે વિશિષ્ટ-જિન-સ્તવનો અને
૨. આ ચાર સ્તવનો તે ૧૫૦ કલ્યાણકનું સ્તવન, નિશ્ચય સામાન્ય-જિન-સ્તવને પછી “આધ્યાત્મિક પદો” વગેરે વ્યવહારમતિ બે સ્તવને અને શ્રી વર્ધમાન-જિન છપાઈ ગયા બાદ આ સ્તવન તરફ લક્ષ્ય ગયું હશે; નહિ તે સ્તવન છે.
આવી વ્યવસ્થા કેમ સંભવે ?
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531641 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 055 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1957 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |