________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવન અને આનંદ
યુનિરાજ શ્રી લક્ષ્મીસાગર
જીવન અને આનં-તેમાં આનંદ એ મનની એક સેનદિવાકર, આશ્ચનજી ને ધર્મઘોષસૂરિજી ને વિનંદ પ્રકારની સ્થિતિ છે. તેને જીવનની સાથે કેવો અને મહારાજ અને યુગપ્રધાન જૈનાચાર્ય શ્રી હીરવિજયકેટલો સંબંધ છે ? એટલે કે જીવનમાં તેનું શું?
સૂરિજી ને કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્યશ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય છે તે વિચારીએ.
મહારાજ ને પંચમકાળમાં ને વીસમી સદીના જમાનામાં આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે બાળક કે વૃદ્ધ, આત્મારામ મહારાજ ને યોગનિઝ બુદ્ધિસાગરસૂરિજી કેળવાયેલ કે બિનકેળવાયેલ, સંસારી કે ત્યાગી દરેકને ને વિજ્યવલ્લભસૂરિ. ને અજિત સા. સ. મ. જેવા સમર્થ આનંની જરૂર છે. આનંદ વગરનું જીવન શુષ્ક અને આયા જૈનસમાજમાં તેમજ બીજા સંપ્રદાયમાં થયા ભારરૂપ લાગે છે, બાલ્યાવસ્થામાં બાળકે નિર્દોષ રમતે છે દેશનેતા તરીકે મહાત્મા ગાંધી, જવાહર વિ. રમીને આનંદ કરે છે. વિદ્યાર્થી અવસ્થામાં શિલાક થયા છે. ને જવાહર જેવા વિદ્યમાન છે. પિતાના સારામાં સારો અભ્યાસ કરવામાં આનંદ માને છે, સર્વસ્વના ભાગે બીજાની સુખ, શાંતિ કે આનંદમાં ત્યારે થાક (કારો તથા કાને પોષવામાં આનંદ પિતાને આનંદ માને છે. જ્યારે કેટલાક સર્વના ભેગે માને છે. યુવાવસ્થામાં દરેક પિતાને જુદીજુદી જાતની પિતાના આનંદમાં સર્વને આનંદ ગણી લે છે. ધારો ઇચ્છાઓ તૃપ્ત કરવામાં આનંદ માને છે, કોઈક પિતાની કે આપણે મુસાફરીએ નીકળ્યા ને વિવિધ દેશોમાં ગતિ અને આબરૂ વધે તેવાં, કોઈક પરોપકારી કાર્યો વિચર્યા હોઈએ, તેમાં આપણી બધી સુખ-સગ ડિતાએ કરી સતીષ મેળવવામાં તે કઈક તુચ્છ કાર્યો કરવામાં સચવાય, તેમાં આનંદ પડે કે અગવડે અથવા મુશ્કેલીઆનંદ માને છે. કોઈક ગમે તે ભોગે (ગમે તેવા દયો- એમાં આપણું બુદ્ધિબળને ઉપયોગ કરવામાં ખરો હીન કાર્યોથી) પિતાની તિજોરીને છલોછલ ભરવામાં આનંદ પડે ? સીધી સપાટ જમીન ઉપર વાહનમાં ને આનંદ માને છે. જ્યારે કેઈક વળી આપે છછલ પગે ચાલવામાં આનંદ પડે કે પર્વત, ખીણો, વિગેરે ભરેલ તિજોરીનું તળિયું શોધવાના પ્રયોગમાં આનંદ ઠેકાણે પગે ચાલીને મુસાફરી કરવામાં ખરો આનંદ માને છે. વૃદ્ધાવસ્થામાં કોઈક યમ, નિયમન અને તપ ને પડે ? આ પ્રશ્નોના જવાબ આપણે સમજી શકીએ જપ વિગેરે ધાર્મિક કાર્યો કરી નિવૃત્તિમય સરવૈયું તેમ છીએ તે પછી આ જીવન પણ એક મુસાફરી સરખું બનાવવામાં આનંદ માને છે. જ્યારે કેટલાક નથી ? તેમાં આવતી અગવડ સગવડમાં અગર મુશ્કેલી કેવળ બાહ્યાડંબર તરીકે આચારવિચાર વગરનાં નિષ્ણાણ એમાં આપણે શા માટે આનંદ ન માની શકીએ ? ક્વિાકાડે કરી સ્વર્ગનું વિમાન તેમના માટે રીઝડ થશે આનંદ એ કઈ નક્કર વસ્તુ નથી, પરંતુ મનની સ્થિતિ જ તેવી આશા બાંધવામાં આનંદ માને છે. છે. જો આપણે બુદ્ધિપૂર્વક વિચારીએ તે આપણે માની
કર્ક લાગા-વૈરાગી આત્માઓ-મહાત્માઓ સિદ્ધ. લીધેલી સગવડતાઓ અને મુશ્કેલી એ જ આપણને ખરો
For Private And Personal Use Only