________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
000@@@ @@@@@0000
શ્રીમાન યશવિજયજી, એ
©ાઈિિ©©©દ્વિદ્વિત્રિ©©©OિOD(6) (લેખક–ડ. ભગવાનદાસ મનસુખભાઇ મહેતા, એમ. બી. બી. એસ.)
( અનુસંધાન પૃ૪ ૧૦૪ થી શરૂ) ઇત્યાદિ પ્રકારે તાત્વિક સદધરૂપ પરમાર્થ પણ રાખતા નથી, ને ગુમાવી બેસવાને આરે આવી મેઘની વૃષ્ટિ કરી જેણે જગતમાં પરમ ઉદાર તત્ત્વ- ઊમા છીએ ! કારણ કે જેનેની આટલી કોમમાં દર્શનની રેલંછેલ કરી છે, અને આત્મસ્વભાવરૂપ તત્ત્વજ્ઞાનને વિધિપૂર્વક નિયમથી અભ્યાસ કરનારા શુદ્ધ ધર્મનું સ્વરૂપ શુદ્ધ તત્ત્વદષ્ટિથી પ્રગટ કરી કેટલા હશે? આંગળીને વેઢે ગણીએ એટલા હેય જેણે મત-દર્શનના આગ્રહ-અભિનિવેશને ઉછેદ તે ભલે ! અરે ! અભ્યાસની વાત તે દૂર કર્યો છે, એવા આ પરમ ઉપકારી શ્રી યશોવિજ. પણ નવતત્વના નામ સુદ્ધાં પણ કેટલા જાણે છે? થજીનો આપણા ઉપર, આખા જગત ઉપર-કેવો તેની વિશેષ સમજણ તે દૂર રહે, સામાન્ય અમાપ ઉપકાર છે? જગતનું મિથ્યાત્વ દારિદ્રય દૂર સમજણ પણ કેટલાને છે ? બહુ જ અલ્પનેકરી, તેને પરમાર્થ સંપતિથી સમૃદ્ધ કરનાર–ભરી મૂળ તત્ત્વજ્ઞાન સંબંધી જયાં આવી સ્થિતિ છે ત્યાં દેનાર આ પુરુષનું જગત કેટલું બધું ઋણી છે? પછી તત્વવિહીન નિર્માલ્ય ચર્ચાઓમાંથી નાના આપણે કેટલા બધા ઋણી છીએ? આપણે આ પ્રકારના મતભેદે ને ઝઘડાઓ કેમ ન ઉદભવે ? ઉપકારનો બદલો કેમ વાળી શકીએ ? આ પરમાર્થ અને જ્યાં તત્ત્વજ્ઞાન સંબંધી આવી ઉદાસીનતાવાળી ઋણ કેમ ચૂકાવી શકીએ ?
કરુણાજનક સ્થિતિ જ્ઞાનીઓના વારસદારોની છે, કાઈ બાપની મૂડી વધારે તે તે ઉત્તમ ગણાય ત્યાં પછી તે વારસો વધારવાનું કે જાળવી રાખછે, જાળવી રાખે તો મધ્યમ ગણાય છે, ને ગુમાવી વાનું કેમ બને? ગુમાવી બેસવાનું જ રહે છે! બેસે તે અધમ ગણાય છે. આમ જેમ લેકવ્યવહારમાં ધનની ત્રણ ગતિ કહેવાય છે. દાન, ભેગ ને છે, તેમ ધર્મવ્યવહારમાં પણ જો આપણે જ્ઞાની. નાશ ‘રા મોજ નાપારિતો તથા વિરહ્યા” એએ આપણા માટે એકત્ર કરેલ જ્ઞાનનિધિ વારસો તેમ જ્ઞાનરૂપ પારમાર્થિક ધનની પણ એ જ સ્થિતિ વધારીએ તો આપણે ઉત્તમ, જાળવી રાખીએ તો છે. કાં તે એનું દાન થાય, ભેગા થાય, નહિં તે નાશ મધ્યમ, ને ખેઈ બેસીએ તો અધમ ગણાઈએ. આ થાય. જ્ઞાનનું દાન પણ પિતે જ્ઞાનનો અભ્યાસી હોય સીધી સાદી ને સાચી વાત છે.
તે જ કરી શકે, તે જ જ્ઞાનને પ્રવાહ વહેતે રહે. જેને મુખ્યપણે વ્યાપારી કામ છે ને વણિક. ભગ રસપૂર્વક તે જ્ઞાનના અધ્યાત્મ રસનો ઉપભોગ વૃત્તિવાળી-વાણી આગતવાળી હોઈ લાભહાનિને – કરી યથેચ્છ આનંદ લૂંટવાથી થઈ શકે. તેમ ન થાય નફાટોટાને હિસાબ બરાબર કરી જાણે છે. આવી તે તેની ત્રીજી ગતિ જ શેષ રહે છે. વિચક્ષણ વ્યવહારકુશલ કેમ ધર્મ વ્યવહારના લાભ- મહાતત્વજ્ઞાની શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ મનનીય હાનિને વિચાર બહુ ઓછી કરે છે તે આશ્ચર્ય સુભાષિત કહ્યું છે– “જ્ઞાનીઓએ એકત્ર કરેલા જેવું છે, કારણ કે આ જ્ઞાની પુરુષોએ મૂકેલ વારસ અદ્દભુત નિધિનો ઉપભોગ કરે.” તેમ આપણે જો આપણે વધારવાનું તે દૂર રહ્યું, પણ બરાબર જાળવી જ્ઞાનીનો વારસો સાચવી રાખવો હોય, તે આપણે
For Private And Personal Use Only