Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ન્યાયાચાર્ય કૃત સંસ્કૃત હતુતિ-પતે ત્રે
૧૧૧
ભૂમિકા (પૃ. ૧૦૫) માં, (૨) જૈન સ્તોત્રસહ દસ કૃતિઓ ઉપર ક્તએ કે અન્ય કોઈએ સંસ્કૃતમાં (ભા. ૧)ની પ્રસ્તાવના (પૃ. ૮૮-૮૯)માં. અને (૩) વિવરણ રહ્યું હોય એમ જાણવામાં નથી. ગુ. સા. સં. (વિભાગ ૧, પૃ. ૪૨૭–૪૨૮) માં. () બાર કૃતિઓમાંથી આરિજિનતવનને તારવણી-સમીકા પાર્થિવ સ્તોત્ર તે જ “શમીન’
તેમાં સમાન બાજુએ રાખતાં કોઈ એકનો પણ ગુજરાતી અનુવાદ પાશ્વતેત્ર છે કે નહિ એને નિર્ણય કરવો બાકી સંપૂર્ણ કરાઇ પ્રસિદ્ધ થયેલો જોવા જાણવામાં નથી. રહે છે. એ પરિસ્થિતિમાં આ તારવણી પૂરતા કાર્ય પહેલી તકે ન્યાયખંડખાદ્ય માટે તે આવું કાર્ય માટે જે સમીક પાર્થસ્તોત્રને “શમીન પાર થવું ઘટે. તેથી બિન-સ્વતંત્ર ગણી હું નીચે મુજબના
(૮) બે કૃતિ અપૂર્ણ છે. (અ) “ગઠી”. મુદ્દા ઓ તાવું છું:
પાર્શ્વ સ્તવન અને (આ) “શમીન ' પાર્થસ્તોત્ર. (1) ન્યાયાચાર્યે સંસ્કૃતમાં એકંદર બાર સ્તુતિ
સંસ્કૃત સ્તુતિ સ્તોત્રોને અંગે ન્યાયાચાર્યનો ફાળો વિયાસ્તોત્રો રચ્યાં છે.
રતા એમણે એછામાં ઓછા ૬૧૨ (૯૬+૬+૨૧+ ૧૦૮ (૨) બાર સ્તુતિતેત્રમાં વિજ્યપ્રભસરિસ્તુતિ
+૧૧૩+૯૮+૩૩+૯+૧૧૦+૧૧+૭) પધો રચ્યાં છે સિવાયના અગિયાર તે તીર્થકરને અંગેનાં છે અને એમ કહી શકાય તેમ છે. એ રીતે એ સ્તુતિસ્તોત્રના પ્રચલિત અર્થને અનુરૂપ
(૯) બાર કૃતિઓ પૈકી “શમીન પાશ્વત્રનું છે. વિજયપ્રસૂરિસ્તુતિ એ ન્યાયાચાર્યે પોતાના
આધ પધ પણ “અનટુભૂ' માં જ રચાયું હોય તે ગચ્છનાયકના ગુણગાનરૂપે રચેલી કૃતિ છે. આમ આ
અને ગ્રંથાઝ-એનું પરિમાણ નવ લોક જેટલું ગુરુસ્તુતિ છે.
ગણાય. બાકીની ઉપલબ્ધ તમામ કૃતિઓ માટે ગ્રંથાગ્ર (૩) બારે કૃતિઓ ભક્તિભાવથી ઓતપ્રોત છે.
• કાઈ સ્થળે નોંધાયેલ હોય તેમ જાણવામાં નથી. એ એ હિસાબે એ ભક્તિસાહિત્ય ગણાય. એમાં એક ન જ હોય તે ગ્રંથાગ્ર તૈયાર તો થઈ શકે. થતુતિ અને ન્યાયખંડખાદ્ય વિશેષતઃ આદરણીય છે.
(૪) બાર કૃતિઓ પૈકી ચાર કૃતિઓ દાર્શનિક (૧૦) બારે કૃતિઓ પૈકી સમીકાપા. સાહિત્યને લગતી છે, (અ) વિજયપ્રભસૂરિરતતિસ્તોત્ર સિવાયની તમામ કૃતિઓ છપાવાયેલી છે ખરી, (આ) એન્દ્રસ્તુતિ (ઈ) “શંખેશ્વર પાર્શ્વ જિનસ્તોત્ર
પરંતુ એને કોઈ એક જ પુસ્તકમાં સ્થાન અપાયું
નથી, આથી તેમજ ન્યાયાચાર્યે રચેલી આ સ્તોત્રઅને (ઈ) ન્યાયખંડખાઇ આ ચારેમાં ન્યાયખંડ
વલીને વિશિષ્ટ અભ્યાસ કરે ખાઘ આધ સ્થાન ભોગવે છે.
સુગમ થઈ પડે તે માટે
ઉપલબ્ધ તમામ કૃતિઓ એક સંગ્રહરૂપે પ્રકાશિત ૫) બારે કૃતિઓ છંદોબદ્ધ હેવાથી, ઓછેવત્તે
થાય એમ હું ઇચ્છું છું. સાથે સાથે એ ઉમેરીશ કે અંશે ગેમ' હોય એ સ્વાભાવિક છે, પરંતુ ખાસ “ગેય”
અંતમાં સમસ્ત કૃતિઓનાં પધોની અકારાદિ કમે કૃતિ તરીકે તે આદિજિનતવન અને વિજય- .
અનુક્રમણિકા અપાય તે ન્યાયાચાર્યું કે અન્ય કોઈએ પ્રભસરિરસ્વતિ એમ બેને નિર્દેશ થઈ શકે તેમ છે. એમાંથી કૃતિના નામનિર્દેશ વિના અવતરણ આપેલ
(૬) બાર કૃતિઓ પૈકી એન્ડરસ્તુતિ સ્વપજ્ઞ હોય તેનું મૂળ સ્થળ સત્વરે જાણી શકાય. આવા તેમજ અન્ય સંસ્કૃત વિવરણથી વિભૂષિત છે. સંગ્રહને વિશેષ ઉપયોગી બનાવે છે તે તમામ આવી અન્ય કૃતિ તે ન્યાયખંડખાઘ છે. બાકીની કૃતિઓને ભાવાનુવાદ પણ અપાવો જોઈએ. પ્રસ્તાવના ૧ આ બારની વિસ્તૃત માહિતી મેં યશદહનમાં આપી છે. તે હાય જ ને ?
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531640 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 055 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1957 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |