Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ઉ પા ધ્યા ય છ નીપા ઇચ (પ્રાકૃત) પાઇચ (પ્રાકૃત) કૃતિ એ
ા. હીરાલાલ ર. કાપડિયા એમ. એ.
૧ ઉપાધ્યાયજી' એટલે ન્યાયવિશારદ ન્યાયાચા યજ્ઞવિજ્યગણિ વિ. સં. ૧૬૫૦વિ.સં. ૧૭૪૫) એમણે જે જે કૃતિ રચી તે બધી જ સચવાઇ રહી હાય એમ જણુાતું નથી. આગળ વધીને કહું તો એ તમામ કૃતિનાં નામ પણ આજે આપણે જાણતા નથી અને ભવિષ્યમાં કાઈ વિશિષ્ટ સાધન ન મળે તે। દિવ્યજ્ઞાનીની સહાયતા વિના અલ્પજ્ઞાથી જાણી શકાવાનાં નથી. આ સ્થિતિમાં હું ઉપાધ્યાયજીની એક એક પાય કૃતિ ગણુાવી શકું તેમ નથી. એમની જે કૃતિએ પાયમાં-એના એક પ્રકારરૂપ દ્ર જષ્ણુ મરહટો' (જૈન મહારાષ્ટ્રી)માં રચાયેલી મળે છે તેની તેમજ જે અનુપલબ્ધ હોવા છતાં જે રચાયાના પ્રમળ પુરાવા મળે છે તેની સૂચી હું નીચે મુજબ આપું છું.
આન આપે છે, માટે આપણે જીવનમાં મુશ્કેલીભર્યા કાર્પાને મુશ્કેલ નહિ ગણતાં તેમાં બહાદુરીપૂર્વક સદ્ળતા મેળવવામાં જ આનંદ માનવા જોઇએ. આપણે મહાન પુરુષોનાં જીવનચરિત્રામાં જોઇ શકીએ છીએ તે ખૂબ વાંચન કરીએ છીએ, ત્યાગી, તપસ્વી ચાવીસમા શ્રી મહાવીરસ્વામી ભગવાન જેવા તેએએ અનેક મુશ્કેલીઓમાં તેમના જીવનધ્યેયો પાર પાડવામાં જ આનંદ માનેલે છે. આનંદ નિર્દોષ તે પવિત્ર હોવો જોઇએ, તે સ્વાથી ન હોવા જોઇએ. આપણે આનંદ ઘણાને આનંદ પમાડનારા હોવા જોઇએ. જીવન એ એક આનદં જ છે. વનની દરેક પ્રવૃત્તિ આનંદમય માનવી જોઇએ અને આનંદપૂર્ણાંક જ કરવી જોઇએ. મહાત્માનાં જીવનચરિત્ર વાંચીને સાર લઇને જ્યારે આપણે ખરા હાથમાં ઉતારીએ ત્યારે ધન્ય છત્રન અને આનંદમય
હાય છે. ત્યારે જ પવિત્ર વ્રત બને છે, એજ.
૧. અજૈન વિદ્વાને નજ્ય ન્યાયના શ્રી ગણેશ માંડનારા ગંગેશને ઉપાધ્યાય” તરીકે સંબધે છે, અને ઉદયનાચાર્ય'ના આચાય તરીકે નિર્દેશ કરે છે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(1) અલ્ઝમ્પમયપરિકખા (અધ્યાત્મમતપરીક્ષા) (૨) ઉવએસરહસ્ય (ઉપદેશરહસ્ય ) (૩) કૂર્વાદàવિસઇકરણ કૂપષ્ટાન્તવિશદીક) (૪) ગુરુતત્ત્તવહિશ્ચિમ ( ગુરુતત્ત્વવિનિશ્ચય ) (૫) જઇલ¥ખણસમુચ્ચય ( યતિલક્ષણુસમુચ્ચય) (૬) ધમ્મપરિખા ( ધર્મ પરીક્ષા ) (૭) ભારહુસ્સ ( ભાષારહસ્ય ) (૮) સામાયારીપયરણ (સામાયારીપ્રકરણ) (૯) સિરપુ′લેહ ( શ્રી પૂજ્યલેખ)
આ પૈકી 'તિમ કૃતિ અત્યારે તે અનુપલબ્ધ છે એટલે એતે અંગે મુક્ષુ-અમુદ્રણના પ્રશ્ન જ ઉપસ્થિત થતો નથી. ખાકીની તમામ કૃતિઓ મુક્તિ છે. એને પણ પરિચય હુ આપુ' તે પૂર્વે એક ખાખતના સારા કરું છું: જે સંસ્કરણા આજે મળે છે તેમાં આધુનિક યુગના માનસની ષ્ટિએ કઈ કઈ ન્યૂનતા જણાય છે. એને હું આ લેખમાં અગૂનિર્દેશ કરીશ, પરંતુ એને અથ એ નથી કે હું કાઇને પશુ ઉતારી પાડવા માંગુ છું. મારે ઈરાદે તા હવે પછીનાં સંસ્કરણા વધારે સમૃદ્ધ અને સાંગોપાંગ કેમ અને તે દર્શાવવાના છે.
(૧) અન્નુપમયપરિખા—-આ ૧૮૪ પધની • આર્યા છંદમાં રચાયેલી કૃતિ છે. એના મુખ્ય વિષય કૈવલીને કળલાડાર હોય છે એ બાબત તેમજ સ્ત્રીની
મુક્તિ સિદ્ધ કરવાતા અને એ દ્વારા શિખરોનાં એ વિરુદ્ધનાં મંતવ્યનું નિરસન કરવાને છે.
સંસ્કૃત છાયા પ્રસ્તુત કૃતિની સંસ્કૃતમાં છાયા કરાયેલી છે. તેમ કરનાર ન્યાયાચાય હાય તા ના નહિ. છાયાવાળી પ્રાચીન હાથાથી તપાસાય તે થવા
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531639 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 055 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1957 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |