________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૪
www.kobatirth.org
At!!!
ગુજરાતી
ઉપલબ્ધ ગુજરાતી સાહિત્ય જોતાં એ વાત તરી આવે છે કે સૌથી પ્રથમ શ્રીપાલરાસ રચવાનું ભાન માંડણુ શ્રાવકને મળે છે. એમણે આ રાસ વિ. સ. ૧૪૯૮માં રમ્યા છે. જો આ અપ્રસિદ્ધ હાય તા એ છપાવવા મટે જેથી ગુજ ર ભાષાના અભ્યાસીને તેમજ રત્નશેખરસૂરિષ્કૃત સિરિવાલકહા સાથેના સ ંતુલનના અર્થીને એના લાભ મળે,
ગુદેવસૂરિના શિષ્ય જ્ઞાનસાગરે વિ. સ. ૧૫૭૧ માં શ્રીપાલના રાસ જ્ગ્યા છે.
૧ જુએ જૈ. સા. સં. ઈ. (પૃ. ૪૮૭ ). ૨ એમણે પાતાની કૃતિનું નામ મયણાસુંદરીશસ
રાખ્યુ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ ઉપરથી નીચે મુજબની ખાખા તારવી શકાય છેઃ
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
( ૧ ) પાયમાં ત્રણ, અપભ્રંશમાં બે, સંસ્કૃતમાં પચીસેક અને ગુજરાતીમાં સેાળ એમ એકદર પચાસેક કૃતિઓ છે.
( ૨ ) પ્રાચીનતાની દૃષ્ટિએ પાયમાં રત્નશેખરસૂરિની,
અપભ્રંશમાં રધૂની, સંસ્કૃતમાં સત્યરાજગણિ જેવાની અને ગુજરાતીમાં માંડણુ શ્રાવકની કૃતિ ગણાવી શકાય.
( ૩ ) શ્વેતાંબર ગ્રન્થકારાએ પહેલ કર્યા બાદ દિગ ખરેએ એમનું અનુકરણ કર્યું છે.
દિગંબર વાદીચ વિ. સ. ૧૬૫૧માં શ્રીપાલાખ્યાન કથા રચી છે. આમ શ્વેતાંબરાને અનુસરી
એમણે દિગંબર સમાજની સેવા કરી છે અને હિંગ (૪) પ્રસિદ્ધ કૃતિ કરતાં અર્ધસદ્ધ કૃતિઓની
સખ્યા વિશેષ છે.
ખર સાહિત્યને સમૃદ્ધ બનાવ્યું છે.
વિ. સં. ૧૭૦૨ માં માનવિયે, ૧૭૨૨ માં મેરુવિજયે, ૧૭૨૬માં જ્ઞાનસાગરે, ૧૭૨૭માં રલક્ષ્મીવિજયે, ૧૭૨૮ માં ઉદયવિજય, ૧૯૩૨ માં માણિ- ( થસાગરે । એમના શિષ્ય જ્ઞાનસાગરે, ૧૭૭૮ માં વિનયવિજયે ( યાવિજયએ ), ૧૭૪૦ માં હરખચંદે, ૧૭૪૦ માં તેમજ ૧૭૪૨ માં જિનહર્ષે, ૧૭૯૧માં જિનવિજય, ૧૮૩૭માં લાલચન્દ્ર, ૧૮૫૬ માં રૂપમુનિએ અને ૧૮૯૮ માં ઉદયસામે શ્રીપાલરાસ રચેલા છે.
(૫) માંડણુ શ્રાવકના રચેલા શ્રીપાલ રાસ જો અપ્રસિદ્ધ હૈાય તો એ સત્વર પ્રસિદ્ધ થવા ઘટે. ૬ ) રત્નશેખરસૂરિષ્કૃત સિરિવાલકાના લગભગ
અડધા ભાગના અગ્રેજી અનુવાદ ટિપ્પાદિ સહિત છપાયા છે. તે સમીક્ષાત્મક દૃષ્ટિએ આ પાય કૃતિના ગુજરાતી અનુવાદ છપાવવાનું કાર્ય ઝટ હાથ ધરાવું ઘટે જેથી પાયના અભ્યાસના પગરણ માંડનારને એ સહાયક બનવા જેટલા તા તાત્કાલિક લાભ થાય. અતમાં વિશેષજ્ઞાને મારી નમ્ર વિજ્ઞપ્તિ છે કે આ લેખને અંગે જે કઈં સૂચવવા જેવું ઢાય તે તેઓ સપ્રમાણ રજૂ કરે.
For Private And Personal Use Only