Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આતમતત્વની સાચી પિછાન.
[૨૪૭ ] ભાગ્યે જ એવું કોઈ દર્શન ઉપલબ્ધ થઈ મહાનુભાવોની નજર “પ્રભુની લીલા નીરખે છે. શકે છે કે જે આત્માનું અસ્તિત્વ ન સ્વીકા- આ જાતના વિચિત્ર મંતવ્ય પાછળ દોડનાર રતું હોય કિંવા આત્મતત્વને અપલાપ તેઓ એટલું પણ અવધારી શકતા નથી કે કરતું હોય ! જે કંઈ વિચિત્રતા અને વિસં- આ જાતના પ્રતિપાદન પાછળ જબરી વિષવાદિતા નયનપથમાં આવે છે તે એની વ્યાખ્યા મતા-શંકરતા ઉત્પન્ન થાય છે, તો પછી અને વર્તાવમાં સમાયેલી છે!
સુખદુઃખના ભોગવટામાં ઊડીને આંખે વળગે
તેવી ભિન્નતા નેત્ર સામે તરવરે છે એની કઈ અબંધ આતમતત માને, કિરિયા કરતો દીસે એ લીટી દ્વારા શ્રીમદ્ આનંદઘનજી
જવાબદારી કોના શિરે ઠલવાશે ! મહારાજને જે શંકાઓ ઉદભવી છે તે હરકેઈ ત્યાં તો કોઈ તેરાપંથી, સમયસારીયા, મુમુક્ષુને સંભવે તેવી છે. સાંખ્ય આદિ કેટલાક વાશિષ્ઠસારગ્રંથી કેવલ આત્માની નિત્યતાને આત્માનું અસ્તિત્વ સ્વીકારતા છતાં તેને જ વળગી રહે છે ! ચક્ષુ સામે ચારે ગતિમાં નિલેપ માને છે, તેમની વ્યાખ્યા છે કે- ભ્રમણ કરતાં સંખ્યાબંધ જીવોને જોયા છતાં માત્ર વિગુણ ન બધ્યતે, ન મુચ્યતે” અર્થાત ગુણ સ્વરૂપદર્શનમાં લીન બને છે. એમની મતિ પર વિનાને આત્મા નથી તો કર્મથી બંધાતો એટલે મેલ બાઝવો હોય છે કે-“કૃતવિનાશ એટલે એને મુક્ત થવાપણું પણ નથી જ ! અકૃતાગમદૂષણ જેવી ગંભીર પરિસ્થિતિ એમ વેદાંતી આત્માને કેવળ અબંધ માને છે! આમ માનવાથી ખડી થાય છે તે તેઓ જોઈ પણ છતાં અચરિજકારી તો એ વાત છે કે એ સૌ શકતા નથી ! “#ત વિના મોરા' કીરિયા કરતા દેખાય છે ! એ મહાશયને જેવા સૂત્રને પણ વિચારી શકતા નથી. પ્રશ્ન સરખો પણ નથી ઉદ્ભવતો કે આ
અને બૌધ્ધ તે આત્માને ક્ષણિક યાને બધી કરણીને ફળ ભેગવશે કોણ? જ્યારે
ક્ષણવિદ્ધસી માની પ્રગતિનું હે જ ઢાંકી આત્મા નિલેપ કે નિબંધ છે ત્યારે આ વિધિવિધાનના આડંબર કેના અર્થ છે?
દે છે અર્થાત જે આમા પ્રથમ ક્ષણે છે,
તે બીજી ક્ષણે નથી એ મત સ્થાપના કરી અદ્વૈત, દ્વૈતાદ્વૈત, વિશિષ્ટાદ્વૈત નામા વ્યવહારમાં અનુભવાતી સારીયે પરિસ્થિતિનો મતધારીઓ આત્માના ચેતન ગુણમાં અને સર્વનાશ નોતરે છે. જ્યાં આત્માને ક્ષણે પદાર્થની જડતામાં કંઈ તફાવત ગણતા નથી ! ક્ષણે ભિન્ન ઠરાવ્યું તેમાં ઊડીને આંખે વળગે સવ શરીરધારીઓમાં પરમાત્મા, (કે જે એવું મહાત્ દૂષણ તે એ ઊભું થવાનું કે એક છે તે )અંશતઃ વ્યાપી રહ્યો છે. જીવાત્મા કરનાર જુદો અને ભગવનાર જુદે ! અને કોઈ કાલે પરમાત્મા ન જ થાય. પરમાત્મા જ્યાં આ મંતવ્ય જોર પકડે ત્યાં દુનિયાદાસાથે જીવને સ્વામી સેવક જે ભાવ છે. રીની લેણ-દેણ કે વ્યવહારની પ્રણાલી ન વિષ્ણુ ભગવાનની ઈચ્છા વિના વૃક્ષનું એકાદું ટકી શકે, તેમ ન ટકી શકે સુખદુઃખની પાંદડુ સરખું પણ હલતું નથી ! સર્વત્ર એ વિચારણા કે બંધ-મોક્ષની વાત !
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531450 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 038 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |