________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૦૬ ]
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
જાણવાજોગ બેધપાઠ છે. પ્રેમભંગથી મહારાજ્યોમાં કરનાર મનુષ્ય અત્યંત દુઃખી બને એમાં આશ્ચય કુસુપ જાગે છે અને ગમે તેવાં મહારાજ્યનું જેવું શું છે? આખરે પતન જ થાય છે. આ કુદરતને અભેદ્ય
- જનતાનું સદ્ય વિષમ સ્થિતિમાં એવું ઘર
, નિયમ છે. “The Universal Text Book
અધલ્પતન થયું છે કે, ભાતૃભાવના યથાર્થ વિકાસof Religion and Morals” (ધર્મ અને નું કાર્ય અત્યંત દુર્ઘટ બની ગયું છે. ભ્રાતૃનીતિને સાર્વજનિક શાળા-ગ્રંથ)માં કહ્યું છે કે- ભાવના પ્રચારનું કાર્ય આ પ્રમાણે દુઃસાધ્ય
ભ્રાતૃભાવ એ કુદરતને કાયદો છે એવી જેવું ભલે લાગતું હોય, પણ તેથી ભ્રાતૃભાવને પુરાતન ઇતિહાસના અભ્યાસથી, દરેક મનુષ્યને પ્રચાર ન જ કરે એવો અર્થ નિષ્પન્ન થતું નથી. પ્રતીતિ થવી જ જોઈએ એ કાયદાની અવગણના દુનિયાના દરેક મનુષ્ય ભ્રાતૃભાવના યથાયોગ્ય કરનારને વિનાશ જ થાય છે. આ રીતે કુદરતના પ્રચાર માટે શક્ય પ્રયત્ન કરવો જ જોઈએ. દુનિઆઆ મહાન નિયમનું અસ્તિત્વ સ્વયમેવસિદ્ધ થાય ના દરેક મનુષ્યનું આજે એ પરમ કર્તવ્ય છે. છે. બ્રાતૃભાવની અવગણના કર્યાથી, દરેકેદરેક દેશ સત્ય અને જ્ઞાનના પ્રકાશથી સમસ્ત વિશ્વમાં તેમ જ દરેકેદરેક રાષ્ટ્રનું અધ:પતન થયું છે, એમાં બ્રાતૃભાવને પ્રચાર કરે એ આજે જનતાનું કંઈ શંકા નથી. નિર્બળ મનુષ્યનાં પીડન અને એક મહાનમાં મહાન કર્તવ્ય કાર્ય છે. દરિદ્રનારાયણનાં રક્તશેષણથી, બળવાન ગણતા જે સમગ્ર જનતા મનુષ્ય જાતિનાં દુઃખનાં મનુષ્ય કે રાજ્યની આખરે દુર્દશા જ થઈ છે.
- નિવારણ નિમિત્તે અને અનેક પ્રકારની ભ્રમભ્રાભ્રાતૃભાવ વિનાની સંસ્કૃતિને વહેલામોડે વિચ્છેદ જ થાય છે. જે સંસ્કૃતિનું નિર્માણ ભ્રાતૃભાવના
તિ દૂર કરવા માટે, ભ્રાતૃભાવથી ઓતપ્રેત થઈ સિદ્ધાન્તને અનુરૂપ હોય તે જ સંસ્કૃતિ લાંબો
જાય તે દુનીયામાં ઘોર અન્યાય, જુલ્મ અને
વિગ્રહજન્ય ભયંકર રક્તપાતનું નામનિશાન પણ કાળ ટકી શકે છે.”
ન રહે. ભ્રાતૃભાવને અભાવે જ ઈતિહાસનાં પૃષ્ઠ આત્માનાં પરમ ધ્યેયને યથાયોગ્ય વિકાસ ભયંકરમાં ભયંકર અન્યાય, વિનાશી વિગ્રહ થાય તદર્થે મનુષ્ય માત્રને ભ્રાતૃભાવ અત્યંત આદિની કાલિમાથી કલંકિત થયાં છે. ભ્રાતૃભાવ આવશ્યક છે. ભ્રાતૃભાવથી પ્રેમના અવિચલ નિયમ- રૂપ કુદરતના સરલ નિયમનું જનતાને આવશ્યક વશાત્ મનુષ્યને નિશદિન અને આનંદ રહ્યા જ્ઞાન થતાં, સર્વત્ર વિશ્વાસ અને સદિચ્છાને કરે છે. ભ્રાતૃભાવથી પરાડ મુખ રહેનાર મનુષ્ય પ્રાદુભૉવ થશે એ નિઃસંશય છે. ભ્રાતૃભાવથી જ કુદરતના કેપને અવશ્ય લેગ બને છે. જે મનુ- ઈતિહાસના પાનાં સુવર્ણાક્ષરે અંકિત થશે, એમાં ધ્યમાં ભ્રાતૃભાવ ન હોય તેને કુદરત તરફથી કંઈ કંઈ શંકા નથી. ભ્રાતૃભાવના પ્રાદુર્ભાવથી જગતને કઈ શિક્ષા અવશ્ય થાય છે. કુદરતના નિયમે માંથી ભયવૃત્તિ સર્વથા નાબૂદ થશે. કૃત્રિમ ગૌરવ સર્વદા અવિચ્છિન્ન જ હોય છે. એ નિયમને ભગ કે કૃત્રિમ શક્તિ માટે કેઈને લડવાનું રહેશે નહિ, કરનાર દુઃખના ભક્તા અવશ્ય બને એ નિઃશંક જગતમાંથી સર્વ પ્રકારના ભેદભાવ વિનાશ છે. ભ્રાતૃભાવને સિધ્ધાન્ત એ કુદરતને એક મહાન થશે, શત્રુઓ મિત્ર બનશે, દુનિયામાં સર્વત્ર પ્રેમ માં મહાન નિયમ છે. એ નિયમનું ઉલ્લંઘન અને સુસંપનું જ સામ્રાજ્ય જામશે.
For Private And Personal Use Only