Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ન્યાયરત્નાવલિ. E~~~~:
લેખકઃ—મુનિરાજશ્રી કુર ધરવિજયજી મહારાજ
( અનુસંધાન ગતાંક ૭ ના પૃષ્ઠ ૧૧૬ થી શરૂ )
( ૫ ) ગના હિન્યાયઃ || ક્ ॥
આ ન્યાય ઘણા પ્રસિદ્ધ છે. પૂર્વના સમયમાં અલિદાનના વિશેષ પ્રચાર હતા. દેવદેવીએ સમક્ષ કાઇના પણ ભાગ અપાતા હતા. હાલમાં પણ કાઈ કાઈ સ્થળે તેવા રિવાજો છે. જીભના જ્યાં ભેગા અપાતા તેમાં મેાટેભાગે મકરીએ જ ઉપયાગમાં લેવાતી.
૧૨૦ માનવી જેટલેા ધનવાનને ચહાય છે તેટલેા ગુણવાનને ચાહતા નથી તે જ તેની અસાધુતા સૂચવે છે.
તિય ચામાં પશુઓમાં ઓછામાં ઓછા સત્ત્વવાળી બિચારી કાઇ હાય તા તે કેવળ ખકરી જ છે. એટલે તેનુ આવી બનતું. શાસ્ત્રમાં કેાઈ નિષ્ટ પણ સત્ય-યુક્ત તર્કને બીજો સખળ મિથ્યા તર્ક દખાવે ત્યારે આ ન્યાયનાતા ઉપયેાગ કરાય છે.
૧૨૧ સદાચારીની પાસેથી દુરાચારની માંગણી કરનાર દુનના અગ્રણી છે.
૧૨૨ આત્મશ્રેય માટે ધન તથા જીવન વાપરતાં કંજુસાઈ કરવી નહિં.
૧૨૩ માન રાખવાની ઇચ્છા હાય તે ભલે રાખા, પણ અપમાન કરાવનાર માનને રાખશે. જ નહિં.
તે
૧૨૪ બીજું બધુય માંગતાં શરમ રાખવી પણ સદ્ગુણી મનવા સત્પુરુષા પાસેથી ગુણૢા માંગતાં જરાયે શરમાવું નહિં
આછા સામ વાળાને બળવાન્ પીડે– રંજાડે ત્યારે આ ન્યાય વ્યવહારમાં લાગુ પડે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ ન્યાયથી એ સમજણેા લેવાની છે. એક તા પાતે હીનસત્ત્વ ન થવું-સત્ત્વશાલી થવુ કે જેથી બીજા પીડે નહુિં અને બીજી પાતાથી અલ્પ શક્તિવાળાને પીડવા—મારવા નહિં. ઊલટુ ખીજાએ તેને મારતા હાય તે તેનુ રક્ષણ કરવુ –તેને બચાવવા. સાહિત્યમાં આ માટે એક સુન્દર સૂક્ત છે— ચાર્દ્ર તૈય ઝ નૈવ, ચિટ સેવ ધ નૈવ ચ ॥ અપુત્ર વહિ ઘાટ્, તેવો જુવંચાતR: Kn વાઘને નહિં, હાથીને નડુિ અને સિહુને નહિ જ, બકરીના બાળકનું અલિદાન દેવાય છે. દેવ દુખ લનેા ઘાત કરનાર છે. આ
૧રપ ભાળપણુ અને સરળતાની પણ મર્યાદા હાવી જોઇયે. તેવુ ભાળપણુ અને સરળતા શા કામની કે જેને દુ ના દુરુપયેાગ કરીને આપણી જીવનનાકાને આપત્તિના ખડક સાથે અથડાવીને વિપત્તિના સમુદ્રમાં ઊંધી વાળે.
૧૨૬ આખુંય જગત સમજાશે નહિ' માટે સમજાય તેટલું સમજો, પણ જીવનમાં ઉપયાગી અને જીવને હિતકારી સમજજો; બાકી ન સમજાય તેવું અને જીવનમાં નિરુપયોગી સમજવા બુદ્ધિ તથા સમયને બગાડશે! નહિ
૧૨૭ સાંભળવાની ઇચ્છા થાય તે ભલે સાંભળે પણ આત્મા ઉન્નતિ અને પવિત્ર અને તેવું સાંભળવા ઉત્સુક રહેશે. (ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531524 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 044 Ank 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |