________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२७४
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ એ વેળા “હું કહું તે જ સાચું છે. એવા વાકય વદનાર કરતાં અમુક અપેક્ષાથી મારું કથન સત્ય છે એમ કહેનાર વધુ સંખ્યામાં હતા. એ સમયે અમુક આમ વદે છે, બીજા આમ કહે છે, તવ કેવલી જાણે એમ સ્પષ્ટ ઉચ્ચારનાર નવાગી ટીકાકાર શ્રી અભયદેવસૂરિ જેવા વિદ્વાનોની ખોટ ન હતી. આ રવૈયે કેટલાય સમય સુધી ચાલુ રહ્યો છે. અનેકાંત દર્શનના અનુયાયી માટે અપેક્ષા પ્રતિ તે સહજ દૃષ્ટિ નાખવાની અગત્ય ગણાય. નહિ તે પછી “સ્થાત્ અસ્તિ કે સ્યાત્ નાસ્તિ” ને ઉપગ છે ? ઢાલની એક બાજુ જેનાર સુભટે લડે પણ ઢાલની બંને બાજુ અવકનાર વિદ્વાને શા કારણે લડે? એ કક્ષાના મહંત બાંય ચઢાવતા નજરે આવે ત્યારે સમજી લેવું કે કયાં તે ઢાલની બે બાજુ જોવાનું નથી અથવા તે પૂરી વિદ્વત્તા પરખાઈ નથી. એ વેળા નિઃસંદેહ કહેવું પડે કે આત્મ પિછાન હજી તેમનાથી ઘણે દૂર છે.
વિનયકાંત, હવે હુને સમજાયું હશે કે હું જે આત્માની શોધમાં મંડ હતો તે શા કારણે?
હા, પૂજ્યશ્રી, આપના આશયને મને જરૂર તાગ જડ્યો છે. જે કાળે વિજ્ઞાન વિદ્યુત વેગે આગળ વધતું હોય, અને જે સમયે જન સમાજમાં તવ લાલસા પ્રદીપ્ત થઈ હોય તે કાળે અને તે સમયે કેવળ શુક્રવાદમાં, સમાજવિહેણું ક્રિયાકાંડમાં, અર્થહીન ઝઘડામાં, અહંતા ને મોટાઈની મારામારીમાં કે શાસ્ત્રાર્થની સાઠમારીમાં રચ્યાપચ્યા રહેવું અને દેશકાળને અનુરૂપ કાર્યો હાથ ન ધરવા એ સાચા આત્મજ્ઞાનીને શેભે છે ખરું? - આજની ખેંચતાણું કોના માટે છે? માનવ ખોળીયારૂપ ટુકડાની વાહવાહ અર્થે જ ને ! એનાથી શાસનની કઈ સેવા સર્જાઈ છે? એથી શાસ્ત્રની કઈ ગુંચ ઉકેલવી છે ? એ માર્ગથી જૈન સમાજ કયા ઉન્નત શિખર પર આરેહણ કરવાને છે ?
સમયને સદુપયોગ કરી, પ્રાપ્ત સાધનને ચગ્ય લાભ મેળવી એ દ્વારા શાસનનો વિજય વાવટે વિસ્તૃત પ્રદેશ પર ફરકાવવાને ટાણે, માત્ર ગૃહકલેશમાં ગુંથાઈ રહી વાડા અને તડા વધારવા એ શું ઉચિત છે? તે આત્માની શોધ અધુરી છે એમ કહેવું જ પડે ને ? ત્યાં તે “સિદ્ધાચળ ગિરિ ભેટયા રે ધન્ય ભાગ્ય હમારા” એ પદ સંભળાણું અને વાર્તાલાપને અંત આવ્યું.
ચેકસી
For Private And Personal Use Only
