Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
SHREFEBRUBHURISBURER થી ધમ.... કૈશલ્ય છે
HIRUBBERSHIBIRTURESIBE
(૯)
સંતેષ-Contentment.
રસરાજ છે. જેને એ રસમાં આનંદ આવે છે શાંત ચિત્તવાળ સંતોષ અમૃતથી ધરા- તે જીવનની લહાણ પેટ ભરી ભરીને પીએ છે. યેલા પ્રાણુને જે સુખ છે તે અહીંતહીં દડા
આવા સંતોષીના મારા જેવાં જેવા દોડ કરતાં ધનના લેભીને ક્યાંથી હોય?
હોય છે, એને અન્ય પાસે પૈસો જોઈ પોતાની જીવન યાત્રામાં સંતોષીને જે સુખ છે. તે સ્થિતિ પર ખેદ થતું નથી, સામા તરફ ખાર ધનની વાંછાવાળાને, કીતિની પાછળ દોડવા થતો નથી, કોઈની અદેખાઈ આવતી નથી અને વાળાને અહીંથી લઉં કે પણેથી લઉં, આની એનાં મુખ પર અને હૃદયમાં એક એવી આનંદ પાસેથી લઉ કે પેલાની પાસેથી પડાવી લઉં લહરી નિરંતર પ્રસરતી રહે છે કે તેના વાયએવી ઈચ્છાવાળાને મળતું નથી. બાજરાને રામાં એ હિલોળા લીધા કરે છે. ધનલોભી કે રોટલે ખાઈ પાણીથી પેટ ભરનારને જે સુખે કીર્તિલેથી જ્યારે જ્યાં ત્યાં માથાં માર્યા કરે ઊંઘ આવે છે તે લક્ષમીની સેવા કરનાર અને છે, અનેક કૌભાંડી રહ્યા કરે છે, સામસામી તેની પાછળ દેડનાર લાખની ઊથલ-પાથલ સોગઠી ગોઠવ્યા કરે છે અને કયા ત્રણ કરનારને કલ્પનામાં પણ આવતી નથી. ધનની ભરીને કઈ કુકરીને કરું, કોની કુકરીને ઘર ઇચ્છાવાળા અને લાખની હેરફેરવણી કર ભેગી કરું એવા ખ્યાલ કર્યા કરે છે અને નારને શાંતિ મળતી નથી, હાશ કરીને બેસવા તે ખાતર અનેક દેખા, ખુશામત અને કારવારે આવતો નથી અને આશા તૃષ્ણના દાસ- સ્થાનો કરે છે, ત્યારે સંતોષી જીવ આનંદમાં ભાવમાંથી:એને છૂટકારો નથી.
મગ્ન રહે છે, હોય તેમાં રાજી રહે છે અને અને સતેષની વાતે વિચારતાં પણ પ્રેમસમુદ્રમાં શાંત ડુબકી મારે છે શ્રીપાળને શાંતિ થઈ જાય છે. ગરીબાઈને ખાદીની સાડી સંતોષ અને ધવળ શેઠને લેભ જ્યારે વિચામળે અને જે સતેષ થાય તે કપાટમાંથી એક રીએ છીએ ત્યારે શેઠના જીવના વલોપાતો, પછી એક સેંકડો સાડીમાંથી એક પહેરવા માટે ઊકળાટ અને હાયવરાળ શ્રોતાને માટે ખેદશોધનારને થતું નથી અને પાડેશીની નવી કારક નીવડે છે. સંતોષીને સમાજમાં માન સાડી તરફ લલના લાગે તે વખતે કપાટમાંની છે, જિંદગીમાં ચમન છે, સ્વાથ્યમાં નિરાંત સો પચાસ સાડીઓ નકામી થઈ પડે છે. છે અને પ્રેમમાં મસ્તી છે. સંતોષીના મનને મનમાં સંતેષ થઈ જાય તે પછી ખાદીની સાડી મહિમા વર્ણવો મુશ્કેલ છે. મને સંતોષ પામે કે બનારસી સોનેરી સાડીમાં કે વાયલમાં કાંઈ પછી કેણ દરિદ્રી અને કોણ ધનવાન ? જ્યાં ફેર પડતો નથી. એ તો મનના વાંધાઓ છે અને ધનવાન અને ગરીબનો ફેર જ રહેતા નથી કલ્પનાના તરંગો છે. સંતેષ ખરેખર અમૃત ત્યાં પછી અંતરભાવનાં ચિત્ર શા વર્ણવવાં છે, બત્રીશ કેઠે દીવા કરનાર અમી છે, આનંદ બાકી રહે? સજજન તૃષ્ણા ત્યાગ કરે, રસમાં ઝબોળી દેનાર અમોધ વીર્ય છે અને સંતોષમાં મહાલે, અને હોય તેમાં રાજી થાય. આખી જિંદગીમાં તાઝગી લાવનાર વિશુદ્ધ પ્રગતિનું આ પહેલું સોપાન છે. संतोषामृततृप्तानां यत्सुखं शान्तचेतसाम् । कुतस्तद्धनलुब्धानामितश्वेतश्च धावताम् ॥
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531517 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 044 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |