________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૧૬ ]
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
એાળખાવવા બહાર પડેલાં છે ! એ સંબં- જાય છે. તેવી જ રીતે આત્મા અને દેહ ધમાં વધુ લંબાણ ન કરતાં એટલું વચ્ચેની ભિન્નતા વિચારતાં અને ઉભયના જુદા કહેવું પર્યાપ્ત છે કે જૈન દર્શનની સપ્ત- સ્વભાવની યથાર્થ પિછાન કરતાં કર્મોના ભંગી યાને સ્વાદુવાદની નજરથી પ્રત્યેક સમૂહ પ્રત્યે કર્કશતા દેખાડવાની જરૂર વસ્તુને ચકાસવાની પ્રણાલિકા સર્વોત્તમ છે રહેતી જ નથી. એટલે કે ઉદાસીન વૃત્તિ એ એટલું જ નહિં પણ ઈતર દર્શનમાં જડે પૂર્વોક્ત વૃત્તિયુગલથી તદ્દન વિલક્ષણતા એવી નથી! એ પ્રણાલિકાને અપનાવતા ધરાવે છે. આ મતમતાંતરોની ભ્રમજાળ વિનાશ પામે છે - પરદુ:ખ છેદન ઈચ્છા કરુણા, અને તવભૂમિને પ્રદેશ નિર્મળતાથી શોભી
તીક્ષણ પરદુ:ખ રીઝે રે; રહે છે. એ જ પદ્ધતિને આશ્રય લઈ શ્રીમદ્દ ઉદાસીનતા ઉભય વિલક્ષણ, આનંદઘનજી દસમા પ્રભુના સ્તવનમાં નિમ્ન
એક ઠામે કેમ સીજે રે ? ૧ ગાથાઓ રજૂ કરે છે
અભયદાન તે લક્ષય કરુણા,
તીક્ષણના ગુણ ભાવે રે; સર્વજતુ હિતકરણ કરણ,
પ્રેરણ વિણુ કૃત ઉદાસીનતા, કર્મવિહારણ તીક્ષણ રે;
- એમ વિરોધ મતિ નાવે રે. ૪ હાનાદાન રહિત પરિણામી,
ગિરાજ ત્રીજી ગાથામાં ઉક્ત ત્રિપુટીના - ઉદાસીનતા વિક્ષણ રે.
કાર્યની વિચિત્રતા રજૂ કરી એક ઠેકાણે એ ભાવા–ચોરાશી લાખ જીવનિ સાથે કેમ સંભવે એવો પ્રશ્ન ખડો કરે છે અને સંબંધી હિતકારી ચિંતવન તે કરુણા નામને ચોથી ગાથામાં પિતે જ એને ઉત્તર આપે પ્રથમ ભંગ, જ્ઞાનાવરણી આદિ આઠ કર્મોની છે. અપેક્ષાથી ભિન્નતા ધારણ કરતી વસ્તુઓ એકસો ને અઠ્ઠાવન પ્રકૃતિઓને વિદારવાનું- કેવી રીતે એક ચોકઠામાં જડી શકાય છે તે તેડવાનું–ખપાવીને સર્વથા નષ્ટ કરી નાખ
બતાવે છે. મુમુક્ષુ આત્માની તત્વભૂમિમાં વાનું કાર્ય એ તીણતારૂપી બીજે ભંગ અને
પગ મૂકવાની હજી શરૂઆત હોવાથી એને ત્રીજો ભંગ તે ગ્રહણ અને ત્યાગ અર્થાત
વધારે ઊંડાણમાં ન ઉતારતાં અનેકાંતદષ્ટિની આદાન અને હાનથી હાથ ધોઈ નાંખવા
વાનકી કરાવી, સફતથી વાત સંકેલી લેતાં રૂપ એટલે કે જ્યાં ઈચ્છાને નિરોધ કરી
આવી રીતે જાતજાતની ત્રિભંગીઓ અને દેવામાં આવ્યો કે નથી તે કંઈ ગ્રહણ કર- વિવિધ ભંગીઓ રચી શકાય છે અને અપેવાપણું કે નથી તે કઈ છોડવાપણું. નિશ્ચય ક્ષાને સધિયારે લઈ, કેઈ પણ જાતની દષ્ટિથી જોવા જતાં ચારાશી લાખ જીવાનિ- ગુંચવણમાં લપેટાયા સિવાય એને ઉકેલ માને પિતે પણ એક હેઈ, પિતાને મૂળ આણી શકાય છે એ ઈશારે કરી એ સ્વભાવ પ્રાપ્ત કરવાને જે પ્રયાસ સેવી રહ્યો ૮ અચરજકારી ચિત્રવિચિત્રા, છે એમાં અન્યના હિતચિંતવનનો પ્રશ્ન જ આનંદઘન પદ લેતી રે ? રહેતો નથી. એ તે એમાં આપોઆપ સમાઈ છેલ્લી લીટીઓ સાથે તવન પૂર્ણ કરે છે.
For Private And Personal Use Only