Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રચનાર અને વિવેચનાર–ડે. ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા.
શ્રી સિદ્ધસ્તોત્ર.
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૫૭ થી શરૂ. ) પ્રકાર તરે સિદ્ધ નામનું યથાર્થપણું બતાવે છે –
| વસંતતિલકા વૃત્તનિષ્પન્ન ધાન્ય થયું સિદ્ધ યથા કથાય, નિષ્પન્ન રૂપ નિજ સિદ્ધ થયું તથા ય; તેથી કૃતાર્થ અભિધા અરથાનુસાર,
તે સિદ્ધના ચરણ હે શરણું અમારે! ૩ શબ્દાર્થ-નિષ્પન્ન-પાકેલા ધાન્યને જેમ સિંદ્ધ થયું એમ કહેવામાં આવે છે, તેમ જેનું નિષ્પન્ન થયેલું નિજરૂપ સિદ્ધ થયું એમ કહેવાય છે; અને તેથી કરીને જે સિદ્ધકૃતાર્થ એવું અર્થાનુસારી યથાર્થ નામ ધારણ કરે છે એવા તે સિદ્ધના ચરણ અમને શરણરૂપ હે!
વિવેચન-નિષ્પન્ન થયેલું–પાકેલું-પરિણત થયેલું ધાન્ય સિદ્ધ થયું એમ કહેવાય છે. એક વાર પરિપકવ થયા પછી જલસિંચન આદિ કોઈપણ ક્રિયા-પ્રક્રિયાઓની આવશ્યકતા રહેતી નથી. “નિષ્પન્ન શાલિવાળા વનથી શોભતા છવલોકમાં જલભારથી નમેલા જલધરનું કામ શું ?'
નિક્સરકિવનશારિરિ વસ્ત્રો,
વયે જિયકકમાન?' શ્રી ભક્તામર સ્તોત્ર આમ પરિપાકરૂપ તેનું કાર્ય પર્યાપ્ત થયું છે, એટલે કોઈ કાર્ય અવશિષ્ટ નહિં રહ્યું હેવાથી તેની કૃતકૃત્યતા થઈ છે અને એક વાર નિષ્પન્ન થયેલું ધાન્ય, પુનઃ અનિષ્પન્નપણું પામે એમ કોઈએ કદી દીઠું સાંભળ્યું નથી એટલે કે તેની નિષ્પન્ન અવસ્થિતિમાં કેઇકાળે ફેર પડતો નથી. - તે જ પ્રકારે સિદ્ધ ભગવાનને નિજરૂપ નિષ્પન્ન થયું છે, પરિપકવ સ્વરૂપે પરિણત થયું છે, સિદ્ધ થયું છે, અને એક વાર તે પરિણત સ્વરૂપ નિષ્પન્ન થયું, એટલે પછી તથારૂપ પરિણતિની સાધના માટે કોઈપણ સાધનરૂપ ક્રિયા-પ્રક્રિયાને અવકાશ રહેતું નથી. પરદ્રવ્યથી વિયુક્ત એવા સ્વદ્રવ્યની સિધિરૂપ અભીષ્ટ કાર્ય પરિપૂર્ણ થતાં, કંઈ પણ કર્તવ્ય બાકી રહેતું નથી.
આમ કૃતકૃત્યપણું સિદ્ધ થયું હોવાથી, “સિદ્ધ' નામની સાર્થકતા જણાય છે. અને એ કૃતકૃત્યપણું થયા પછી કોઈ કાળે સ્વરૂપાન્તર થતું નથી. નિપજ પરિતિમાં ફેર પડતો નથી, કતાથનિકિતાર્થ એવા સિદ્ધની સદાકાળ-સાદિ અનંત ભાંગે–તેમજ અવસ્થિતિ રહે છે; શુદ્ધ ચેતનાને સિદ્ધરૂ૫ પ્રિયતમને સંગ થયા પછી, તેને સંગ કદી છૂટતો નથી, કદી વિરહદુઃખ અનુભવવું પડતું નથી.
“રીઝ સાહેબ સંગ ન પરિહરે રે,
ભાગે સાદિ અનંત”—શ્રીમાન આનંદઘનજી, "निष्ठितार्थमज नौमि परमात्मानमव्ययम् ।"
-શ્રી શુભચંદ્રાચાર્યજીકૃત જ્ઞાનાર્ણવ.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531461 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 039 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 46 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |