________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- સાધુ જીવનની મહત્તા છે
- લેખક –મુનિરાજશ્રી લક્ષમીસાગરજી धैर्य यस्य पिता क्षमा च जननी भ्राता मनःसंयमा, सूनुः सत्यमिदं दया च दुहिता शान्तिः स्वयं गेहिनि । शय्या भूमितलं दिशोऽपि वसनं ज्ञानामृतं भोजनं,
यस्यैतानि कुटुम्बिनो वद सखे । तस्याङ्गिन: क्वाऽसुखम् ॥ १॥ અર્થ –ધીરજ જેને પિતા છે, ક્ષમા જેની માતા છે, મનને સંયમ જેને જાતા છે, અને સત્ય જેનો પુત્ર છે, દયા જેની કન્યા છે, અને શાંતિ પોતે જેની પત્ની છે, પૃથ્વી ઉપર જેનું સવું છે, અને દિશાઓ જેના વો છે, અને જ્ઞાનરૂપી અમૃત જેનું ભજન છે, હે મિત્ર! જેના આ કુટુંબીઓ હેય તે પ્રાણીને દુઃખ ક્યાંથી હોય?
આ પરિણામી સંસારમાં પ્રાણીમાત્ર સુખના અભિલાષાવાળા અને દુઃખને નાશ કરવાની ઇચ્છાવાળા હોય છે. પણ સાચું સુખ તે સંસારમાં મળવું જ દુર્લભ છે, કારણ કે સાંસારિક સુખેને લઈએ તે કોઈ પણ પ્રકારનું સુખ જેમકે, ધન, ધામ, ધરા, વગેરેનાં તથા પુત્ર, સ્ત્રી, પરિજન વિગેરેથી અથવા ભેગેપગથી ઉત્પન્ન થનારાં સુખ દુઃખના સંબંધ વિનાના જોવામાં આવતા નથી. અલોકિક સુખ કે જેમાં દુઃખને સંબંધ જ ન હોય તેવું સુખ સંસારમાં મળતું જ નથી; તેથી શ્રી અરિહંત ભગવાને પ્રરૂપેલ ધમથી સુખ મળે છે.
નિહાનિ શરીર, વિખવી તૈવ શાશ્વતા
नित्यसंनिहितो मृत्यु, कर्तव्यो धर्मसंग्रहः ॥ અર્થ –શરીર અનિત્ય છે, સંપત્તિ શાશ્વતી હતી નથી, મેત હંમેશા સમીપમાં આવતું જાય છે માટે ધર્મને સંગ્રહ કરવો જોઈએ.
શ્રાવક ધમ દેશવિરતિરૂપ છે, અને શ્રમણ ધર્મ સર્વવિરતિરૂપ છે, એટલે ચાલુ પ્રસંગે સર્વ વિરતિ જે સાધુને ધર્મ છે, તેનું સંક્ષેપમાં વર્ણન કરવામાં આવે છે. સાધુએ સ્વીકારેલા સર્વવિરતિરૂ૫ પંચમહાવતે જેમકે-૧ અહિંસા, ૨ સત્ય, ૩ અdય. ૪ બ્રહ્મચર્ય. ૫ અપરિગ્રહ એ પાંચ મહાવ્રત છે. તેમાં પણ મન-વચન-કાયાએ કરીને કરવું, કરાવવું અને અનુમોદના કરવી અને તેમાં નિરંતર પ્રયત્નવાળા થવું જોઈએ. સાધુ-મુનિરાજ અહિંસા વ્રતને મન, વચન, કાયાએ કરીને પાળે છે. મનથી અહિંસા ધમના વિચાર કરે છે. વચનથી પણ અહિંસાને આદરે છે તથા ઉપદેશે છે. હિંસક પ્રવૃત્તિને નિષેધ કરે છે એટલું જ નહિં પણ અન્ય જીવની હિંસાને પુષ્ટિ મળે અથવા પ્રવૃત્તિ થાય એવું એક પણ વચન મુખથી વધતા નથી. અને કાયાએ કરીને અહિંસાને પાળે છે. નાનામાં નાના કુંથુ જેવા સૂક્ષ્મજીવોની હિંસા ન થાય તેવું વર્તન કરે છે અને એવી જ પ્રવૃત્તિઓમાં અન્ય જીવોને પ્રેરે છે. તથા તેમની પાસે પણ અહિંસા પળાવવાનો પ્રયત્ન કરે છે, અહિંસાનું યથાર્થ પાલન કરનાર જીવોની અનુમોદના પણ કરતા રહે છે.
e{ ૧૫૩ ]e
For Private And Personal Use Only